«Абярэг міру і саюзнага адзінства». Больш за 500 умельцаў з Беларусі і Расіі сабраліся ў Александрыі

Больш за 500 майстроў дэкаратыўна-прыкладной творчасці з Беларусі і Расіі сабрала выстава-кірмаш «Абярэг міру і саюзнага адзінства». Мерапрыемства стала самым масавым на свяце «Купалле» ў Александрыі і ўпершыню праходзіць пад патранажам Саюзнай дзяржавы.

Падворкі беларускіх майстроў народнай творчасці разгарнуліся на некалькіх сотнях метраў. Тут прадстаўлены шырокі асартымент работ: гліняныя свістулькі і збаны, саламяныя павукі, валёнкі і іншыя вырабы шапавальства, асцярожныя лялькі, падковы і званочкі, якія адганяюць злых духаў, а таксама многае іншае. У кожнага раёна і вобласці свой унікальны і непаўторны брэнд, адметная рыса і вядомае рамяство. Разам з тым усе гэтыя вырабы аб'яднаны адной тэмай - абярэгам. Для кожнага раёна гэта свая гісторыя і традыцыя, якая прасочваецца ва ўсім - ад афармлення пляцоўкі да прадстаўленых на ёй вырабаў і прэзентацыі.

Працы беларускіх умельцаў цікавыя яшчэ і тым, што гэта не проста капіраванне старажытных традыцый, але і сучасная аўтарская інтэрпрэтацыя, бо кожны творчы чалавек усё прапускае і праламляе праз сябе. Аб'яднала ўсе гэтыя работы фігура белакрылага бусла - галоўнага беларускага сімвала шчасця, дабрабыту і сям'і. Нездарма менавіта гэтая птушка з'явілася на лагатыпе Года міру і стваранні.

На падворку Бялыніцкага раёна ўзвышаецца вялікае абярэжнае сонца, кожны праменьчык якога зроблены з традыцыйнага беларускага ручніка. «У нас прадстаўлены некалькі дзясяткаў гэтых вырабаў, якія нашы продкі выкарыстоўвалі ў розных абрадах - ад нараджэння дзіцяці і вяселля да пахавання, - распавяла загадчыца Ланькоўскага сельскага цэнтра культуры і вольнага часу Бялыніцкага раёна Ірына Емяльянава. - Аснову экспазіцыі склалі ручнікі, знойдзеныя на тэрыторыі Бялыніцкага раёна, у тым ліку адноўленыя - дакладныя копіі старажытных работ, якія ўжо рассыпаліся ад часу. У кожным з ручнікоў закладзены глыбокі сакральны сэнс, бо, па сутнасці, ён сімвалізуе дарогу, жыццёвы шлях, па якім ідзе чалавек».

Ірына Емяльянава растлумачыла, што работа над ручніком - справа вельмі тонкая і адказная. Напрыклад, яго трэба вышываць так, каб на адваротным баку ніткі не перакрыжоўваліся, бо прыгожы асабовы бок паказваецца для чалавека, а тылавы - для Бога. Пры працы над арнаментам нельга рабіць крыжыкаў, каб не заступаць шлях вышэйшым сілам і не сапсаваць чалавеку лёс. Дарэчы, апроч ручнікоў Бялыніцкі раён прэзентуе старажытны вясельны абрад, які ў нашых продкаў ніколі не абыходзіўся без ручнікоў і звязаных з імі традыцыямі і звычаямі.

Майстры Гродзенскай вобласці шырока прэзентавалі ткацтва, саломапляценне, выцінанку, абярэжную ляльку, розныя ўпрыгожанні і сувеніры. Асобная ўвага на выставе ўдзелена ўнікальнай тэхналогіі вырабу велікодных вербачак. Кампазіцыя складаецца з трох галінак, упрыгожаных высушанымі кветкамі, травой і каласамі. Яны складаюцца ў адзіную кампазіцыю і падфарбоўваюцца натуральнымі прыроднымі пігментамі. Традыцыйна ва ўсім прасочваецца трыадзінства - тры вербныя галінкі злучаюцца разам і ўпрыгожваюцца трыма расліннымі ярусамі. Спачатку робіцца верхавіна, затым укладваюцца каласы ў выглядзе сэрцайка з кветкай пасярэдзіне.

«Гэта старажытнае рамяство, якое адрадзілася гродзенскімі майстрамі ў сярэдзіне мінулага стагоддзя, - падзялілася кіраўнік студый «Чароўны клубок» і «Вышэнь» Алена Кандратава. - Раслінны матэрыял для іх выраба збіраецца на працягу ўсяго года, прычым кожны - у сваю пару і нават пэўны час сутак, каб пасля высушаныя травы не рассыпаліся. Кожная трава мае пэўную сімволіку і значэнне: напрыклад, лён - даўгалецце, цярпенне і мудрасць, пшаніца - багацце і дастатак. Значэнне мае нават колер. Два разы паўтарыць адну і тую ж кампазіцыю немагчыма».

Яркую палітру народнай творчасці таксама прадставілі майстры з Расіі - больш за 80 умельцаў з 20 рэгіёнаў краіны, у тым ліку самых аддаленых. Дыяпазон прадстаўленых на выставе вырабаў вельмі шырокі. Так, Свярдлоўская вобласць упершыню паказала гасцям «Купаля» ўральскі лакавы роспіс па метале. Козырам рамеснікаў з Калугі стала традыцыйная хлуднеўская гліняная цацка, Арэнбург паказаў пуховыя хусткі, Архангельск - халмагорскую разьбу па косці і выраб традыцыйных пернікаў, Варонеж - матрошку, Ніжні Ноўгарад - хахломскі роспіс, жбаннікаўскую гліняную свістульку і гарадзецкую залатную вышыўку, Кабардзіна-Балкарыя – вырабы з авечых шкур і футравыя пано.

Майстар са школы народных рамёстваў «Арцель» з Курска Юрый Чэпелеў прыязджаў на свята ў Александрыю 5 гадоў таму. На яго думку, за гэты час свята стала больш багатым і маштабным. «Беларусь - краіна, якая здзіўляе сваёй культурай і традыцыямі, - дзеліцца ўражаннямі расіянін. - Для нас цікава пагутарыць з беларускімі ўмельцамі, абмяняцца досведам. Беларусь заўсёды здзіўляе колькасцю промыслаў і талентаў. Свята Купалля ў Шклоўскім раёне мае яшчэ і глыбінны сэнс. Александрыя кожны год не проста збірае сяброў - яна аб'ядноўвае.

БЕЛТА