Прафсаюзны маніторынг цэн: даражэюць ялавічына і сыры

Прафсаюзы прааналізавалі рост цэн на харчовыя тавары за першы квартал 2019 года. Па большасці пазіцый кошт прадуктаў харчавання ў Магілёўскай вобласці застаўся на ранейшым узроўні. Паводле слоўспецыялістаў, нязначныя ваганні па некаторых найменнях ёсць, што тлумачыцца сезоннасцю і скарачэннем рынкаў збыту.

Аналіз цэн на сацыяльна значныя тавары Федэрацыя прафсаюзаў праводзіць ужо трэці год. Першапачаткова маніторынг закрануў 43 найменні прадуктаў харчавання і адразу паказаў сваю эфектыўнасць: прафсаюзныя эксперты выявілі сітуацыю, калі цэны на адны і тыя ж пазіцыі ў суседніх рэгіёнах значна адрозніваліся. Сёння рост цэн аналізуецца па 98 найменнях і ахоплівае гандлёвыя аб’екты ў 137 населеных пунктах як дзяржаўнай, так і прыватнай формы ўласнасці.

Асноўная задача маніторынгу – ацаніць, наколькі беларусам даступныя тавары першай неабходнасці, і разабрацца, як іх падаражэнне карэлюе з ростам даходаў. «Патрабаванне аб суразмернасці цэн і заробкаў замацавана ў Генеральным пагадненні паміж урадам, рэспубліканскімі аб’яднаннямі наймальнікаў і прафсаюзаў – значыць, яго трэба выконваць», – каментуюць у Федэрацыі прафсаюзаў Беларусі.

Да вырашэння пытання прафсаюзы прывабіліўпаўнаважаныя міністэрствы і ведамствы. З таго часу прадстаўнікі нацыянальнага прафцэнтра, МАРГа, Камітэта дзяржкантролю, Мінсельгасхарча не раз збіраліся за «круглым сталом» для абмеркавання цэнавых ваганняў. Так было і ў сітуацыі з завышанай платай за пражыванне ў інтэрнатах (з такой праблемай да Міхаіла Орды звярнуліся работнікі ААТ «Белшына» падчас яго рабочай паездкі на Магілёўшчыну) і рэзкім падаражэннем мяса птушкі восенню 2018-га.

Узнятыя прафсаюзамі тэмы мелі вялікі рэзананс, а шматлікія дыскусіі выліліся ў канкрэтныя рашэнні. Па інтэрнатах, у прыватнасці, удалося знізіць каэфіцыенты, якія ўжываюцца пры фарміраванні жыровак.

Паводле звестак апошняга «народнага» маніторынгу ў Беларусі з пачатку года даражэлі капуста, бульба, буракі, морква, таматы. Тут рост цэн носіць сезонны характар. Таксама істотна ўзраслі цэны на проса і сыр – на 27% і 20% адпаведна. Рост коштаў на ялавічыну фіксуецца на ўзроўні 25%. У гэтым выпадку адбіваецца змяненне ўмоў паставак мясной прадукцыі і, як вынік, скарачэнне рынкаў збыту (асабліва на тэрыторыі Расіі).

Што тычыцца кошту прадуктаў у Магілёўскай вобласці, то за апошнія 3 месяцы ў рэгіёне значна падаражэлі агуркі – сярэдняя цана за сакавік 5 руб. 22 кап. (на 51 капейку больш ад сярэдняй па рэспубліцы лічбы за снежань 2018 года і даражэй, чым у іншых галінах, уключаючы сталіцу). А вось сярэдняя цана на сыр – наадварот, аказалася меншай, чым у іншых абласцях – 10 руб. 31 кап. (па Мінску гэтая лічба склала ў сакавіку 14 руб. 38 кап.).

Асабліва пільную ўвагу прафсаюзы па-ранейшаму надаюць раёнам з нізкім узроўнем даходаў. Большасць з іх знаходзіцца ў Віцебскай і Магілёўскай абласцях. Так, у найбліжэйшы час Федэрацыя прафсаюзаў збіраецца ініцыяваць стварэнне ўрадавай рабочай групы, якая зможа ўзяць пад кантроль сітуацыю з цэнамі, а таксама з заработнымі платамі ў асабліва складаных рэгіёнах і прапануе шляхі вырашэння праблемы.