У Бялыніцкім раёне развіталіся з заслужаным работнікам сельскай гаспадаркі Аляксандрам Лапацентавым

Другога кастрычніка завяршыў свой шлях на зямлі вялікі чалавек. Сумленна адслужыў роднай зямлі і людзям, выканаўшы свой абавязак спаўна. І гэта для ўсіх нас велізарная страта. Яго шлях прадоўжыўся 67 гадоў і ўжо пры жыцці суправаджаўся славай дасведчанага і высокапрафесійнага аграрыя, таленавітага менеджара, мудраца і летуценніка. І маштабы асобы гэтага чалавека па-сапраўднаму ацэньваць будуць наступныя пакаленні. Нам застаецца перажыць смутак страты і захаваць памяць. 

Аляксандр Лапацентаў– заслужаны работнік сельскай гаспадаркі Рэспублікі Беларусь, кавалер ордэнаў Айчыны II і III ступені, Працоўнага Чырвонага Сцяга, свяціцеля Кірылы Тураўскага, лаўрэат прэмій Магілёўскага аблвыканкама і Бялыніцкага райвыканкама «Чалавек года», ганаровы грамадзянін Бялыніцкага раёна. Імя Аляксандра Лапацентава занесена ў Кнігу славы Магілёўшчыны. За пералікам заслужаных рэгалій стаіць вялікі працоўны і чалавечы подзвіг кіраўніка, які ўсім сваім жыццём праклаў шлях для сваёй «Радзімы».

Уся яго жыццё было подзвігам. Цяпер пра гэта можна гаварыць прама. Пры жыцці ў матэрыялах і артыкулах пра яго самога і пра яго дзецішча, Бялыніцкі СВК «Калгас «Радзіма», часцей за ўсё даводзілася ўсё ж устрымлівацца ад выдатных ступеней, каб пазбегнуць залішняга пафасу.

Пайшоў з жыцця адзін з самых яркіх і таленавітых падзвіжнікаў сельскай гаспадаркі, вялікі эксперт сялянскай справы, які ўсім сваім жыццём даказаў, што праца на зямлі – не толькі высакародная, але і прыбытковая, і прэстыжная ва ўсе часы. Легендарны кіраўнік праславіў сваю «Радзіму» на ўсю краіну. І не столькі рэкордамі і рэйтынгавымі паказчыкамі, колькі стварэннем і ўвасабленнем у жыццё ідэальнай мадэлі сельгаспрадпрыемства – сапраўднага аазіса дабрабыту, у якім усё разумна і мудра выбудавана не ва ўгоду славе або напаказ, а па законах жыцця на карміцельцы-зямлі. У «Радзіме»усе з гонарам называюць сябе калгаснікамі, таму што старшыня навучыў свой калектыў ганарыцца сваім сялянскім паходжаннем. І гэта, магчыма, галоўны ўрок для тых, каму пашчасціла жыць і працаваць з Аляксандрам Міхайлавічам Лапацентавым.

Цяжка паверыць, што зараз мы ўжо больш не пагаворым з гэтым наймудрэйшым Чалавекам. Застаецца збіраць рэшткі яго вопыту, думак, парад і наказаў. І захоўваць успаміны аб тым, якім ён быў.

Да гэтага часу ў любой складанай сітуацыі, у моманты песімізму і расчаравання варта было ўспомніць яго імя – і з’яўляліся сілы, каб ісці далей і верыць, што немагчымае магчыма. Нават проста веданне, што за некалькіх дзясяткаў кіламетраў жыве і працуе Лапацентаў і багацее яго «Радзіма», зараджала аптымізмам і упэўненасцю ў тым, што працаваць на зямлі можна эфектыўна, з любоўю і вынікам. І мы ў рэшце рэшт навучымся гэта рабіць.

Бо, акрамя працоўных подзвігаў, Аляксандр Міхайлавіч здзейсніў подзвіг чалавечы. Гэтага чалавека вялікага мужнасці называлі ў гаспадарцы «наш Мярэсьеў». Шмат гадоў таму, страціўшы па хваробе нагу, ён не проста знайшоў сілы паўнавартасна жыць, але і працягваў натхняць паплечнікаў, калег і блізкіх новымі ідэямі, расціць хлеб, карміць сваіх каровак, будаваць і ствараць. І гаворкі не было пра жаль да сябе. Ён па-ранейшаму быў дзейным і бадзёрым кіраўніком, інтэлігентным суразмоўцам, мудрым дарадцам. На ім па-ранейшаму хвацка, як уліты, сядзеў пінжак. Ён шчыра ўсміхаўся і жартаваў... Праўда, усё часцей погляд станавіўся задуменна-сумным і адчувалася глыбокая стомленасць…

Яшчэ ўспамінаецца... Дэмакрат па прыродзе сваёй, ён ніколі не мяняў тону сваёй размовы:аднолькава ветліва, з жартам размаўляў легендарны старшыня СВК «Калгас «Радзіма» і з самым высокім начальствам, і са звычайным сваім калгаснікам. Хоць па справе мог быць строгі і цвёрды. Але, хутчэй, не па-начальніцку, а як Настаўнік. Так да яго і адносіліся ў адказ усе без выключэння – з непадробнай павагай і любоўю.

40 гадоў Аляксандр Лапацентаў вёў калектыў за сабой. І натхняла яго мара ўсяго жыцця–сцерці грань паміж горадам і вёскай. Сам з сялянскай сям’і, ён не па чутках ведаў цану сялянскай працы. Хоць у Віцебскую ветэрынарную акадэмію паступіў не адразу–забраўшы дакументы з Калінінградскага авіяцыйнага вучылішча, ён вызначыў свой шлях…

«Вось так здарылася–змяніў неба на зямлю, замест МІГ-21 я абраў свой калгас. Ужо тады мяне вяла нейкая нябачная сіла, якой я не мог і не хацеў супраціўляцца. Так што я веру ў лёс. І давяраю яму. І калі б сёння можна было адкруціць назад час, руку на сэрца паклаўшы, прызнаюся, нічога б не змяніў у сваім жыцці–прайшоў бы тым жа шляхам. Хоць сёння ўжо ведаю, наколькі няпростым і цярністым ён выдаўся».

Любоўю да зямлі і да людзей дыхае кожнае яго слова. Цяпер гэта чуецца яшчэ больш ясна:

«Яшчэ бацькі нашы казалі: калі будзеш дрэнна вучыцца, пойдзеш у калгас – як на катаргу, у пакаранне. А сёння я ганаруся тым, што калгаснікам у «Радзіме» зайздросцяць многія гараджане. І калі нашы механізатары гавораць калегам з іншых гаспадарак аб сваёй зарплаце, тыя не вераць іх словам. Сельскія жыхары маюць права звацца людзьмі і заслужылі добрыя ўмовы для жыцця, працы, духоўнага росту і самапавагі. І ў нас атрымалася гэта даказаць, у першую чаргу самім сабе».

«Марылася мне, каб даяркі ішлі на ферму ў прыгожых сукенках і туфліках і, адпрацаваўшы, горда неслі сваю прыгажосць дадому, а не цягнуліся знясіленыя і нямытыя ў гумовых ботах».

«Мы жывём не проста сённяшнім днём і сялянскай працай–падаілі карову і добра. Вельмі важна, калі людзі ідуць па вёсцы і душа ў іх радуецца. А калі ціхенька на ферме пастаяць воддаль, можна ўбачыць, што нашы даяркі з песнямі працуюць».

«Я сёння не магу сказаць, што данёс сваю ношу да прызначанага месца, хоць мы і шмат чаго дасягнулі. Я яшчэ бачу перспектыву, рэзервы ў гаспадарцы, настрой калектыву. А людзей, якія мне паверылі, я аддаць не магу. Яшчэ можна ісці наперад, што мы сёння і спрабуем рабіць».

Жыццё распарадзілася інакш. Бязлітасны вірус забраў яго жыццё ў восеньскі дзень. Чалавек вялікай мужнасці не справіўся з хваробай, урачы не ў сілах былі яму дапамагчы. І нават у смерці ён не падвёў свой калектыў. Ужо ў засеках ураджай, забяспечана сытая зімоўка жывёле. Але ў наступны год «Радзіме» прыйдзецца ўступаць без Лапацентава…

Цяжкі час для «Радзімы» наступіў з яго сыходам. Прыйшла скруха. Сышла апора. З’яўляецца трывога за лёс гаспадаркі. Бо ўвесь гэты ўнікальны праект пад назвай «Калгас «Радзіма» вынесены на плячах Аляксандра Лапацентава і быў бы немагчымы без натхнёнага марай старшыні-рамантыка, філосафа і мудраца, без яго энергіі і любові да ўсяго жывога на зямлі. Вельмі важна падхапіць справу жыцця Аляксандра Міхайлавіча–не згубіць, не растраціць. Тым мы захаваем памяць гэтага вялікага чалавека.

Найглыбейшыя спачуванні ўсім родным і блізкім Аляксандра Міхайлавіча, усяму калектыву СВК «Калгас«Радзіма». Няхай кожнаму паасобку і ўсім разам знойдуцца сілы перажыць гэту незаменную страту. Няхай ўспаміны аб гэтым вялікім чалавеку стануць пажаданнем на будучае і дапамагаюць жыць далей. Усё яго жыццё была натхнёным і творчым. І хай справа яго жыцця гэтак жа працягваецца.

Развітанне з Аляксандрам Міхайлавічам адбылося 3 кастрычніка ў аграгарадку Вішоў Бялыніцкага раёна на тэрыторыі школы, перад уваходам у музей Бялыніцкага СВК «Калгас «Радзіма».

CБ