Слаўгарадскі раён адзначае 80-ю гадавіну вызвалення ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў

Урачыстыя мерапрыемствы пачаліся з мітынгу-рэквіема «Памяць у сэрцы захаваем» і ўскладання кветак да брацкай магілы ў гарадскім парку, дзе пахаваны каля тысячы нашых салдат і афіцэраў.

- Сёння мы адзначаем знамянальную падзею – 80-годдзе з дня вызвалення раёна ад нямецка-фашысцкіх акупантаў. І кожны з нас адчувае прыналежнасць да сваёй малой Радзімы, гістарычных здзяйсненняў нашых бацькоў і дзядоў, востра ўспрымае датычнасць да сучаснай і будучай Айчыны, - падкрэсліў, адкрываючы мітынг, старшыня Слаўгарадскага райвыканкама Андрэй Кажамякін. - Не было ў шматвяковай гісторыі Прысожскага краю выпрабаванні цяжэйшага, чым Вялікая Айчынная вайна. Барацьба з ворагам паказала непарыўнае адзінства савецкіх воінаў розных нацыянальнасцяў, мірнага насельніцтва, стала прыкладам іх доблесці і самаахвярнасці. І гэтую эстафета памяці перадаецца з пакалення ў пакаленне.

Прапойскі раён быў акупаваны фашыстамі ў жніўні 1941 года. І амаль з першых дзён яго жыхары ўключыліся ў дужанне з захопнікамі: адны сышлі на фронт, іншыя - у партызаны. На тэрыторыі дзейнічала 16 партызанскіх фармаванняў, 11 партыйна-камсамольскіх арганізацый. І сёння на гэтай зямлі ўспаміналі ўсіх тых, хто ўнёс значны ўклад у Перамогу: асаблівы рэйдавы полк «Трынаццаць», які дыслакаваўся пад камандаваннем Сяргея Грышына, партызанскі атрад «Другія», якім кіраваў Мікалай Зябніцкі, байцоў злучэнняў 50-й і 3-й армій. , якія ўдзельнічалі ў вызваленні Прапойска, землякоў, якія мужна і з гонарам змагаліся на франтах Вялікай Айчыннай. Звыш 3,5 тысяч з іх узнагароджаны ордэнамі і медалямі, два ўраджэнцы раёна - Раман Кротаў і Пётр Ляўкоў - сталі поўнымі кавалерамі ордэна Славы.

У баях за вызваленне Прапойскага раёна загінула каля 12 тысяч нашых салдат і афіцэраў. Дзякуючы мужнасці і самаахвярнасці герояў 25 лістапада 1943 года раён быў вызвалены ад акупантаў. Подзвіг салдат і народных мсціўцаў быў азнаменаваны перайменаваннем у 1945 годзе пасёлка Прапойск у горад Слаўгарад.

У мерапрыемствах, прысвечаных 80-й гадавіне вызвалення, якія пройдуць сёння і заўтра, удзельнічаюць беларусы і расіяне. У гады вайны брацкія народы бок аб бок ваявалі тут за кожны кавалак зямлі. Адзін з іх - ураджэнец Саратаўскай вобласці Пётр Панамароў. 19-гадовы хлопец восенню 1943-га стаяў да смерці каля вёскі Рабавічы. Гарматны разлік, наводчыкам якога быў радавы, падбіў тры танкі, 2 бронетранспарцёры, знішчыў каля 200 салдат і афіцэраў вермахта. Падчас шостай нямецкай контратакі асноўны ўдар прыпаў на гармату Панамарова. Паранены ў руку, ён падбіў танк, знішчыў яшчэ 35 фашыстаў. Завошта і быў удастоены звання Героя Савецкага Саюза. Пасмяротна. Ён загінуў ад выбуху снарада. Пахаваны на сельскіх могілках, дзе яму ўсталяваны помнік. Ёсць у вёсцы і бюст адважнага байца, да якога людзі нясуць кветкі.

Каля вёскі Рудня, на месцы, дзе восенню 1943-га вызначыўся зямляк Панамарова, камандзір кулямётнага разліку 23-гадовы Вячаслаў Чамадураў (імем Героя Савецкага Саюза названа адна з вуліц райцэнтра) сёння ў рамках інтэрактыўнага патрыятычнага праекта «Захаваем гісторыю» на памяць з QR-кодам.

Аб героях - франтавіках, партызанах, падпольшчыках, наведвальнікам расказваюць у Слаўгарадскім раённым гісторыка-краязнаўчым музеі, дзе да юбілейнай даты прымеркавалі выставу мастакоў аб вайне і экспазіцыю «Франтавыя дарогі ў памяці народнай: з гісторыі вызвалення раёна ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў».

Яшчэ адна выстава - інсталяцыя «Гераічныя старонкі нашай гісторыі» разгарнулася ў фае раённага Цэнтра культуры і народнай творчасці. На ёй прадстаўлены зброя, ордэны і медалі, а таксама дзіцячыя малюнкі і сачыненні на ваенную тэматыку.

Цёплыя словы і памятныя падарункі з нагоды 80-годдзя вызвалення ўручылі 14 жыхарам раёна - ветэранам Вялікай Айчыннай вайны, землякам, узнагароджаным ордэнамі і медалямі за самаадданую працу і бездакорную воінскую службу, сем'ям загінуўшых на вайне, вязням фашысцкіх.

Мерапрыемствы працягнуцца - ускладаннямі кветак і вянкоў да памятных месцаў, тэматычнымі канцэртамі і кінапаказамі фільмаў аб вайне.

ДАВЕДКА

За гады вайны ў Прапойскім раёне знішчаны 55 населеных пунктаў са 106, закатавана, павешана і расстраляна больш за 2000 мірных жыхароў, 1242 сагнана ў фашысцкае рабства. Раён з насельніцтвам каля 40 тысяч чалавек пазбавіўся паловы жыхароў: 20 тысяч абаронцаў Радзімы, якія змагаліся на франтах, у партызанскіх атрадах, падполлі, загінулі або прапалі без вестак.

СБ