У праваслаўных вернікаў пачаўся Успенскі пост

У праваслаўных вернікаў з 14 жніўня пачынаецца Успенскі пост - у памяць аб Божай Маці.

Па царкоўным паданні, Багародзіца ведала аб часе свайго пераходу з гэтага свету, яна рыхтавалася - пасцілася і ўзмоцнена малілася, хоць і не мела патрэбу ў ачышчэнні душы. Усё яе жыццё было ўзорам святасці і ахвярнасці. Праваслаўныя посцяцца, пераймаючы подзвіг Прасвятой Багародзіцы, жадаючы хоць бы збольшага прыпадобніцца да яе чысціні.

Успенскі пост доўжыцца ўсяго два тыдні - з 14 па 27 жніўня. Пачынаецца ён бурштынавым мядовым Спасам (першым з трох летніх свят, прысвечаных Збавіцелю) і заканчваецца святам Успення Божай Маці.

Па сваёй строгасці Успенскі пост набліжаецца да Вялікага посту. У панядзелак, сераду і пятніцу царкоўны статут прадпісвае сухаядзенне (хлеб, вада, садавіна, варэнне, гародніна, узвар), у аўторак і чацвер - вараную ежу, але без алею. Забараняецца ўжываць прадукты жывёльнага паходжання, у тым ліку рыбу. Рыба дазваляецца толькі ў дзень свята Праабражэння Гасподняга, 19 жніўня. Па царкоўным статуце алей належыць у суботу, нядзелю, а таксама ў святочныя дні. Нягледзячы на строгасць, Успенскі пост здаўна лічыўся самым прыемным і лёгкім, таму што аснову поснага стала складаюць маладую бульбу, грыбы і спеюць у гэтую пару гародніна і садавіна.

Успенскі пост, як і любы іншы, мае на мэце ўзмацненне духоўнага жыцця. Пост абавязкова павінен спалучацца з малітвай, пакаяннем, здзяйсненнем добрых спраў, міласэрнасцю, барацьбой з грахоўным запалам і звычкамі.

Пачатак посту супадае са святам у гонар Крыжа Гасподняга. Гэтае свята зарадзілася ў IX стагоддзі ў Канстанцінопалі. У жніўні ў тых краях часта бывалі эпідэміі, таму і прынята было ў самым пачатку месяца (1 жніўня па старым стылі) праходзіць па ўсім горадзе хросным ходам з галоўнай святыняй хрысціянскага свету - Крыжам Гасподнім.

У царкоўным календары гэтае свята адзначана як Паходжанне (Вынясенне) сумленных дрэў Жыватворчага Крыжа Гасподняга. Свята суправаджаецца вынасам крыжа, хросным ходам і ўрачыстым вадасвяццем рэк, азёр, вадаёмаў. Таму ў народзе гэтае свята называюць яшчэ мокрым Спасам.

Першы Спас у некаторых месцах называюць мядовым. «На першы Спас заломвай соты», «На першы Спас і жабрак мядку паесць», - кажуць у народзе. Сяляне лічылі, што з гэтага дня пчолы перастаюць выпрацоўваць мёд. Першыя соты звычайна неслі ў царкву - не толькі на асвячэнне, але яшчэ і «на памін бацькоў».

З першага Спаса пачынаўся пасеў зімавых хлябоў. «Першы Спас - першы пасеў», - казалі нашы продкі і абавязкова прыносілі ў царкву насенне, а святары перад сяўбой акраплялі палі святой вадой. Асвячалі таксама студні. Існуюць такія народныя прыметы: «З першага Спасу адцвітаюць ружы, падаюць добрыя расы», «На мокры Спас коней купаюць, а пчолы перастаюць насіць мядовы хабар».

БЕЛТА