Як сустракаюць маладых спецыялістаў у Слаўгарадскім раёне

У горадзе ты адзін з тысяч, а тут патрэбны і важны чалавек

Сёлета свае першыя працоўныя месцы ў сельгаспрадпрыемствах Магілёўскай вобласці атрымалі 77 выпускнікоў сярэдніх спецыяльных навучальных устаноў, 132 маладыя спецыялісты прыйшлі працаваць пасля заканчэння ВНУ. Аднак адукаваных аграномаў, заатэхнікаў, ветурачоў усё роўна не хапае. Асабліва востра кадравы дэфіцыт адчуваецца ў невялікіх раёнах, такіх як Слаўгарадскі.

Штогод вялікія спадзяванні ўскладаюцца на маладых спецыялістаў, якіх на Слаўгарадчыну адпраўляюць працаваць па размеркаванні. Але часта кіраўнікоў гаспадарак чакае расчараванне: здараецца, нядаўнія студэнты не паспяваюць прымяніць свае веды. І ўзровень адукацыі тут ні пры чым.

Хлопцы сыходзяць у войска – прычына аб'ектыўная. Але ёсць і такая: пераразмеркаванне ў іншыя арганізацыі. Выпускнікі баяцца цяжкасцей, бытавой неўладкаванасці. У раёне гэта разумеюць і імкнуцца ўсімі сіламі ўтрымаць маладых спецыялістаў, даўшы ім добрыя стартавыя ўмовы.

Першая хваля размеркаванняў была ў сакавіку, працаваць у раён прыйшлі пяць выпускнікоў. І толькі двое замацаваліся ў гаспадарках. Яшчэ шасцёра маладых людзей чакаюць у жніўні, але гарантаваць, што ўсе з іх застануцца на два гады, нельга. Хаця, як расказала спецыяліст па рабоце з кадрамі Слаўгарадскага райвыканкама Марыя Янчанка, прыцягнуць маладых спецыялістаў ёсць чым:

– Ім прадастаўляюцца дамы сядзібнага тыпу. Акрамя выплат, прызначаных па законе, гаспадаркі аказваюць матэрыяльную падтрымку, яе памеры рэгулююцца калектыўнымі дамовамі арганізацый.

Больш за ўсё ў раёне патрэбны кваліфікаваныя кадры зааветпрофілю, а таму распрацаваны цэлы комплекс мер для іх замацавання. Напрыклад, пры заключэнні кантракта на пяць гадоў супрацоўнік арганізацыі АПК атрымлівае выплату ў памеры 200 базавых велічынь. Калі кантракт працягнуты яшчэ на пяць гадоў на тых жа ўмовах, памер яе павялічваецца на 100 базавых.

У гаспадарках, размешчаных на забруджанай тэрыторыі, такія бонусы пры заключэнні кантракта на пяць гадоў выплачваюцца спецыялісту любога профілю.

Здавалася б, сацыяльныя выгоды добрыя. Маладым людзям, якія застаюцца на адпрацоўку ў межах МКАД, трэба вельмі пастарацца, каб уладкавацца не горш. Ці так усё насамрэч, распавёў галоўны заатэхнік ААТ «Прывольны агра» Сямён Гаянкоў. У мінулым годзе сам вырашыў атрымаць першы прафесійны вопыт менавіта ў Слаўгарадскім раёне:

– Скончыў факультэт біятэхналогіі БДСГА. Падчас размеркавання мне прапанавалі некалькі варыянтаў. Сярод іх было і ААТ «Прывольны агра». Там паабяцалі асобнае жытло, а ў сучасным свеце гэта вельмі важна. Мае бацькі жывуць у Рагачоўскім раёне, таму асаблівую ролю адыграў і гэты фактар. З выбарам не памыліўся. Гаспадарка выдзеліла дом, па калектыўнай дамове выплацілі пэўную суму для ўладкавання на новым месцы, дапамаглі з рамонтам. Адразу ж прызначылі галоўным заатэхнікам. Хоць гэта і вялікая адказнасць, але і аплачваецца праца годна. Баяцца адпрацоўваць па размеркаванні не трэба, асабліва тым, хто добра праявіў сябе падчас вучобы і гатовы прымяняць веды на практыцы.

Вядома, жыццё не складаецца толькі са станоўчых момантаў. На пытанне, чаму маладыя людзі неахвотна ідуць у сельскую гаспадарку, Сямён з упэўненасцю кажа:

– У асноўным у вёсках вельмі мала моладзі, у выходны дзень ці пасля працы заняцца практычна няма чым. Я, напрыклад, магу ўлетку схадзіць парыбачыць, але ўзімку забаў значна менш. А ў вялікіх гарадах жыццё кіпіць.

Падобны досвед і ў інжынера-механіка КСУП «Заранскі» Паўла Пасяленцава:

– На мой выбар галоўным чынам паўплывала тое, што ў гэтай гаспадарцы працавала мая мама, у суседняй – бацька. Калі ёсць магчымасць, дзеці павінны быць бліжэй да бацькоў, асабліва ў сельскай мясцовасці, дзе ўвесь час патрэбна дапамога па гаспадарцы.

Павел нарадзіўся і вырас у Слаўгарадскім раёне, таму праблем з жыллём не было:

– Дом ад гаспадаркі не спатрэбіўся, а вось выплаты і штомесячная надбаўка да зарплаты, якія мне прызначаны, – прыемны бонус. Заключыў кантракт на пяць гадоў, планую надоўга замацавацца. У працы па размеркаванні няма нічога страшнага, умовы нядрэнныя, але, як і любая справа, сельская гаспадарка патрабуе вялікай самааддачы. Асабліва пакуль ты малады спецыяліст і трэба заваёўваць давер старэйшых калег. За справу трэба хварэць душой. Менавіта адказнасць палохае многіх маладых людзей, вось яны і не затрымліваюцца ў раёне. Адзін з галоўных мінусаў працы ў галіне, паводле слоў Паўла, ненарміраваны працоўны дзень:

– Каб быць добрым спецыялістам, працоўнага дня не хапае. Часта даводзіцца заставацца дапазна. Кожны вечар сыходзіць з працы а пятай не атрымаецца, як і забыцца пра яе ў выходныя дні. Вось і трэба выбіраць: ці ты ўсяго сябе аддаеш сельскай гаспадарцы, ці будуеш асабістае жыццё. У мяне на апошняе зусім няма часу. Таксама вялікі мінус – дрэнная інфраструктура. Забаў у вёсцы мала, а каб дабрацца ў горад ці нават з'ездзіць дадому да бацькоў, патрэбны асабісты аўтамабіль. У мяне яго, на жаль, няма, таму кожная паездка ператвараецца ў квэст.

Варта адзначыць, што паралельна з асноўнай працай Сямён і Павел служаць у рэзерве. Раз на год па месяцы-два хлопцы ў войску, а гэты перыяд аплачваюць гаспадаркі. Можна таксама ўзяць водпуск. Тут умеюць цаніць кадры. Яны, можна сказаць, эксклюзіўныя.

Размеркавання ў маленькі раён ці вёску баяцца не трэба, упэўнены мае суразмоўцы. У свеце няма нічога ідэальнага, пазітыўныя і негатыўныя бакі ёсць у любой працы. Але ў Мінску ці абласным цэнтры малады спецыяліст – адзін з тысяч, а вось у Слаўгарадзе – патрэбны і важны чалавек, да якога дакладна паставяцца з увагай.

СБ