Міністэрствам па падатках і зборах Рэспублікі Беларусь у сувязі з карэкціроўкай падатковага заканадаўства Законам Рэспублікі Беларусь ад 31.12.2021 №141-З «Аб змяненні законаў па пытаннях падаткаабкладання» (далей – Закон) у дачыненні да фізічных асоб, якія не ажыццяўляюць прадпрымальніцкую дзейнасць (далей – фізічныя асобы), растлумачана наступнае.
З 1 студзеня 2022 г. пашыраны вызначаны ў падпункце 3.1 пункта 3 артыкула 337 Падатковага кодэкса Рэспублікі Беларусь (далей – Падатковы кодэкс) пералік відаў дзейнасці, якія маюць права ажыццяўляць з выплатай адзінага падатку з індывідуальных прадпрымальнікаў і іншых фізічных асоб (далей – адзіны падатак) фізічныя асобы, за кошт уключэння ў яго наступных новых відаў дзейнасці:
паслуг настаўніка-дэфектолага (падпункт 3.1.31);
ландшафтнага праектавання (падпункт 3.1.32);
кур’ерскай дзейнасці (дзейнасці па дастаўцы тавараў, пасылак, пакетаў) (падпункт 3.1.33);
чысткі салонаў транспартных сродкаў (падпункт 3.1.34);
абслугоўвання і догляду магіл (падпункт 3.1.35);
арэнды, пракату забаўляльнага і спартыўнага абсталявання (веласіпедаў, канькоў, турыстычнага рыштунку і іншае) (падпункт 3.1.36).
З 1 студзеня 2022 г. стаўкі адзінага падатку па новых відах дзейнасці змяшчаюцца ў дадатку 24 да Падатковага кодэкса.
Разам з тым, у адпаведнасці з часткай 1 пункта 19 артыкула 7 Закона стаўкі адзінага падатку, прадугледжаныя дадаткам 24 да Падатковага кодэкса ў рэдакцыі, якая ўступіла ў сілу з 1 студзеня 2022 г., прымяняюцца пры вылічэнні сумы адзінага падатку, тэрмін выплаты якога надыходзіць пасля 30 студзеня 2022 г. Падлік адзінага падатку за студзень 2022 г. па стаўках адзінага падатку, прадугледжаных дадаткам 24 да Падатковага 2 кодэксу ў рэдакцыі, якая ўступіла ў сілу з 1 студзеня 2022 г., не прадугледжаны.
Прымаючы пад увагу выкладзенае, у дачыненні да фізічных асоб, якія прадставілі паведамленні па адзіным падатку за студзень 2022 г. у дачыненні да новых відаў дзейнасці (пералічаных у 3.1.31-3.1.36 пункта 3 артыкула 337 Падатковага кодэкса), падатковым органам адзіны падатак за студзень 2022 г. не вылічаецца.
У адпаведнасці з артыкулам 219 Падатковага кодэкса такія фізічныя асобы абавязаны ў дачыненні да даходаў, атрыманых у студзені 2022 г. ад ажыццяўлення відаў дзейнасці, пералічаных у падпунктах 3.1.31–3.1.36 пункта 3 артыкула 337 Падатковага кодэкса, прадаставіць у падатковы орган у тэрмін не пазней за 31 сакавіка 2023 г. падатковую дэкларацыю (разлік) па падаходным падатку з фізічных асоб у парадку, устаноўленым артыкулам 222 Падатковага кодэкса.
Падлік падаходнага падатку з фізічных асоб (далей – падаходны падатак) з такіх даходаў вырабляецца падатковым органам.
Выплата падаходнага падатку вырабляецца плацельшчыкам не пазней за 1 чэрвеня 2023 г. на падставе паведамлення падатковага органа.
Паведамленне па ўстаноўленай форме ўручаецца фізічнай асобе (яе прадстаўніку) не пазней за 30 красавіка 2023 г.
Дадаткова звяртаем увагу, што фізічныя асобы прызнаюцца плацельшчыкамі адзінага падатку пры выкананні названых у падпункце 3.1 пункта 3 артыкула 337 Падатковага кодэкса работ (аказанні паслуг) па заказах грамадзян, якія маюць намер замовіць ці набыць або заказваючых, набываючых або выкарыстоўваючых работы, паслугі выключна для асабістых, бытавых, сямейных і іншых патрэб, не звязаных з ажыццяўленнем прадпрымальніцкай дзейнасці (далей – спажывец).
Пры выкананні работ (аказанні паслуг) па заказах арганізацый і індывідуальных прадпрымальнікаў фізічныя асобы прызнаюцца плацельшчыкамі падаходнага падатку ў дачыненні да атрыманых даходаў, а не адзінага падатку. Падлік, утрыманне ў фізічных асоб і пералічэнне ў бюджэт вылічанай сумы падаходнага падатку ажыццяўляюцца арганізацыямі і індывідуальнымі прадпрымальнікамі (далей – падатковыя агенты), ад якіх фізічныя асобы атрымалі даходы, у парадку і тэрміны, устаноўленыя главой 18 Падатковага кодэкса.
Такім чынам, калі фізічная асоба па замове спажыўца выконвае (аказвае) для яго (яму) работы (паслугі), пералічаныя ў падпункце 3.1 пункта 3 артыкула 337 Падатковага кодэкса, то такая фізічная асоба прызнаецца плацельшчыкам адзінага падатку.
Калі фізічная асоба аказвае паслугі (выконвае работы) па заказах арганізацый або індывідуальных прадпрымальнікаў, у тым ліку кур’ерскія паслугі, то такая фізічная асоба ў дачыненні да гэтых паслуг (работ) не прызнаецца плацельшчыкам адзінага падатку. Даходы, якія атрыманы гэтай фізічнай асобай ад арганізацый і індывідуальных прадпрымальнікаў і абкладаюцца падаходным падаткам, абавязак паводле падліку, утрыманню і пералічэнню ў бюджэт якога ўскладаецца на падатковых агентаў.
Прыклад: 1. Рэстаранам «Х» заключаны з фізічнай асобай грамадзянска-прававы дагавор на аказанне рэстарана «Х» паслуг па дастаўцы кліентам рэстарана «Х» гатовых страў.
У разгледжанай сітуацыі фізічнай асобай адзіны падатак не выплачваецца, паколькі паслугі па дастаўцы гатовых страў аказваюцца арганізацыі, а не спажыўцам. Рэстаран «Х» з выплачаных фізічнай асобе даходаў за аказаную паслугу па дастаўцы гатовых страў кліентам рэстарана «Х» вылічае, утрымлівае і пералічвае ў бюджэт падаходны падатак.
2. Фізічная асоба, якая аказвае паслугі спажыўцам па дастаўцы тавараў, для пошуку кліентаў выкарыстоўвае мабільны дадатак (далей – сэрвіс).
Сэрвіс функцыянуе наступным чынам:
З’яўляецца пасрэднікам паміж фізічнымі асобамі, якія жадаюць зрабіць заказ на куплю і дастаўку тавараў у рознічнай гандлёвай сетцы (крама, гандлёвы цэнтр і г. д.) або гатовых страў у аб’ектах грамадскага харчавання (рэстаран, кафэ, іншых) (далей – заказчыкі), і фізічнымі асобамі, якія аказваюць паслугі па дастаўцы тавараў або гатовых страў (далей – выканаўцы);
у сэрвісе размешчана рэклама прадаўцоў тавараў, пералік і кошт гэтых тавараў, а таксама размешчана рэклама аб’ектаў грамадскага харчавання, гатовыя стравы, іх кошт. Заказчык, карыстаючыся сэрвісам, фарміруе спіс тавараў або гатовых страў, аплачвае іх, а таксама паказвае адрас, па якім неабходна даставіць аплачаныя тавары і гатовыя стравы. Сэрвіс прапануе выканаўцам, зарэгістраваным на сэрвісе, прыняць заказ на дастаўку з указаннем тэрміну яго выканання.
У разгледжанай сітуацыі фізічная асоба – выканаўца – прызнаецца плацельшчыкам адзінага падатку, паколькі ажыццяўляе кур’ерскую дзейнасць па заказах спажыўцоў.
3. Юрыдычнай асобе належыць мабільны дадатак (далей – сэрвіс), на якім для заказчыкаў аб’екты грамадскага харчавання (юрыдычныя асобы і індывідуальныя прадпрымальнікі) размяшчаюць інфармацыю аб гатовых стравах, іх кошце.
Заказчык, карыстаючыся сэрвісам, фарміруе спіс гатовых страў, аплачвае іх кошт і дастаўку, а таксама паказвае адрас, па якім неабходна даставіць аплачаныя тавары і гатовыя стравы.
Сэрвіс знаходзіць фізічную асобу, якая даставіць названыя стравы заказчыку. Юрыдычная асоба – уласнік сэрвісу – выплачвае фізічнай асобе грашовыя сродкі за ажыццёўленую дастаўку гатовых страў заказчыкам.
У разгледжанай сітуацыі фізічнай асобай адзіны падатак не выплачваецца. Юрыдычная асоба – уласнік сэрвісу – з’яўляецца падатковым агентам, які з выплачаных фізічнай асобе даходаў за аказаную паслугу па дастаўцы гатовых страў заказчыкам вылічае, утрымлівае і пералічвае ў бюджэт падаходны падатак.
