Мясцовая ініцыятыва, вопыт і партнёрства дапамагаюць Магілёўскай вобласці ўтрымліваць лідзіруючыя пазіцыі ў дасягненні мэт устойлівага развіцця

IV рэгіянальны форум па ўстойлівым развіцці прайшоў 15–16 лютага ў Магілёве. У чарговы раз стаўшы найважнейшай пляцоўкай для абмеркаванняў, абмену ведамі і вопытам па пытаннях дасягнення мэт устойлівага развіцця (ЦУР) на рэгіянальным узроўні. У мерапрыемстве прынялі ўдзел больш за 100 удзельнікаў, сярод якіх прадстаўнікі органаў выканаўчай улады Магілёўскай вобласці, дэпутацкага корпуса, рэгіянальнай групы ўстойлівага развіцця, Савета па ўстойлівым развіцці, дзяржаўнага і прыватнага сектараў эканомікі, грамадскіх арганізацый, устаноў адукацыі, моладзі.

Магілёўская вобласць была першым рэгіёнам абласнога ўзроўню ў Беларусі, які распрацаваў уласную Стратэгію ўстойлівага развіцця і зацвердзіў яе 31 снежня 2020 года. Яе рэалізацыя запланавана ў тры этапы. У 2023 годзе скончыўся першы, які быў накіраваны на фарміраванне ведаў аб устойлівым развіцці, укараненне стратэгіі ў дзейную сістэму планавання ў якасці асноўнага дакумента стратэгічнага развіцця вобласці. З 2024 года пачынаецца другі этап - дзесяцігоддзе пераходу да ўстойлівага развіцця, які працягнецца да канца 2030 года. На працягу гэтага перыяду будуць ажыццяўляцца экалагізацыя і цыфравізацыя, трансфармацыя вытворчасцей і сфер жыццядзейнасці, развіццё інтэлектуальнай эканомікі і сферы паслуг, укараненне сацыяльных інавацый, культурнае пераўтварэнне грамадства і павышэнне іміджу сельскіх тэрыторый для жыцця.

Пытанне рэалізацыі першага этапа Стратэгіі ўстойлівага развіцця Магілёўскай вобласці на перыяд да 2035 года, а таксама прадстаўленне напрамкаў другога этапа адбылося сёння, 16 лютага.

Намеснік старшыні аблвыканкама, кіраўнік абласной працоўнай групы па ўстойлівым развіцці Руслан Страхар падкрэсліў, што ў Магілёўскай вобласці надаецца вялікая ўвага развіццю чалавека і яго самарэалізацыі: «Выбудоўваючы тую ці іншую праграму, мы, вядома, абапіраемся на патрэбы і запатрабаванні людзей. Гэта вельмі дакладна абазначыў падчас сустрэчы з актывам у пачатку года старшыня аблвыканкама Анатоль Ісачэнка. З года ў год, з праграмы ў праграму мы займаемся гэтым штодня і ўвесь час. З улікам таго, што Беларусь далучылася да вялікага, сусветнага руху па развіцці ЦУР, наша задача - імплементаваць, гэта значыць злучыць тыя задачы, якія вызначаны праграмай ААН па мэтам устойлівага развіцця з тым, што робім мы. І сапраўды, у нас ёсць што паказаць. Вынікі па многіх напрамках дастаткова высокія. Але самі для сябе мы ўздымаем патрабаванні і закладваем іх як мэты і задачы ў рэалізуемыя доўгатэрміновыя і кароткатэрміновыя праграмы.

Найбольш яскрава гэта праяўляецца ў сацыяльнай сферы - ЖКГ, адукацыя, ахова здароўя. Тыя індыкатары, якія закладзены ў дасягненне ЦУР для Беларусі не тое, што не характэрны, мы даўно іх пераадолелі. Аднак мы ставім задачу ісці наперад. Самы просты прыклад - для дасягнення ЦУР забяспечанасць пітной вадой 30% насельніцтва - гэта добры паказчык, у нас ён складае звыш 95%. І падобным досведам мы самі гатовыя дзяліцца, таму што гэтыя праграмы ў нас рэалізуюцца даўно».

Паводле слоў Руслана Страхара, пытанні ўстойлівага развіцця сёння як ніколі актуальныя, і нам важна захаваць гэты вектар, базісам якога несумненна з'яўляецца работа рэальнага сектара эканомікі: «Наша краіна другі год знаходзіцца пад беспрэцэдэнтным знешнім ціскам, пры гэтым нам удалося пераадолець першы і самы складаны этап адаптацыі. эканомікі да новай рэальнасці. Але па выніках 2023 года мы перайшлі ад этапа адаптацыі і аднаўлення эканомікі да росту, які забяспечаны ўсімі галінамі эканомікі ў вобласці. нашыя прадпрыемствы працуюць, выплачваюць падаткі, ствараюцца новыя працоўныя месцы, расце ўзровень заработнай платы і агульнага дабрабыту людзей».

Толькі ў 2023 годзе ў Магілёўскай вобласці зарэгістравана 710 новых камерцыйных арганізацый, што амаль на 200 арганізацый больш, чым за папярэдні год. Эфектыўная работа эканомікі забяспечыла рост рэальных даходаў насельніцтва на 13 працэнтаў, рост заработнай платы на 19 працэнтаў, даходаў абласнога бюджэту на 20 працэнтаў. Дзякуючы гэтаму развіваецца і сацыяльная сфера, павышаецца якасць транспартных і жыллёва-камунальных паслуг. У 2023 годзе ў вобласці пабудавана 334 тыс. кв.м жылля, пры гэтым 738 шматдзетных сем'яў рэгіёна палепшылі свае жыллёвыя ўмовы. За кошт сродкаў мясцовых бюджэтаў пабудавана 155 сацыяльных кватэр, што ў 19 разоў больш, чым за аналагічны перыяд 2022 года.

У выніку стварэння камфортнага і бяспечнага асяроддзя пражывання 95,4 працэнта спажыўцоў вобласці забяспечаны вадой пітной якасці, толькі за 2023 год уведзена ў эксплуатацыю 16 станцый абезжалезвання, аўтамабільныя паркі рэгіёнаў папоўніліся 50 адзінкамі аўтамабіляў медыцынскай дапамогі, набыты 61 школьны аўтобус. Пабудаваны паліклінікі, школы і дзіцячыя сады. У Магілёўскай вобласці працягваецца комплекснае развіццё сістэмы аховы здароўя. Найважнейшым для гараджан аб'ектам з'яўляецца будаўніцтва новага корпуса экстранай хірургіі - фактычна, новай гарадской бальніцы хуткай медыцынскай дапамогі. На будаўніцтва гэтага аб'екта з рэспубліканскага і абласнога бюджэту, крэдытаў Банка развіцця накіравана Br155 млн. Завяршылася будаўніцтва новага інфекцыйнага корпуса, што дало магчымасць засяродзіць у адным месцы максімальную колькасць пацыентаў, персанал і самае сучаснае абсталяванне. У 2023 годзе ўведзены радыёнуклідны корпус анкадыспансера, пачата будаўніцтва рэабілітацыйнага корпуса ў дзіцячай абласной бальніцы ў поўным аб'ёме выкананы даручэнні Прэзідэнта па мадэрнізацыі ўсіх тыпаў устаноў, якія аказваюць медыцынскую дапамогу ў вёсцы. Тым самым перафарматавана трохузроўневая сістэма аказання медыцынскай дапамогі, што значна пашырыць і дыягнастычныя магчымасці, дасць магчымасць сканцэнтраваць фінансавыя і кадравыя рэсурсы на міжраённым і абласным узроўні. Гэта забяспечыць роўную даступнасць медыцыны для жыхароў вёскі і гарады. На працягу шэрага гадоў захоўваецца стабільным паказчык ахопу дашкольнай адукацыяй дзяцей ва ўзросце ад 3 да 6 гадоў на ўзроўні 97,8 працэнта. На рэканструкцыю і капітальны рамонт 39 устаноў адукацыі ў 2023 годзе накіравана каля Br70 млн. замест Br40 запланаваных. У 2024 годзе плануецца поўнасцю завяршыць работу па замене аконных блокаў ва ўсіх школах Магілёўскай вобласці.

Руслан Страхар адзначыў, што ўсе гэтыя дасягненні цесна карэлююцца з мэтамі ўстойлівага развіцця: «У сваёй працы мы нязменна абапіраемся на меркаванне людзей, прыслухоўваемся да іх праблем і запытаў, не пакідаем без увагі ніводнага звароту. Толькі такі падыход - абапірацца на меркаванне людзей і ўлічваць іх патрэбы - залог поспеху ў рашэнні асноўнай дзяржаўнай задачы: захаванне моцнай і квітнеючай дзяржавы з устойлівым развіццём».

Свой вопыт рэалізацыі мэт устойлівага развіцця прэзентавалі на форуме прадстаўнікі Магілёўскага дзяржаўнага тэхналагічнага каледжа. Сярод устаноў адукацыі Беларусі МДТК адной з першых ажыццявіў пераход да цыркулярнай эканомікі. Па словах выкладчыка каледжа, грамадскага эколага гарадской інспекцыі прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Ірыны Літвіной, гэтаму значна паспрыяла падтрымка Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя, Міністэрства эканомікі, Камітэта ПРААН. «З 2018 года я актыўна стала апускацца ў тэму экалогіі, прымяняла свае веды на занятках з навучэнцамі. А ў 2022 годзе нам прапанавалі далучыцца да ЦУР, дапамаглі сістэматызаваць працу. І зараз мы планамерна ідзем да выканання пастаўленых мэт. А мэты ўстойлівага развіцця, у першую чаргу, накіраваны на адукацыйны працэс. Мы рыхтуем спецыялістаў, якія прыйдуць на прадпрыемствы і будуць укараняць тыя мэты, базавыя веды аб якіх яны атрымалі ў навучальнай установе, - акцэнтавала яна. – А для гэтага актыўна ўкараняем у адукацыйны працэс і адкрываем новыя спецыяльнасці па экалогіі. У курсавыя работы і дыпломныя работы дадаем гэты раздзел, каб нашы навучэнцы, выходзячы пасля працаваць на вытворчасць, мелі ўяўленне аб пачатковых этапах экалогіі і, што важна, прымянялі іх на практыцы. Таксама мы актыўна прапагандуем экалагічную тэму праз удзел у канферэнцыях і конкурсах, у тым ліку - па энергазберажэнні, распрацавалі і выпускаем часопіс, які змяшчае наш практычны вопыт па трох напрамках: энергаэфектыўнасць, экалогія і ЦУР.

Выхоўваем у сваіх навучэнцаў беражлівыя адносіны да захавання прыроды і навакольнага асяроддзя. Далучаем іх, пры падтрымцы абласнога камітэта прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя, да высаджвання дрэў у Пячэрскім лесапарку, у Заходскім лясніцтве, закладцы Алеі Славы герояў, уборцы тэрыторый і іншым мерапрыемствам. Дзеці разумеюць, што гэта іх уклад, ім цікава, напрыклад, якімі дрэвы стануць праз час. І мы падтрымліваем гэтую цікавасць. Працуе ў нас і творчая майстэрня, дзе дзеці з другсыравіны вырабляюць розныя патрэбныя ў побыце рэчы. Адштурхваючыся ад простых і зразумелых крокаў мы планамерна ідзем да вялікіх мэт».

У рамках форуму адбылося падпісанне дэкларацыі аб далучэнні да дасягнення мэт устойлівага развіцця арганізацыямі рэгіёну.

Цэнтральнае месца ў абмеркаванні перспектыў устойлівага развіцця Магілёўскай вобласці падчас пленарнага пасяджэння было адведзена тэме развіцця «разумных гарадоў», цыфравізацыі і інавацыі. У тым ліку, прадстаўлены і міжнародны вопыт па гэтай тэматыцы. Увага ПРААН была акцэнтавана на найлепшых міжнародных практыках у галіне ўстойлівых гарадоў, уключаючы хуткасны аўтобусны транспарт, энергазберагальную тэхналогію пасіўнага ахаладжэння будынкаў, электрычныя таксі, збор атмасферных ападкаў, тактычны урбанізм і інш. беларускімі экспертамі. Удзельнікамі форуму адзначана, што сёння рэгіянальныя намаганні ў галіне дасягнення ЦУР важныя як ніколі. Мясцовая ініцыятыва, досвед і партнёрства дапамагаюць Магілёўскай вобласці ўтрымліваць лідзіруючыя пазіцыі ў развіцці рэгіянальнай архітэктуры кіравання працэсам дасягнення ЦУР.

Юлія Таранава, фота Галіны Гаўрыловіч