«Мікалаеўскія сажалкі», знікаючыя віды раслін і жывёл, святое возера з гаючай вадой - чым яшчэ можа здзівіць горад Круглае

Не для чырвонага слоўца, але кожны куток Беларусі краіны асаблівы. Круглянскі раён на паўночным захадзе Магілёўскай вобласці не стаў выключэннем. Невялікі па пляцы і насельніцтву ён багаты сваёй гісторыяй і прыродай. Гэта і водныя абшары, і лясныя ўгоддзі з разнастайнасцю ягад, грыбоў, рэдкіх раслін.

Так што прадпрымальніцкая жылка, калі яна ёсць, раз-пораз ірвецца вонкі. Варыянтаў як можна заняць сябе з карысцю, вялікае мноства, і развіццё раёна звязана з рэалізацыяй сацыяльна значных інвестыцыйных праектаў. Напрыклад, тут перапрацоўваюць другсыравіну і даюць яму другое жыццё. Гэта ўклад і ў «зялёную» эканоміку дзяржавы ў цэлым. Большая частка насельніцтва занята ў аграрнай галіне.

Чым жа здзіўляе беларуская глыбінка, рэпартаж Лізаветы Сіняк у рубрыцы «Месца для жыцця».

Круглае - невялікі горад на паўночным захадзе Магілёўскай вобласці. Нягледзячы на нешматлікасць насельніцтва (7 тысяч пражываючых), дабіўся поспехаў і яшчэ ў 2016-м - атрымаў гарадскі статус.

Увага прыцягвае мясцовы гандлёвы цэнтр. Там працуе Ірына Новікава - майстар са стажам - віртуозна арудуе нажніцамі. Аб запатрабаванасці паслуг кажа распісаны графік і пастаянныя кліенты.

«Ведаем Ірыну ўжо некалькі дзясяткаў гадоў, таму ўвесь час стрыжэмся тут, хаця мы не з Круглага, а з вёскі, але ўсё роўна прыязджаем. Галоўнае - якасць», - распавядае жыхар Круглянскага раёна Аляксандр Халецкі.

«Жывем ужо ў Круглым ужо больш за 50 гадоў, працуем у арганізацыі больш за 25, таму ўсё задавальняе, усё добра. Лепш за Круглага няма», - выказвае ўпэўненасць цырульнік горада Круглае.

Большая частка насельніцтва раёна занята ў сельскай гаспадарцы: мяса-малочная жывёлагадоўля, вырошчванне збожжавых і зернебабовых культур.

Аб якасці беларускага ўраджаю могуць меркаваць толькі вопытныя працаўнікі. Пад шум беларускай тэхнікі і пах скошанай травы на полі працуе цэлая сямейная дынастыя Конанавых. Тры пакаленні працуюць на зямлі ўсё жыццё. Нехта і пазнаёміўся дзякуючы працы, жонкі - таксама на гаспадарцы.

Менавіта ад якасці нарыхтаванага корму залежаць паказчыкі малочнай прадуктыўнасці. Гэтае месца работнікі называюць фабрыкай па вытворчасці малака. Яго доля ў выручцы - больш за 70%. А каб палепшыць вынікі, сёлета плануюць завяршыць будаўніцтва каркасна-тэнтавага арачніка для ўтрымання жывёл.

Валеры Жушма, галоўны эканаміст ААТ «Круглянскі світанак»:

- Сёння ў нас закладзена 7850 тон сянажу і 704 тоны зернефуражу. Складае 115% да ўзроўню мінулага года, гэта, нягледзячы на тое, што сёння ўмовы надвор'я былі не асабліва добрымі для таго, каб нарыхтаваць, але нам удалося. Плануем больш нарыхтоўваць кормы з травы. Кармасумесь складала не менш за 1 да 1 травы і кукурузы.

Прадпрыемства, кандытарскай фабрыкі «Кацярына» - «запраўленае» цукровай пудрай і каханнем. На апетытнай вытворчасці за суткі атрымліваюць 800 кілаграмаў хлебабулачных і кандытарскіх вырабаў: тарты, пірожныя, рулеты, печыва, здоба з хрумсткай скарыначкай. Прадукцыю пастаўляюць у чатыры вобласці нашай краіны. Плануюць пашырацца і павялічваць пастаўкі ў Расію.

«Тут у нас знаходзіцца кандытарскі цэх, рыхтуюцца булачкі. Прафітролі з заварным крэмам», - распавядае загадчыца вытворчасці кандытарскай фабрыкі «Кацярына» СТАА «Прайд-Юніён» горада Круглае Галіна Шапялёва.

«Самыя хадавыя, зразумела, наш хлеб, які палюбілі не толькі мясцовыя, ва ўсёй Магілёўскай вобласці. Наша «макаўка», «фруктоша», - акцэнтуе ўвагу галоўны бухгалтар кандытарскай фабрыкі «Кацярына» СТАА «Прайд-Юніён» горада Круглае Алена Лапо.

Не кожны буйны горад можа пахваліцца ўласным заводам па перапрацоўцы другаснай сыравіны. І такая вытворчасць наладжана ў Круглым. Удзельнікі экапавесткі даюць другое жыццё палімерам. Не закупляюць зыходную сыравіну і не марнуюць валюту, а стварылі замкнёны цыкл. Пластыкавыя трубы, бутэлькі, скрыні сартуюць па выглядах сыравіны: адлучаецца этыкетка і вечка - усё гэта драбніцца, мыецца і адпраўляецца на перапрацоўку. У месяц больш за 400 тон пластыка ідзе ў абарот, з гэтага на экспарт - 70%.

Той жа поліэстэр, які ёсць у 70% адзення, можа быць атрыманы пасля перапрацоўкі звычайнай пластыкавай бутэлькі.

Міхаіл Турандзін, дырэктар завода па перапрацоўцы другасных рэсурсаў «Усходні»:

- Які робіцца гранулу і далей адпраўляем наступнаму вытворцу, які іх пераплаўляе і робіць такое валакно. Гэта поліэфірнае валакно, якое далей рэжацца і змешваецца з поўсцю, з бавоўнай і атрымліваецца тэкстыльная тканіна.

Святлана Мацюшэўская, начальнік аддзела эканомікі Круглянскага райвыканкама:

- Заводам па перапрацоўцы другасных рэсурсаў «Усходні» ў 2022 годзе рэалізаваны праект па будаўніцтве ветраэнергетычнай станцыі, а ў 2023-м завершаны праект па будаўніцтве лініі гранулявання па перапрацоўцы другасных рэсурсаў. У завода расце экспарт тавараў, павялічваюцца аб'ёмы вытворчасці, акрамя таго, зразумела, ствараюцца новыя працоўныя месцы, у тым ліку і развіваецца зялёная эканоміка.

Асноўныя прыродныя багацці раёна звязаны з ляснымі і воднымі прасторамі. Можна сустрэць знікаючыя віды раслін і жывёл, таму сапраўды ёсць што берагчы.

Гэта возера мясцовыя жыхары называюць Святым, а на картах яно адзначана як Хатомля. Яго плошча меншая за квадратны кіламетр, а вакол хваёвы лес, і без правадніка знайсці водныя прасторы даволі складана.

Вада ў возеры лячэбная і «мяккая» дзякуючы вялікаму зместу іёнаў срэбра. Кажуць, што пасля купання скура нібыта намазана крэмам.

Вііа Гапаева, дырэктар Круглянскага раённага гісторыка-краязнаўчага музея:

- Кажуць, што гэтая вада дапамагае пры скурных захворваннях, а таксама залатухе. А яшчэ кажуць, што скарб вялікі страчаны ў возеры і вельмі шмат срэбра выдзяляе гэты скарб. Яго, праўда, ніхто не можа знайсці, але існуе такая легенда.

У возеры водзіцца акунь, шчупак, расце вадзяны арэх, які занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі. Вакол шмат грыбоў і ягад. Таксама абсталяваны месцы для адпачынку: спускі да вады, альтанкі і вогнішчы. Прыязджаюць з намётамі не толькі жыхары найбліжэйшых вёсак, але і турысты з усёй Беларусі.

Для гэтага экатуркомплексу сарафаннае радыё працуе і за межамі нашай краіны. У «Мікалаеўскіх сажалках» пік сезона - сярэдзіна лета, таму і запаўняльнасць нумароў зараз мінімум 80%. А каб адпачынак быў не толькі для цела, але і для душы, тут створаны: дом-музей мастака-перадзвіжніка Мікалая Неўрэва і музей СССР, дзе размясцілася каля 5 тысяч прадметаў савецкай эпохі.

Мікалай Курносаў, галоўны юрысконсульт круглянскай ПМК-266:

- Казахстан, прыбалты, з Польшчы некалькі дэлегацый, Бывае часам і еўрапейскія краіны: Германія, Англія, Чэхія была. Усіх цікавіць пляжны адпачынак, у нас два пляжы, катамараны, лодкі.

З гэтага года ў раёне далі старт і дзіцячаму турызму - ладзяць экскурсіі на прадпрыемствы. Падключыліся мясцовыя майстрыхі: разам са школьнікамі робяць шкатулкі, лялькі-абярэгі, домікі з паперы - і ўсё гэта пад соусам беларускіх матываў.

Ларыса Лямцава, народны майстар Беларусі, метадыст-майстар Круглянскага раённага дома рамёстваў:

- Раз у месяц у нас аматарскае аб'яднанне, і там праводзім занятак з дзеткамі. Калісьці лялячку робім, калісьці птушачку зробім, з паперы робім, нешта малюем, нешта выразаем. Кожны занятак не паўтараецца.

Сяргей Лазоўскі, начальнік аддзела па ідэалагічнай рабоце, культуры і па справах моладзі Круглянскага райвыканкама:

- Конкурсы як «Маладая гаспадыня», «Лепшы сельскі падворак маладой сям'і», другі год запар мы практыкуем правядзенне маладзёжнага турзлёту для працуючай моладзі. Штомесяц праходзяць сустрэчы з маладымі спецыялістамі на ўзроўні кіраўніцтва раёна.

У Круглянскага раёна «прадпрымальніцкая» жылка - больш за 280 суб'ектаў малога і сярэдняга бізнэсу: вырошчваюць цюльпаны і займаюцца перапрацоўкай мяса.

Многія аб'ездзілі свет, але ўсё роўна вярнуліся назад, на радзіму.

tvr.by