Дзень Перамогі адсвяткавалі ў Магілёве

Святкаванне 77-й гадавіны Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне ў Магілёве сёння пачалося з урачыстага маршу воінскіх часцей на плошчы Леніна і шэсця-парада «Перамога ў сэрцах пакаленняў» з удзелам ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны, кіраўніцтва вобласці і горада, прадстаўнікоў працоўных калектываў, моладзі і грамадскасці. Калона прайшла па вуліцы Першамайскай да плошчы Славы, дзе адбыўся мітынг з ускладаннем вянкоў і кветак да Вечнага агню, святочны канцэрт «Вечная слава героям».

«Для ўсіх нас Дзень Перамогі – гэта святое свята. Нашы бацькі і дзяды заваявалі яго, а наш самы галоўны абавязак – захаваць яго і перадаць нашаму пакаленню – дзецям і ўнукам. Каб яны памяталі і ганарыліся гэтай Вялікай Перамогай, – падзяліўся меркаваннем старшыня аблвыканкама Анатоль Ісачанка. – Сёння на свяце вельмі шмат дзяцей, у тым ліку – у вайсковай форме, яны робяць гэта шчыра і з натхненнем. На жаль, з цягам часу нашы ветэраны сыходзяць і, здавалася б, забываецца памяць аб Вялікай Перамозе. Але жыццё паказвае, што мы пачынаем яшчэ больш захоўваць і шанаваць гэту памяць, разумець, наколькі для нас важна ведаць гэту дату, захоўваць памяць пра тое ліхалецце, пра тое, што для нас зроблена пакаленнем пераможцаў. Нам падарылі мірнае неба. Мы сёння жывём у квітнеючай Рэспубліцы Беларусь. Таму, паўтаруся, мы павінны берагчы гэта вялікі свята мужнасці і гераізму, любові да Радзімы».

Анатоль Ісачанка павіншаваў ветэранаў і жыхароў вобласці са святам, адзначыўшы, што 9 Мая – святая дата ў айчыннай гісторыі. Яна стала сімвалам гераічнага подзвігу нашага народа, сілы і годнасці дзяржавы, данінай глыбокай павагі пакаленню пераможцаў.

«Памяць аб падзеях ваенных гадоў аб’ядноўвае нас удзячнасцю, гонарам і смуткам па тых, хто не вярнуўся з фронту, не дажыў да сённяшняга дня.

Жыхары Магілёўшчыны ніколі не забудуць сваіх вызваліцеляў – воінаў Чырвонай Арміі, усіх тых, хто сваёй мужнасцю і гераізмам каваў перамогу над фашызмам. Мужнасць, стойкасць, гераізм і адданасць Радзіме нашых бацькоў і дзядоў – вечны прыклад і ўзор для моладзі і будучых пакаленняў.

Самыя цёплыя словы падзякі нашым ветэранам, якія паказалі ўсяму свету, наколькі магутнымі могуць быць воля і дух народа, аб’яднанага святой мэтай. Дзякуй вам за гэта і нізкі паклон.

На жаль, чалавецтва забывае ўрокі гісторыі. У свеце адбываюцца сур’ёзныя змены. Гвалт і тэрор сёння сталі нормай палітыкі, якая праводзіцца некаторымі заходнімі краінамі.

Схіляючы галовы перад памяццю загінулых, мы павінны памятаць аб недапушчальнасці любых спроб перагляду вынікаў Вялікай Айчыннай вайны, апраўдання нацысцкай ідэалогіі.

Рэспубліка Беларусь заўсёды праводзіць міралюбівую палітыку, паважаючы інтарэсы іншых народаў. Таму што беларусы ведаюць, якой цаной дастаецца свабода і незалежнасць. І як сказаў Прэзідэнт нашай краіны Аляксандр Лукашэнка, «мы ніколі не здрадзім подзвігу савецкага народа і нікому не дазволім адабраць у нас нашу Вялікую Перамогу».

Жывым шчытом на шляху ворага стаў наш горад Магілёў. 23 дні ў ліпені 41-га вялася яго гераічная абарона. Менавіта тут быў развеяны міф аб непераможнасці нямецкай арміі.

Удзячная людская памяць свята захоўвае імёны герояў, якія прынеслі на алтар Перамогі самае дарагое – сваё жыццё. Іх імёны ўвекавечаны ў назвах сквераў і вуліц, бронзе помнікаў і курганах брацкіх магіл на нашай магілёўскай зямлі».

Удзел у парадзе прыняў ветэран Вялікай Айчыннай вайны Аляксей Мікалаевіч Пустынцаў, які ваяваў на Другім беларускім фронце пад камандаваннем К. К. Ракасоўскага. У свае дзевяноста восем франтавік двойчы на дзень робіць зарадку для падтрымання формы. І не губляе пачуцця гумару.

«Адчуваю сябе добра, думаю яшчэ гадоў дзесяць-пятнаццаць пражыць. Для падтрымання формы займаюся гімнастыкай, стараюся больш хадзіць, – расказвае ветэран. – Калі мяне запрашаюць на сустрэчы ў школы, я ахвотна адгукаюся. Гаварыць з моладдзю трэба, з кожным – па ўзросце.

А Дзень Перамогі дае ўсім нам зноў і зноў адчуць радасць ад таго, што мы жывём пад мірным небам. Віншую ўсіх са светлым святам і жадаю здароўя і аптымізму».

Да ўрачыстага шэсця далучыліся таксама ўдзельнікі абласнога маладзёжнага патрыятычнага праекта «Дарогамі Памяці і Славы», які быў прысвечаны Году гістарычнай памяці і 77-й гадавіне Вялікай Айчыннай вайны і напярэдадні завяршыўся ў Магілёве.

«Моладзь Магілёўшчыны памятае – і пра гэта гаворыць наш праект, у межах якога хлопцы і дзяўчаты пабывалі ў памятных месцах рэгіёна і сабралі зямлю з месцаў бітваў, воінскіх пахаванняў, – адзначыў першы сакратар Магілёўскага абкама БРСМ Уладзімір Паўлоўскі. Капсула ў выглядзе кнігі-шкатулкі з ячэйкамі зямлі з воінскіх пахаванняў перададзена ў капліцу і стане першым экспанатам музея, які пабудуюць на Буйніцкім полі. Удзельнікі натхнёныя аўтапрабегам, пранікліся яго атмасферай і выступаюць з ініцыятывай зрабіць праект рэспубліканскім, каб наведаць і іншыя памятныя месцы нашай краіны. Упэўнены, калі яны вернуцца ў свае навучальныя і працоўныя калектывы, яны будуць дзяліцца ўражаннямі з сябрамі і калегамі. І цікавасць да праекта стане яшчэ большай. А гэта значыць, што ланцужок памяці не перапыніцца».

Пра тое, як важна сёння моладзі разумець, што такое вайна, і рабіць усё магчымае, каб не дапусціць яе паўтарэння ў будучыні падзяліўся ў сваім выступленні старшыня абласной арганізацыі Беларускага грамадскага аб’яднання ветэранаў Анатоль Глаз:

«Сённяшняе свята – не толькі магчымасць пакланіцца светлай памяці тых, хто яго заваяваў. Гэта падстава яшчэ раз перабраць у памяці факты і задумацца: ці памятаем мы? Ці памятаем, што 60 тыс. абаронцаў ляжыць пад Магілёвам? Што практычна пры роўных стратах на фронце савецкіх і нямецкіх войскаў, нашага мірнага насельніцтва загінула амаль 17 млн, такіх страт у немцаў не было. Што практычна пры роўнай колькасці палонных, нашых з палону вярнулася ў шэсць разоў менш. Таму што нашы аднсіліся чалавечна, самі недаядалі, кармілі палонных, а яны нашых па‑зверску знішчалі. І такіх фактаў можна прывесці мноства. Пра іх абавязана ведаць моладзь, каб не здзяйсняць памылак і не паддавацца заклікам звонку».

Да рэспубліканскай акцыі «Беларусь памятае. Памятаем кожнага» далучылася магіляўчанка Валянціна Сяркова:

«Мой бацька прайшоў вайну, быў паранены. І толькі дзякуючы таму, што ён і мама засталіся жывыя ў той страшнай вайне, нягледзячы на ўсе яе нягоды, наш род працягваецца. Сёння з сынам і ўнукам мы па традыцыі прынялі ўдзел у шэсці. Хочацца пажадаць сёння кожнаму, каб людзі бераглі свет і былі здаровыя!»

На святочны мітынг Крысціна і Сяргей Дашкевічы прыйшлі з сынамі Іванам і Данікам. Яны расказалі, што свята гэта ў іх адно з любімых, таму што заўсёды выклікае асаблівыя, трапяткія пачуцці.

«Падчас мерапрыемства наварочваліся слёзы. Хочацца, каб і дзеці пранікліся гэтым, разумелі, чаго каштавала нашым дзядам і прадзедам Перамога, – падзялілася эмоцыямі магіляўчанка. – У дзіцячым садзе дзеткам шмат расказвалі пра гэты дзень, і дома мы абяцалі звадзіць іх на парад, пазнаёмілі з сямейнай гісторыяй.

Мой дзядуля ваяваў. Ён пахаваны ў брацкай магіле ў Калінінградзе. На жаль, цяпер няма магчымасці часта бываць. Але калі была жывая мая бабуля, кожнае 9 Мая яна старалася лятаць туды на яго магілу».

На парад Юлія і Аляксандр Кротавы мэтанакіравана прывялі сваіх дачок Машу і Дашу. Раней яны ўжо не раз бывалі на свяце ў гонар Дня Перамогі, але ўпершыню ў ім, як расказала мама Юлія, свядома ўдзельнічаюць дзеці. І дзяўчынкі засталіся пад велізарным уражаннем.

«У нашай сям’і ўсе мужчыны загінулі на вайне. Жывым застаўся толькі мой прадзядуля Аляксандр Іванавіч Фралоў, – расказвае Юлія Кротава. – Яму было 16 гадоў падчас вайны, ён аднаўляў чыгуначныя пуці. Заўсёды з павагай адносіўся да ветэранаў, але ніколі не лічыў сябе ветэранам, хоць за пару гадоў да яго смерці мы даведаліся, што ён усё ж прылічваўся да іх. Прадзядуля быў паранены, а калі ўжо ў глыбокім узросце пачаліся праблемы са зрокам і яму зрабілі аперацыю, высветлілася, што ў яго ў воку ўвесь гэты час быў асколак.

Яшчэ адзін ветэран нашай сям’і – Афанасій Мацвеевіч Федарэнка, ураджэнец Гомельскай вобласці. У яго была сям’я з пяццю дзецьмі, і, калі пачалася вайна, ён пасадзіў сям’ю на калёсы і адвёз у эвакуацыю, а сам добраахвотнікам пайшоў на фронт. Ён прайшоў амаль усю вайну і загінуў пры вызваленні Эстоніі ў 1944 годзе. Быў узнагароджаны ордэнам Айчыннай вайны I ступені за смелыя дзеянні пры асяроддзі нямецкай артбатарэі, узяцце ў палон немцаў і гармат. У цэлым, у яго вельмі ўразлівы ўзнагародны ліст.

Нашы дзяўчынкі ведаюць шмат пра сваіх прапрадзедаў, пра іх гераічныя ўчынкі. І, прывёўшы іх сёння на парад, мы хочам, каб нашы дзеці прачулі гэтае народнае свята, яго адзінства і ў будучыні перадалі гэта пачуццё сваім дзецям і ўнукам».

На розных пляцоўках горада ў гэты дзень прайшлі ўрачыстыя мерапрыемствы. Святочны канцэрт «Нам не забыць пераможны май!» адбыўся ў Пячэрскім лесапарку. Там жа на «Салдацкай паляне» сабрала магілёўцаў і гасцей горада святочная праграма «Вясна! Май! Перамога!». На плошчы Адзінства былі арганізаваны святочны канцэрт «Гэтых дзён не змоўкне слава» і гарадская акцыя «Вальс Перамогі», музейная экспазіцыя пад адкрытым небам «Дарогамі Перамогі» з удзелам школьных музеяў горада і Музея гісторыі Магілёва. Танцавальны флэшмоб «Пераможны вальс» сабраў моладзь на пляцоўцы каля Магілёўскага спецыяльнага дома для ветэранаў, састарэлых і інвалідаў. Святочную акцыю правялі 9 мая музеі Магілёўскай вобласці. Адбыліся тэматычныя кінапаказы і розныя мерапрыемствы на адкрытых пляцоўках горада.

Увечары ў 21.30 на плошчы Славы адбудзецца святочная канцэртная праграма «Мы слаўнай перамогай ганарымся!». Завершыць шэраг святочных мерапрыемстваў патрыятычная акцыя «Праспяваем “Дзень Перамогі”» і святочны феерверк а 23.00.

Юлія Таранава, фота Галіны Гаўрыловіч