У праваслаўных вернікаў пачынаецца Вялікі пост

У праваслаўных вернікаў сёння пачынаецца Вялікі пост - час малітваў, службаў, духоўных і цялесных подзвігаў, які завяршаецца ўрачыстасцю Светлага Хрыстовага Уваскрэсення - Вялікаднем.

Вялікі пост - самы строгі і доўгі са шматдзённых пастоў праваслаўнай царквы. Ён доўжыцца сем тыдняў і складаецца з уласна саракадзённага посту (Чатырыдзесятніцы), які ўвасабляе саракадзённы пост Ісуса Хрыста ў пустыні, і посту Страснога тыдня. У гэтым годзе Вялікі пост працягнецца з 18 сакавіка па 4 мая.

Першы і апошні тыдзень Вялікага посту лічацца самымі строгімі. У суботу шостага тыдня царква ўспамінае цуд уваскрашэння Лазара Ісусам. За суботай ідзе Вербная нядзеля, якая адкрывае Страсную сядміцу - апошні тыдзень посту, падчас якой успамінаюць пра пакуты Ісуса Хрыста.

Гэты пост называецца Вялікім не толькі з-за працягласці і строгасці, але і з прычыны яго вялікага значэння ў жыцці праваслаўнага хрысціяніна. Галоўнымі задачамі ў перыяд Вялікага посту з'яўляюцца ўзмоцненая малітоўная практыка, пакаянне ў грахах і адрачэнне ад пачуццёвай мітусні. Дзеля журботных дзён Вялікага посту, дзеля дзён «знішчэння і наракання» змяняецца і парадак царкоўных службаў. Штодзённае здзяйсненне Боскай літургіі спыняецца. Яе служаць у суботнія і нядзельныя дні посту. На працягу ўсяго Вялікага посту на ранішніх і вячэрніх службах чытаюцца кнігі Старога Запавету.

У дзень напярэдадні Вялікадня - Вялікую Суботу - вернікі збіраюцца ў касцёле на малітву. Набажэнства прысвечана ўспаміну прабывання Ісуса Хрыста ў труне. На ютрані Вялікай Суботы святарамі з храма выносіцца Плашчаніца і пры ўдзеле народа абносіцца вакол храма ва ўспамін шэсця Ісуса Хрыста ў пекла і перамогі яго над пеклам і смерцю. У гэты дзень вернікі прыносяць з сабой у храм велікодную ежу, каб асвяціць яе.

Падчас Вялікага посту па царкоўным статуце нельга ўжываць у ежу прадукты жывёльнага паходжання - мяса, малако, яйкі і рыбу. З панядзелка па пятніцу, калі на гэтыя дні не даводзіцца якое-небудзь свята, неабходна адмаўляцца і ад алею. Серада і пятніца - дні сухаядзення. Варанымі можна ёсць толькі гародніна. Па нядзелях дазволена нямоцнае віно ў невялікіх колькасцях. Рыба дазваляецца ўсяго толькі двойчы - на Дабравешчанне і ў Вербную нядзелю.

Магчымы і паслабленні ў пасце, якія залежаць ад здароўя чалавека і роду яго дзейнасці. Пост палягчаецца для хворых, састарэлых, цяжарных жанчын, людзей, занятых цяжкай працай.

Многія вернікі першыя трое сутак ежу не смакуюць увогуле.

Гаворачы аб Вялікім пасце, праваслаўныя багасловы падкрэсліваюць, што аскеза павінна выяўляцца не столькі ў правільнай дыеце (як памылкова мяркуюць многія), колькі ў духоўным засяроджванні. У гэты перыяд вернікі прысвячаюць свой вольны час, свае намаганні пазнанню Творцы, разважанню пра сэнс жыцця, пра душу, пра дабро і зло. У дні Вялікага посту хрысціянам рэкамендуецца адмовіцца ад забаўляльных мерапрыемстваў, курэння, ужывання алкаголю. Абавязкова трэба засяродзіцца на сваім унутраным стане і змагацца з праявамі гневу, крыўды, асуджэння.

Царква вучыць, што галоўнае ў Вялікім пасце - чысціня духоўная. Меры ў перыяд посту варта захоўваць ва ўсім. Глыбінная сутнасць посту ў тым, каб чалавек узвысіўся маральна, ачысціў сваю душу, прасяк любоўю і міласэрнасцю да навакольных.

БЕЛТА