Яўген Алекса: высокі працэнт яўкі на выбарах гаворыць аб неабыякавай пазіцыі грамадзян да сваёй будучыні

Прэс-канферэнцыя па выніках правядзення адзінага дня галасавання ў Магілёўскай вобласці прайшла 26 лютага. На пытанні прадстаўнікоў сродкаў масавай інфармацыі адказаў старшыня абласной выбарчай камісіі Яўген Алекса.

«Адзіны дзень галасавання адбыўся 25 лютага - і гэта ўжо гісторыя. Гісторыя нашай краіны, бо ён праводзіўся ў Беларусі ўпершыню. Згодна з выбарчым цыклам чарговую выбарчую кампанію па выбарах дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь і мясцовых Саветаў дэпутатаў мы будзем праводзіць у 2029 годзе», - адзначыў ён, вітаючы журналістаў. Яўген Алекса найперш падзякаваў прадстаўнікам прэсы Магілёўшчыны за важкі ўклад, які СМІ ўнеслі ў інфармацыйную падтрымку выбарчай кампаніі.

Яўген Алекса падкрэсліў, што высокі працэнт яўкі на выбарах гаворыць аб неабыякавай пазіцыі грамадзян да сваёй будучыні: «Наш выбаршчык хоча бачыць годных кандыдатаў у органах прадстаўнічай улады. Тых, хто будзе вырашаць надзённыя праблемы рэгіёнаў, ад якіх яны балатаваліся. І сваёй працай паляпшаць законы, прымаць рашэнні, якія найбольш актуальныя для насельніцтва.

Яўка грамадзян у Магілёўскай вобласці была дастаткова высокая ўжо з першых дзён і па выніку датэрміновага галасавання склала 49,43%. Я сам скарыстаўся гэтым правам і са сваёй сям'ёй прагаласаваў у суботу, з прычыны таго, што ў адзіны дзень галасавання дзяжурыў у абласной камісіі. Тая тэндэнцыя, якая была зададзена ў перыяд датэрміновага галасавання, адбілася потым і ў асноўны дзень. Ужо з 8.00 выбаршчыкі актыўна ішлі на ўчасткі. Мы атрымлівалі інфармацыю з рэгіёнаў, што бліжэй да сярэдзіны дня на многіх участках для галасавання нават утварыліся невялікія чэргі. У нейкай ступені, выбаршчык галасаваў па ўстоянай асабістай звычцы - камусьці зручна было гэта зрабіць датэрмінова, хтосьці традыцыйна прыходзіць на ўчастак у асноўны дзень».

Адказваючы на пытанні журналістаў аб тым, якія ў выбарчыя камісіі паступалі звароты, Яўген Алекса падкрэсліў, што ні ў асноўны дзень, ні ў перыяд датэрміновага галасавання не было адзначана скаргаў: «Пры гэтым асноўны паток зваротаў быў звязаны з тым, што да 18.00 25 лютага выбаршчык мог звярнуцца ва ўчастковую выбарчую камісію з просьбай прагаласаваць дома па розных прычынах - стан здароўя, старэчы ўзрост і іншыя. Такіх заявак паступіла ва ўчастковыя выбарчыя камісіі амаль 28 тыс. Нагадаю, у адзіны дзень галасавання ў рэгіёне працавала 693 такія камісіі. Можна сабе ўявіць, як павінна была быць арганізавана іх праца, каб на працягу асноўнага дня галасавання задаволіць усе просьбы, якія паступалі ад нашых выбаршчыкаў. Таксама ў абласную камісію ў дзень галасавання паступалі званкі за ўдакладненнем, калі нехта з выбаршчыкаў яшчэ не ведаў, да якога ўчастка адносіцца. Паступалі пытанні і ад грамадзян, у якіх месца пражывання адрозніваецца ад месца рэгістрацыі, тых, хто знаходзіўся ў працяглых камандзіроўках, але хацеў рэалізаваць сваё права як выбаршчык. Вельмі сур'ёзнай падмогай для людзей стаў сэрвіс, размешчаны на сайце ЦВК, дзе па адрасе можна было даведацца адрас участковай камісіі і кантактны тэлефон для ўдакладнення інфармацыі».

Старшыня аблвыбаркама адзначыў, што на плечы сяброў участковых выбарчых камісій легла сур'ёзная адказнасць па арганізацыі выбарчага працэсу і ў перыяд датэрміновага, і ў асноўны дзень галасавання. «Папярэднія навучальныя трэнінгі ЦВК для сябраў участковых выбарчых камісій дазволілі зняць значную частку арганізацыйных пытанняў і зрабіць працэс кіраваным па арганізацыі лакацый, дапамозе выбаршчыкам, прысутнасці назіральнікаў».

Па словах Яўгена Алекса, ва ўсіх узроўнях камісіі ў Магілёўскай вобласці было зарэгістравана звыш 5,3 тыс. нацыянальных назіральнікаў: «Гэта прадстаўнікі палітычных партый, грамадскіх арганізацый, працоўных калектываў, грамадзяне шляхам падачы заяваў. На іх была ўскладзена асноўная функцыя па кантролі за ходам галасавання. У рэгіёне таксама працавалі міжнародныя назіральнікі - у абласной выбарчай камісіі мы зарэгістравалі 16 міжнародных назіральнікаў місіі ад краін СНД, у асноўны дзень галасавання на тэрыторыі Прыдняпроўскага краю прысутнічалі і замежныя назіральнікі, якія наведалі тыя ўчасткі, якія палічылі патрэбным. Водгукі былі, як правіла, пазітыўныя - аб'ектыўныя, якія адлюстроўваюць рэальнае становішча спраў.

У канцэпцыі нацыянальнай бяспекі нашай краіны закладзена такое новае паняцце, як электаральны суверэнітэт. Гэта неад'емнае і выключнае права дзяржавы самастойна і незалежна арганізоўваць і праводзіць выбары, рэферэндумы ў мэтах забеспячэння рэалізацыі поўнаўладдзя народа і свабоды яго выбару пры вяршэнстве Канстытуцыі і нацыянальнага заканадаўства, недапушчэння ўмяшання ў выбарчы працэс. І міжнародныя назіральнікі адзначалі, што менавіта згодна з нашым нацыянальным выбарчым заканадаўствам праходзіць электаральны працэс у нашай краіне. Прыемна адзначыць, што і выбаршчыкі, мяркуючы па меркаваннях, разумелі - яны галасуюць за тых, хто будзе прадстаўляць іх інтарэсы ў органах прадстаўнічай улады. Таму хацелася б яшчэ раз адзначыць, што электаральны суверэнітэт – гэта дастаткова сур'ёзнае і каштоўнае паняцце, паколькі сёння не ўсім у навакольным свеце падабаецца, калі дзяржава незалежна ад нечай волі, акрамя волі свайго народа, праводзіць электаральную кампанію ў адпаведнасці са сваім заканадаўствам».

Яўген Алекса канстатаваў, што ў выніку галасавання ва ўсе ўзроўні Саветаў абраныя дэпутаты: «Нагадаю, што на 13 дэпутацкіх мандатаў у Палату прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу было зарэгістравана і ў перадвыбарнай кампаніі ўдзельнічала 26 кандыдатаў, на 1804 дэпутацкія мандаты мясцовых Саветаў дэпутатаў прэтэндавалі 36 . Так, абласны Савет дэпутатаў у нас прадстаўлены 52 дэпутацкімі мандатамі, гарсаветы ў Магілёве і Бабруйску - па 40, яшчэ 608 дэпутатаў выбраліся ў раённыя Саветы і 1064 - у сельскія.

На мой погляд, кандыдаты ў дэпутаты сваёй агітацыйнай працай у акругах падагравалі цікавасць выбаршчыкаў прыйсці на ўчасткі для галасавання. Хачу адзначыць, што прадуктыўна папрацавалі ў перыяд вылучэння палітычныя партыі, працоўныя калектывы і ў нашай вобласці кожная акруга была альтэрнатыўнай, уключаючы мінімум двух кандыдатаў».

Як патлумачыў Яўген Алекса, у актыўнай фазе зараз знаходзіцца працэс устанаўлення тэрытарыяльнымі камісіямі ў зацверджаным парадку вынікаў выбараў: «Найбліжэйшым часам гэта зробіць і абласная выбарчая камісія па выбарах у абласны Савет дэпутатаў, а таксама прадставіць рашэнне па кандыдатах у дэпутаты ў Палату прадстаўнікоў. Затым ЦВК на падставе рашэнняў абласных і пратаколаў акруговых выбарчых камісій усталюе вынікі выбараў у Палату прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу па кожнай з акруг і на працягу пяці дзён пасля выбараў апублікуе дадзеную інфармацыю на афіцыйных сайтах дзяржорганаў і ў СМІ».

Старшыня Магілёўскай абласной выбарчай камісіі падзяліўся меркаваннем, што разгорнутая ў краіне і нашым рэгіёне інфармацыйна-тлумачальная праца паспрыяла значнай актыўнасці выбаршчыкаў: «Высокая яўка на галасаванне сведчыць аб тым, што рашэнне кіраўніцтва краіны аб правядзенні адзінага дня галасавання было правільным і знайшло водгук у электарату» .

Прадстаўнікоў сродкаў масавай інфармацыі таксама цікавіла, ці будзе Цэнтрвыбаркамам праводзіцца аналіз і збірацца канструктыўныя прапановы, якія з'явіліся ў працэсе работы ў членаў камісіі, наглядальнікаў, грамадзян і накіраваны на ўдасканаленне працэсу правядзення адзінага дня галасавання. Так, рэдактар сайта аблвыканкама прапанавала дапоўніць сістэму пошуку свайго ўчастка па адрасе, размешчаную на сайце ЦВК, праграмамі кандыдатаў у дэпутаты, каб людзі бачылі, хто вылучае свае кандыдатуры непасрэдна на іх участку, загадзя маглі азнаёміцца са зместам праграм і, да прыкладу, запланаваць прагляд іх выступаў на радыё і тэлебачанні, наведванне сустрэч. А спасылку на такі сэрвіс распаўсюджваць, ужываючы QR-код. Яўген Алекса адзначыў, што адназначна, аналіз такіх зваротаў і прапаноў будзе праводзіцца, паколькі ў такім фармаце выбары праходзілі ў Беларусі ўпершыню і атрыманы вопыт будзе ўлічвацца ў будучым. «Пры гэтым, на мой погляд, найважнейшымі будуць заставацца жывыя зносіны, – падзяліўся меркаваннем ён. - Жывая размова дае магчымасць лепш пачуць кандыдата, задаць пытанні, расставіць прыярытэты і зрабіць выбар. І тыя кандыдаты ў дэпутаты, якія пайшлі ў народ, сустракаліся з насельніцтвам, наведвалі працоўныя калектывы, упэўнены, у выніку і атрымалі сёння мандат даверу выбаршчыка».

Юлія Таранава, фота Галіны Гаўрыловіч