Сістэма аўтаматызаванага маніторынгу «Лясны вартавы», камеры відэаназірання, квадракоптары... Як работнікі Горацкага лясгаса сочаць за тым, каб у масівах у пажаранебяспечны час не ўспыхнула полымя.
На тэрмометры звыш 30 градусаў, ні кропелькі дажджу... Адзін няёмкі рух – і можна справакаваць лясны пажар. Менавіта таму ў шэрагу раёнаў дзейнічае забарона на іх наведванне. Аднымі з першых выкарыстоўвалі абмежавальную меру ў Горацкім лясгасе. У Горацкім, Дрыбінскім і Мсціслаўскім раёнах, лясы якіх уваходзяць у яго склад, яшчэ ў пачатку чэрвеня ўстанавілі 4-ы клас пажарнай небяспекі. З пачаткам такога перыяду лясная ахова перайшла на ўзмоцнены рэжым працы. Карэспандэнты «Р» пабывалі ў Горацкім лясгасе і даведаліся, якія сучасныя сродкі дапамагаюць кантраляваць стабільную абстаноўку і што за «тэхнавока» сочыць за лясамі ў радыусе 30 кіламетраў.
Не клас, калі высокі клас
– Мы аднымі з першых увялі забарону на наведванне лясоў, таму што ўстанавіўся 4-ы клас пажарнай небяспекі. Ён надыходзіць, калі назіраюцца высокія тэмпературы і няма ападкаў. Спачатку абмежавалі наведванне ў лясах Дрыбінскага і Горацкага раёнаў, затым літаральна праз пару дзён – Мсціслаўскага, – знаёміць з аператыўнай становішчам галоўны ляснічы Горацкага лясгаса Аляксей Зуёнак. – Плошча нашых угоддзяў каля 72 тысяч гектараў. Звычайнаму чалавеку туды наведвацца нельга. Для нашых раёнаў не характэрна так рана быць у баявой гатоўнасці. Да прыкладу, у мінулым годзе ўвялі абмежаванні бліжэй да жніўня. У гэтым – з самага пачатку лета. Такіх тэмпературных рэкордаў на маёй памяці не было: другі тыдзень без ападкаў.
Калі ўстанаўліваецца такі высокі клас пажарнай небяспекі (вышэй толькі пяты), работнікі лесу пераходзяць на асаблівы рэжым працы. Што гэта значыць?
– Мы спыняем практычна ўсе мерапрыемствы ў лясах. І асноўны ўпор робім на іх ахову ад пажараў, – тлумачыць Аляксей Аляксандравіч. – Леснікі непасрэдна на месцах праводзяць наземнае патруляванне, каб выявіць узгаранне, адначасова вядуць прафілактычную працу. Калі ёсць парушэнні, спыняюць іх. Бо пры 4-м класе ўводзіцца поўная забарона на наведванне лясоў. Вядома, пратаколамі адразу не палохаем, стараемся папярэдзіць людзей. Як правіла, яны разумеюць: такое надвор’е – не самы лепшы час для прагулак, тым больш з вогнішчам. Зараз знаходзімся ў поўнай баявой гатоўнасці. Прырода нам крыху дапамагла: прайшлі дажджы.
На памяці ля галоўнага ляснічага буйны пажар здарыўся ў Горацкім раёне, калі ён працаваў у Дабранскім лясніцтве. Узгаранне нескладанае, але сітуацыя была падобная на тую, якая складваецца цяпер. Спякота, усё сухое. Прыйшлося нават звяртацца за дапамогай авіяцыі. Каманда спрацавала класна – хутка лакалізавала пажар. Але з-за складаных умоў надвор’я прыйшлося кантраляваць гэта месца некалькі дзён.
– Дадому можна было заехаць на кароткі час, каб абмыцца. Потым зноў у лес. Каб людзі разумелі: калі не ўдалося прадухіліць пажар, патушыць яго вельмі складана. Гэта даволі працаёмкая праца. Нават калі агонь лакалізаваны, усё роўна тлеюць пні. Прыходзіцца працаваць некалькі дзён, каб не дапусціць далейшага развіцця, – папярэджвае галоўны ляснічы.
У баявой гатоўнасці.
У кожным лясгасе існуе сістэма маніторынгу і тушэння пажараў. Галоўны інжынер па ахове і абароне лесу Аляксей Шаблоўскі знаёміць нас з яе мясцовымі асаблівасцямі. Першае – пажарна-хімічная станцыя – падраздзяленне, абсталяванае сродкамі і тэхнікай для тушэння пажараў. Пры ёй тры аўтамабілі, якія ў такі складаны час заўсёды напагатове.
– У Мсціслаўскім лясніцтве, найбольш аддаленым, таксама ёсць свая ПХС з пажарнай машынай і ўсім камплектам неабходнага інвентару для тушэння. У лясніцтвах таксама арганізаваны пункт супрацьпажарнага інвентару. Гэта стандартныя камплекты рукавоў, мотапомпы, ранцавыя лясныя вогнетушыцелі, рыдлёўкі. Замацаваныя і трактары з плугам, каб аператыўна правесці мінералізаваныя палосы і не дапусціць распаўсюджвання агню, – тлумачыць Аляксей Мікалаевіч.
Калі нешта незразумелае адбываецца ў лясным масіве, а аператыўна да пункта не дабяжыш, дапамагае квадракоптар. Да прыкладу, дзесьці бачны дым, але ачаг вызначыць цяжка, робат – сапраўднае выратаванне. Патруляваннем займаюцца і самі леснікі. Пагодная сітуацыя складаная, таму работнікі робяць абыходы і да васьмі вечара. Аглядаюць патэнцыйна небяспечныя ўчасткі: месцы, якія прымыкаюць да садаводчых таварыстваў і вёсак, на дарогах, дзе могуць быць людзі. У спісе і іглічныя маладнякі, тарфянікі, якія ўспыхваюць як запалкі.
Камеры на варце.
За аператыўнай абстаноўкай сочаць камеры, устаноўленыя на пажарна-назіральных вышках. Гэта ўжо звыклая тэхніка для лясной аховы. Але ёсць у лясгасе і незвычайная навінка.
– У мінулым годзе ў нас з’явілася сістэма «Лясны вартаўнік». Камера знаходзіцца на вышцы ў Сенькаве Горацкага раёна на вышыні каля 70 метраў. Яе перавага ў тым, што змешчана на большую вышыню, чым звычайныя камеры. Да таго ж, працуе аўтаматызавана. Не патрабуецца, каб спецыяліст кіраваў ёю, мяняў вугал прагляду. Усё робіць сама: выяўляючы дым, падае гукавы сігнал. Назіраць за лесам з дапамогай такой сістэмы можна з любога камп’ютара, дзе ёсць інтэрнэт. І радыус прагляду – каля 30 кіламетраў. Дзесьці месяц таму ў Расна суседняга Дрыбінскага раёна было ўзгаранне, дык бачылі яго на камеры выразна, – тлумачыць прынцып працы сістэмы інжынер па ахове і абароне лесу.
Тэрыторыя лясгаса вялікая, таму тут плануюць устанавіць яшчэ адну такую камеру на вышку сотавай сувязі ў Мсціслаўскім раёне. Так можна будзе перакрыць усю тэрыторыю угоддзяў. Увесь масіў будзе як на далоні. «Лясны вартаўнік» – гэта камера і праграмнае забеспячэнне. На камп’ютары перад намі прыгожая карцінка: густы лес, побач сельгасугоддзі. Тут у чырвоны квадрат трапляе невялікі дымок. Разам з аператарам глядзім, што ж гэта. Сістэма вылучае меркаваны ўчастак, набліжае.
– Гэта невялікае задымленне на полі сельгаспрадпрыемства. Такія звесткі перадаём аграрыям. Калі ж ёсць пагроза лесу, на месца тут жа выязджаюць нашы работнікі, – удакладняе Аляксей Мікалаевіч. – Пры кожным лясніцтве створаны пажарныя каманды, таксама ёсць план прываблівання іншых сіл і сродкаў. У тушэнні могуць удзельнічаць тэхніка і людзі з розных арганізацый раёнаў.
Татьяна Бизюк, фото Андрея Сазонова, СБ
Пры выкарыстанні матэрыялаў актыўная гіперспасылка на mogilev-region.gov.by абавязковая
