Алгарытм дзеянняў спажыўца пры набыцці няякаснай харчовай прадукцыі
Пры набыцці няякаснай харчовай прадукцыі, спажывец мае права прад'явіць прэтэнзію па якасці:
прадаўцу;
вытворцу*;
пастаўшчыку, прадстаўніку.*
*) звесткі аб вытворцу (пастаўшчыку, прадстаўніку) павінны быць указаны ў маркіроўцы тавару (на этыкетцы, упакоўцы і да т.п.) у адпаведнасці з артыкулам 7 Закона Рэспублікі Беларусь ад 9 студзеня 2002 г. № 90-З «Аб абароне правоў спажыўцоў ».
1. Спажыўцу рэкамендуецца зафіксаваць прэтэнзію, пакінуўшы запіс у кнізе заўваг і прапаноў прадаўца з дакладна сфармуляванымі патрабаваннямі (кніга заўваг і прапаноў прадастаўляецца спажыўцу па першым патрабаванні);
2. Спажывец мае права на свой выбар запатрабаваць:
замены тавару на якасны тавар;
суразмернага памяншэння выплачанага кошту;
вяртання выплачанага кошту.
Прадавец не мае права адмовіць у задавальненні патрабаванняў нават калі тавар выкарыстаны часткова, упакоўка ўскрыта або пашкоджана, а таксама не мае права пры вяртанні спажыўцу кошту тавару ўтрымліваць з яе суму, на якую знізіўся кошт тавару.
3. Пры неабходнасці звярнуцца ў орган Міністэрства аховы здароўя - Цэнтр гігіены і эпідэміялогіі горада (раёна) па месцы размяшчэння гандлёвага аб'екта.
Звяртаем увагу, што тавар, набыты і які знаходзіцца на захоўванні ў спажыўца (незалежна ад працягласці тэрміну захоўвання) даследаванню (праверцы якасці, экспертызе) не падлягае.
|
ВАЖНА! Пры звароце ў наглядныя органы з прэтэнзіяй на якасць харчовых прадуктаў неабходна ўказаць: найменне і адрас гандлёвага аб'екта (дзе набыты тавар), дату пакупкі, найменне тавару, кошт, найменне вытворцы, гатунак, масу нета або аб'ём у спажывецкай тары, дату вырабу і ўпакоўвання і іншыя адметныя прыкметы тавару, у мэтах правільнага адбору проб для правядзення даследавання (праверкі якасці, экспертызы) харчовых прадуктаў у адпаведнасці з патрабаваннямі нарматыўных дакументаў. |
Правы спажыўца і правілы продажу харчовых тавараў
Правы спажыўца і правілы продажу харчовых тавараў рэгулююцца Законам № 90-З і Правіламі продажу асобных відаў тавараў і ажыццяўлення грамадскага харчавання, зацверджанымі пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 22 ліпеня 2014 г. № 703.
Спажывец мае права на інфармацыю аб таварах, свабодны выбар тавараў, належную якасць, колькасць і бяспеку тавараў, кампенсацыю ў поўным аб'ёме страт, шкоды, прычыненых з прычыны недахопаў тавару, у тым ліку на кампенсацыю маральнай шкоды.
Устанаўленне якіх-небудзь прамых або ўскосных абмежаванняў пры выбары тавару не дапускаецца.
Харчовыя прадукты пры іх водпуску пакупніку павінны быць вызвалены ад абгортачных, увязачных матэрыялаў і металічных кліпс.
Продаж сырых харчовых тавараў (яйкаў, мяса, мяса птушкі, рыбы, морапрадуктаў, агародніны і іншых падобных тавараў) за адным прылаўкам сумесна з харчовымі таварамі, гатовымі да ўжывання, не дапускаецца.
Сродкі вымярэнняў павінны быць размешчаны такім чынам, каб пакупнікі маглі бачыць працэс узважвання (адмервання) тавараў.
Тавар, не спакаваны вытворцам у спажывецкую ўпакоўку, які па сваім характары патрабуе пакавання, перадаецца пакупніку ў спакаваным выглядзе без спагнання платы за спажывецкую ўпакоўку. Выгляд спажывецкай упакоўкі вызначаецца прадаўцом і павінен забяспечыць захаванасць якасці і спажывецкіх уласцівасцяў тавараў.
Кошт харчовых прадуктаў, якія прадаюцца на вагу, вызначаецца па велічыні масы нета. Па патрабаванні спажыўца кошт і маса такіх прадуктаў павінны быць правераны перад перадачай іх пакупніку.
Устаноўлена забарона на рэалізацыю харчовай прадукцыі па заканчэнні ўстаноўленых тэрміну прыдатнасці і (або) тэрміну захоўвання.
Па патрабаванні пакупніка прадавец абавязаны азнаёміць яго з дакументамі, якія сведчаць пра якасць і бяспеку тавара, а таксама інфармацыяй аб тэрміне вырабу і тэрміне прыдатнасці весавога тавару.
Для праверкі пакупніком правільнасці колькасці набытых тавараў у гандлёвай зале на даступным месцы павінна быць устаноўлена вымяральнае абсталяванне (кантрольныя шалі).
Прадавец не мае права абумоўліваць продаж адных тавараў абавязковым набыццём іншых.
Паважаныя спажыўцы, пры выбары прадуктаў уважліва азнаёмцеся з інфармацыяй аб тавары, размешчанай на этыкетцы, упакоўцы, лістку-ўкладышы, ярлыку, кляйме, штампе, цэнніку і г.д.
Маркіроўка ўпакаванай харчовай прадукцыі павінна быць поўнай і дакладнай, зразумелай, лёгкачытальнай (на рускай і (або) беларускай мовах) і змяшчаць наступныя звесткі:
найменне харчовай прадукцыі (не дапускаецца ў найменні паказваць кампаненты, калі яны ці прадукты іх перапрацоўкі не ўваходзяць у склад харчовай прадукцыі);
склад харчовай прадукцыі (якія ўваходзяць у склад кампаненты паказваюцца ў парадку змяншэння іх масавай дзелі на момант вытворчасці харчовай прадукцыі; склад не патрабуецца паказваць у стаўленні: свежай садавіны (уключаючы ягады), гародніны (уключаючы бульбу), воцату, харчовай прадукцыі, якая складаецца з аднаго кампанента - кампаненты і біялагічна актыўныя дабаўкі, ужыванне якіх можа выклікаць алергічныя рэакцыі, паказваюцца ў складзе харчовай прадукцыі незалежна ад іх колькасці);
аб наяўнасці ў харчовай прадукцыі кампанентаў, атрыманых з ужываннем генна-мадыфікаваных арганізмаў (ГМА);
паказчыкі харчовай каштоўнасці (каларыйнасць, колькасць бялкоў, тлушчаў, вугляводаў, вітамінаў і мінеральных рэчываў);
колькасць харчовай прадукцыі (паказваецца ў адзінках аб'ёму, масы або рахунку (штуках);
рэкамендацыі і (або) абмежаванні па выкарыстанні, у тым ліку падрыхтоўцы харчовай прадукцыі (для паўфабрыкатаў, канцэнтратаў);
дату вырабу і тэрмін прыдатнасці;
умовы захоўвання (калі якасць і бяспека прадукта змяняюцца пасля адкрыцця ўпакоўкі, павінны быць паказаны ўмовы захоўвання пасля адкрыцця ўпакоўкі);
звесткі аб стандартах вытворчасць прадукцыі (ДАСТ, ТУ);
інфармацыя аб пацвярджэнні адпаведнасці;
таварны знак вытворцы (пры наяўнасці);
найменне і месца знаходжання вытворцы (пры наяўнасці – пастаўшчыка (імпарцёра), прадстаўніка)
адзіны знак абарачэння прадукцыі на рынку дзяржаў - членаў Мытнага саюза і іншыя звесткі.
Маркіроўка харчовай прадукцыі павінна быць зразумелай, лёгка чытальнай, дакладнай і не ўводзіць спажыўцоў у зман. Пры гэтым надпісы, знакі, сімвалы павінны быць кантраснымі фону, на які нанесена маркіроўка.
Спосаб нанясення маркіроўкі павінен забяспечваць яе захаванасць на працягу ўсяго тэрміна прыдатнасці харчовай прадукцыі пры выкананні ўсталяваных вытворцам умоў захоўвання.
На цэнніку размяшчаецца інфармацыя:
поўнае найменне тавару, прысвоенае вытворцам;
гатунак (пры яго наяўнасці);
колькасць;
цана за адзінку колькасці тавараў або адзінку тавараў;
кошт тавару за 1 кг ці 1 літр (за выключэннем тавараў у пэўным наборы, алкагольных і слабаалкагольных напояў і піва, яйкі, а таксама іншых харчовых прадуктаў, маса і аб'ём якіх складае менш за 50 грамаў або 50 мілілітраў);
краіна паходжання тавару.
Кошт тавара павінна быць аднолькавая для ўсіх пакупнікоў. Інфармацыя аб памеры скідак даводзіцца да ведама пакупнікоў у працэнтных адносінах да ўстаноўленай цане тавараў або ў абсалютным выражэнні ў грашовых знаках на цэнніках.
Прадавец абавязаны прадаць пакупніку тавар па кошце, указаным на цэнніку.
Заўсёды бярыце касавы чэк ці іншы дакумент, які пацвярджае факт набыцця тавара. Усе без выключэння прадаўцы абавязаны выдаваць гэтыя дакументы (і індывідуальныя прадпрымальнікі на рынках у тым ліку).
Прад'явіць прэтэнзію па няякасным тавары спажывец можа і без такога дакумента пры наяўнасці іншых доказаў здзяйснення пакупкі ў канкрэтнага прадаўца (напрыклад, пры наяўнасці звестак аб прадаўцу на ўпакоўцы тавару і г.д.), аднак гэта можа стварыць дадатковыя цяжкасці ў даказванні сваёй правасці.
Не падлягаюць абмену і вяртанню дабраякасныя харчовыя прадукты.
Калі спажывец набыў няякасную харчовую прадукцыю, ён мае права на свой выбар запатрабаваць:
замены тавару на якасны тавар;
суразмернага памяншэння выплачанага кошту;
вяртання выплачанага кошту.
Харчовыя прадукты прызнаюцца няякаснымі і не могуць рэалізоўвацца, калі яны:
не адпавядаюць патрабаванням нарматыўных дакументаў;
маюць відавочныя прыкметы недабраякаснасці;
не маюць устаноўленых тэрмінаў прыдатнасці (для харчовых прадуктаў, у адносінах да якіх устанаўленне тэрмінаў прыдатнасці з'яўляецца абавязковым) або тэрміны прыдатнасці якіх скончыліся;
не маюць маркіроўкі, якая змяшчае звесткі, прадугледжаныя тэхнічнымі нарматыўнымі дакументамі.
Звяртаем увагу! Спажывец мае права прад'явіць патрабаванні аб недахопах харчовай прадукцыі на працягу тэрміна яе прыдатнасці.
Спажывец мае права на вяртанне няякаснай прадукцыі, нават калі яна набыта са скідкай.
Пры набыцці прадукцыі неналежнай якасці спажыўцу неабходна першапачаткова звярнуцца да прадаўца тавару, заявіўшы адно з вышэй названых патрабаванняў.
Прадавец абавязаны:
прыняць тавар у пакупніка;
правесці праверку якасці тавара;
правесці на працягу 14 дзён экспертызу тавару (пры ўзнікненні спрэчкі паміж прадаўцом і пакупніка аб наяўнасці недабраякаснасці тавару і прычынах яе ўзнікнення).
|
Звяртаем увагу! Экспертыза праводзіцца незалежнымі спецыялістамі, якія маюць дазвол на правядзенне такіх даследаванняў. Кошт экспертызы аплачваецца прадаўцом. Калі ў выніку экспертызы якасці прадукцыі ўстаноўлена віна спажыўца, апошні абавязаны кампенсаваць прадаўцу расходы на правядзенне экспертызы, а таксама звязаныя з яе правядзеннем расходы на транспарціроўку тавару. |
Спажывец мае права прыняць удзел у праверцы якасці і правядзенні экспертызы прадукцыі асабіста або праз свайго прадстаўніка, аспрэчыць у судовым парадку заключэнне экспертызы тавару, а таксама правесці экспертызу тавару за свой кошт.
Абгрунтаваныя патрабаванні спажыўца падлягаюць задавальненню прадаўцом - неадкладна; максімальны тэрмін - 7 дзён, пры неабходнасці правядзення экспертызы - максімальны тэрмін - 14 дзён. Патрабаванні аб кампенсацыі страт падлягаюць задавальненню прадаўцом на працягу 7 дзён з дня пацвярджэння спажыўцом памеру страт.
За парушэнне названых тэрмінаў прадавец выплачвае спажыўцу няўстойку ў памеры 1% ад цаны тавару за кожны дзень пратэрміноўкі.
Калі ва ўстаноўленыя заканадаўствам тэрміны прадавец (вытворца, пастаўшчык, прадстаўнік) не адказаў або не задаволіў патрабаванне спажыўца, спажывец мае права звярнуцца (з прадстаўленнем пацвярджаючых дакументаў або іх копій):
у дзяржаўны орган па абароне правоў спажыўцоў*;
грамадскую арганізацыю спажыўцоў;
суд (з іскавай заявай за абаронай парушаных правоў).
*Дзяржаўныя органы па абароне правоў спажыўцоў (у адпаведнасці з паўнамоцтвамі і кампетэнцыяй):
мясцовы выканаўчы і распарадчы орган (па месцы знаходжання гандлёвай арганізацыі або гандлёвага аб'екта) для ўрэгулявання спрэчкі ў дасудовым парадку або складання іскавай заявы ў суд;
тэрытарыяльныя ўстановы Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь (цэнтры гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя);
Дзяржаўны камітэт па стандартызацыі Рэспублікі Беларусь;
Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчавання Рэспублікі Беларусь;
Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю Рэспублікі Беларусь - упаўнаважаны дзяржаўны орган, які рэгулюе сферу абароны правоў спажыўцоў.
