Маладыя ветурачы з Магілёўскага раёна — аб замацаванні кадраў у вёсцы, развіцці жывёлагадоўлі

Усе рычагі адзінай каманды

Маладыя спецыялісты - ветдоктары з Магілёўскага раёна жартуюць: страшылкі тыпу «будзеш каровам хвасты круціць» перад размеркаваннем іх не палохалі. Рабяты разумелі, што чакае наперадзе

Даша і Арцём Саўчанка (на здымку) - выпускнікі Віцебскай дзяржаўнай акадэміі ветэрынарнай медыцыны. А яшчэ муж і жонка. Два гады таму пара размеркавалася ў ААТ «Магілёўскі лянок» Магілёўскага раёна. Сям'і далі хатку на цэнтральнай сядзібе - у Грыбанах. За гэты час моладзь наладзіла побыт, набралася досведу ў працы. З хлопцамі маем зносіны на малочнатаварным комплексе «Грыбаны», дзе працуе Арцём.

Даша замацавана за «Макарэнцамі». Першы комплекс на 1,8 тысячы галоў, на другім - звыш дзвюх тысяч. Зона адказнасці ў моладзі вялікая. У функцыянале цэлы спіс задач, цыкл - ад нараджэння да выбыцця жывёлы.

Даша родам з Магілёва, Арцём - з Оршы. Муж і жонка заўважаюць: ім пашанцавала, што трапілі ў моцную гаспадарку. У Дашы была заключана мэтавая дамова з Магілёўскім райвыканкамам. З улікам маладых кадраў у ААТ «Магілёўскі лянок» штат спецыялістаў укамплектаваны - пяць ветурачоў і ветфельчар. Такім могуць пахваліцца не ўсе гаспадаркі рэгіёна.

У вобласці забяспечанасць зааветэрынарнымі кадрамі перавышае 80 працэнтаў. На думку Саўчанак, прычыны таму могуць быць розныя: не самыя высокія заробкі, праблемы з жыллём або адсутнасць сістэмы матывацыі працы. У рабят першы досвед працы пайшоў па зусім іншай мадэлі. Як толькі прыехалі ўладкоўвацца, ім адразу прапанавалі жыллё.

- Нам выдзелілі дом, пабудаваны ў 2017-м, у добрым стане. За два гады абжыліся, недзе дапамагалі бацькі, адкладалі свае сродкі. Цяпер трымаем агарод, трусоў, курэй. Але ў нас і заробкі годныя, - падкрэслівае Арцём.

Адзіная цяжкасць, з якой сутыкнуліся на новым месцы працы, - каласальная недахоп практыкі:

- Калі прыйшлі ў гаспадарку, набівалі руку на элементарным - кропельніцах, іншых маніпуляцыях. Падчас вучобы практычна не калолі кароў, таму ўсё асвойвалі на месцы. Або іншы прыклад: нас вучылі расцелваць карову на... макеце. А па факце можа быць безліч варыяцый развіцця працэсу. І ў любой складанай сітуацыі важна, каб быў пісьменны настаўнік. У нас гэта галоўны ветэрынарны лекар Ірына Яўгенаўна Патэнка.

Моладзь жартуе: страшылкі кшталту «будзеш каровам хвасты круціць» іх не палохалі. Рабяты разумелі, што чакае наперадзе. Галоўнае, кажуць, стаўленне кіраўніцтва да самой арганізацыі жывёлагадоўчага працэсу:

- Важна, каб функцыянавала добрая ветэрынарная аптэка, быў шырокі доступ да лекаў, - заўважае Дар'я. - Калі заказваеш якасную вакцыну, гаспадарка не павінна шкадаваць на яе грошай. Ёсць прыклады ў некаторых сельгаспрадпрыемствах, калі з-за нізкай якасці прэпаратаў ідзе выбыццё жывёлы. У нас жа ідуць каласальныя грошы на лекі, і гэта апраўдана. Жадаем нешта, гаворым аб гэтым, абгрунтоўваем: возьмем даражэй - і жывела захаваецца, і наступнае пакаленне будзе здаровым.

Арцём дадае: жывёлагадоўля не можа трымацца толькі на ветурачах. Важныя сімбіёз, узаемадзеянне ўсіх службаў:

- Калі хтосьці недапрацоўвае, ні аптэка, ні зарплата сітуацыю не выратуюць. Напрыклад, агранамічная служба нарыхтавала няякасны корм, яго далі жывёле. Або яшчэ адно з найважнейшых звёнаў у ланцугу - заатэхнікі, якія складаюць рацыёны. Сілкаванне павінна быць збалансаваным, з вітамінамі, мікраэлементамі. У адваротным выпадку - захворванні, аборты і іншыя сур'ёзныя наступствы. Тут ветурач часта бяссільны, хоць адказнасць менавіта на ім. Вось таму моладзь не вытрымлівае. Калі будуць працаваць усе службы, ветурач застанецца толькі прафілактаваць захворванні.

Даша прыводзіць паказальны прыклад. Калі толькі прыйшла на МТК «Макарэнцы», за суткі там даілі 8 тон малака. Што спатрэбілася, каб павялічыць прадуктыўнасць? Проста адсартаваць жывёлу.

- Вызначылі удойных кароў, паставілі ў хлеў з індывідуальным кармленнем. Адбракавалі тых, якія давалі малая малака. Паступова падвышаючы планку па надою, пераводзілі жывёл у асобныя памяшканні. І тут спрацавалі ўсе: аграномы, заатэхнікі, асеменатары. Спачатку паднялі вынік з васьмі да дзесяці тон, за два гады - да 13.

Тэзісы, якія агучаны на рэспубліканскім семінары-нарадзе аб развіцці жывёлагадоўлі, маладыя ветурачы называюць ключавымі. Напрыклад, для ўтрымання жывёлы не патрэбны палацы - важна толькі выконваць усе тэхнічныя нормы і рэгламенты. У «Макарэнцах», заўважае Дар'я, усюды толькі гумовыя кілімкі. Калі іх няма, то ў кароў развіваюцца, напрыклад, кульгавасць, бурсіты. У «Грыбанах» будуць прымяняць іншую методыку - нарэзку падлог. Гэта абароніць пагалоўе ад расцяжак.

Другая не менш важная ўмова - павышэнне эканамічнай эфектыўнасці жывёлагадоўлі на аснове селекцыйна-племянной работы. Тут, запэўнівае Арцём, важна сартаванне жывёлы, пра якое гаварыла жонка, і пісьменны падыход асеменатараў. Так, у «Макарэнцах» была чорна-пярэстая парода, паступова жывёл сталі галштынізаваць. Цяпер суадносіны пагалоўя пяцьдзясят на пяцьдзясят. У «Грыбанах» і таго больш: галштынаў - 80 адсоткаў. У выніку малако пайшло ўгару.

- І такіх рычагоў шмат, трэба толькі працаваць у адной камандзе, - падсумоўваюць муж і жонка Саўчанка.

СБ