Атэстацыя рабочых месцаў па ўмовах працы – сістэма ўліку, аналізу і комплекснай ацэнкі на канкрэтным рабочым месцы ўсіх фактараў вытворчага асяроддзя, цяжару і напружанасці працоўнага працэсу, якія ўздзейнічаюць на працаздольнасць і здароўе працоўнага ў працэсе працоўнай дзейнасці.
Асноўныя нарматыўныя прававыя акты, якія рэгламентуюць парадак правядзення атэстацыі рабочых месцаў па ўмовах працы (далей – атэстацыя):
Атэстацыя рабочых месцаў па ўмовах працы праводзіцца ў мэтах:
– пенсію па ўзросце за работу з асаблівымі ўмовамі працы;
– скарочаную працягласць рабочага часу за работу са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы;
– дадатковы адпачынак за работу са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы;
– аплату працы ў павышаным памеры шляхам устанаўлення даплат за работу са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы;
Пры правядзенні чарговай атэстацыйнай кампаніі кіраўнікам арганізацый неабходна звярнуць увагу на наступныя моманты.
Атэстацыя праводзіцца адзін раз у пяць гадоў. Пры гэтым атэстацыя лічыцца завершанай, і яе вынікі прымяняюцца з даты выдання загаду наймальніка аб зацвярджэнні вынікаў атэстацыі.
Загад аб зацвярджэнні чарговай атэстацыі павінен быць выдадзены ў дзень, наступны за апошнім днём дзеяння вынікаў папярэдняй атэстацыі.
Калі дзень зацвярджэння чарговай атэстацыі прыпадае на нерабочы дзень, то загад аб яе зацвярджэнні павінен быць выдадзены ў працоўны дзень, якi непасрэдна папярэднiчае дню зацвярджэння чарговай атэстацыі.
Атэстацыя праводзіцца атэстацыйнай камісіяй у адпаведнасці з загадам працадаўцы.
У склад атэстацыйнай камісіі рэкамендуецца ўключаць работнікаў аддзелаў і службаў:
Таксама рэкамендуецца ўключаць:
Атэстацыйная камісія вызначае пералік працоўных месцаў, якія падлягаюць атэстацыі (далей – пералік).
У пералік у абавязковым парадку ўключаюцца прафесіі (пасады) і віды работ (незалежна ад вынікаў папярэдняй атэстацыі), якія прадугледжаны:
Па рашэнні атэстацыйнай камісіі арганізацыі ў пералік могуць быць уключаны і іншыя месцы пры ўмове:
занятасці работнікаў на работах са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы на працягу поўнага працоўнага дня і пацверджання дадзеных умоў вынікамі папярэдняй атэстацыі;
наяўнасці на працоўных месцах шкодных і (або) небяспечных фактараў вытворчага асяроддзя вышэй гранічна дапушчальных канцэнтрацый і (або) гранічна дапушчальных узроўняў, абумоўленых тэхналагічным працэсам, пацверджаных пратаколамі вымярэнняў і даследаванняў узроўняў шкодных і небяспечных фактараў вытворчага асяроддзя.
Атэстацыйная камісія ажыццяўляе (самастойна ці з прыцягненнем спецыялістаў наймальніка):
Вялікую ролю ў аб’ектыўнасці ацэнкі ўмоў працы пры атэстацыі мае якасна складзены фотаздымак працоўнага часу. Фотаздымак працоўнага часу дазваляе вызначыць:
– адпаведнасць назвы прафесіі (пасадзе) фактычна выконваемай рабоце;
– час уздзеяння на работніка фактараў вытворчага асяроддзя;
– пры неабходнасці – занятасць выкананнем канкрэтнага віду работ.
У ходзе правядзення атэстацыі ацэнцы падлягаюць усе шкодныя і небяспечныя фактары вытворчага асяроддзя, цяжар і напружанасць працоўнага працэсу, абумоўленыя тэхналагічным працэсам, ужывальным на канкрэтным працоўным месцы абсталяваннем, выкананнем работы, прадугледжанай у Адзіным тарыфна-кваліфікацыйным даведніку работ і прафесій рабочых для прафесіі і Адзіным кваліфікацыйным даведніку пасад служачых для пасад, службовых (рабочых) інструкцый, працоўных дагавораў.
Вымярэнні і даследаванні ўзроўняў шкодных і небяспечных фактараў вытворчага асяроддзя для атэстацыі праводзяцца даследчымі лабараторыямі, акрэдытаванымі ў адпаведнасці з патрабаваннямі сістэмы акрэдытацыі Рэспублікі Беларусь.
Ацэнка ўмоў працы па паказчыках цяжкасці і напружанасці працоўнага працэсу ажыццяўляецца спецыялістамі арганізацыі або арганізацыя прыцягвае на дагаворнай аснове юрыдычную асобу (індывідуальнага прадпрымальніка), акрэдытаваную (акрэдытаванага) у адпаведнасці з заканадаўствам на аказанне паслуг у галіне аховы працы па правядзенні атэстацыі.
Пры правядзенні ацэнкі ўмоў працы па паказчыках цяжкасці і напружанасці працоўнага працэсу з прыцягненнем акрэдытаванай асобы аформленыя пратаколы колькасных вымярэнняў і разлікаў паказчыкаў цяжару і напружанасці працоўнага працэсу, карты атэстацыі рабочага месца па ўмовах працы сведчацца подпісамі спецыялістаў, якія яе праводзяць.
Па выніках атэстацыі (па формах, якія зацвярджаюцца Міністэрствам працы і сацыяльнай абароны) складаюцца:
Пералікі рабочых месцаў, узгодненыя з прафсаюзам (прафсаюзамі), зацвярджаюцца загадам наймальніка.
Кампенсацыі па выніках атэстацыі падаюцца працаўнікам, занятым на работах са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы на працягу поўнага працоўнага дня.
Улік фактычнай занятасці работнікаў са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы, пацверджанымі вынікамі атэстацыі, вядзецца наймальнікам.
Работнікі, на рабочых месцах якіх праводзілася атэстацыя, павінны быць азнаёмлены з выніковымі дакументамі па выніках атэстацыі (карта, загад) пад подпіс.
Наймальнік ў месячны тэрмін пасля выдання загаду аб зацвярджэнні атэстацыі прадстаўляе ва ўпраўленнi (аддзелы) дзяржаўнай экспертызы ўмоў працы камітэтаў па працы, занятасцi i сацыяльнай абароне абласных і Мінскага гарадскога выканаўчых камітэтаў па месцы рэгістрацыі наймальніка дакументы па выніках атэстацыі ў электронным выглядзе, у парадку, якi вызначаецца пастановай Міністэрства працы і сацыяльнай абароны ад 23.12.2016 № 73.
Працадаўцы нясуць адказнасць за невыкананне патрабаванняў аб парадку правядзення атэстацыі рабочых месцаў па ўмовах працы ў адпаведнасці з заканадаўствам.
Узор загаду аб правядзенні атэстацыі працоўных месцаў па ўмовах працы
Узор загаду аб зацвярджэнні вынікаў атэстацыі рабочых месцаў па ўмовах працы
