Захоўваючы памяць аб вайне. Школьнікі ў Магілёве аднаўляюць імёны загінуўшых у гады ВАВ герояў

Дзякуючы даследчай, пошукавай рабоце навучэнцаў санаторнай школы ў мінулым годзе спіс партызан Беларусі папоўніла яшчэ адно ўстаноўленае імя - Аляксандра Путніна. Пра гэта расказаў дырэктар Магілёўскай дзяржаўнай санаторнай школы-інтэрната для дзяцей, хворых на скаліёз, Яўген Рудакоўскі.

У санаторнай школе-інтэрнаце праходзяць навучанне 112 хлопчыкаў і дзяўчынак з усяго рэгіёну. У кругласутачным рэжыме дзеці тут знаходзяцца ад адной чвэрці да года: вучацца, праходзяць неабходнае лячэнне, удзельнічаюць у навукова-даследчай і творчай дзейнасці. Па словах дырэктара, менавіта навукова-даследчая дзейнасць вучняў стала асновай для стварэння музейнай экспазіцыі, прысвечанай генацыду беларускага народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны. «Даследчая праца закранае месцы масавых расстрэлаў мірных жыхароў ля пасёлка Сараканайск і ў раёне Пашкова, школьнікі таксама працуюць над устанаўленнем імёнаў загінуўшых у гады вайны ў нашым раёне партызан і падпольшчыкаў, - расказаў дырэктар. - Дзякуючы стараннасці і карпатлівасці рабят, якія працавалі ў архівах, шукалі інфармацыю ў адкрытых крыніцах, дапамозе нашага педагога-арганізатара Вольгі Рудакоўскай мы змаглі ўстанавіць імя падпольшчыка, нашага земляка Аляксандра Путніна. Да вайны ён узначальваў калгас, а потым стаў дапамагаць 113-му партызанскаму атраду: забяспечваў іх гарачым, распаўсюджваў антыфашысцкія ўлёткі, агітаваў мясцовых жыхароў уступаць у дужанне з фашыстамі. Ён загінуў у студзені 1944 года: яго схапілі карнікі, па-зверску катавалі і забілі, а цела спалілі ў печах, якія размяшчаліся ў раёне пашкоўскага гарнізона».

Бо невядома, якой менавіта колькасці загінуў падпольшчык, у школе ўзнікла традыцыя: у канцы студзеня - пачатку лютага праводзіць памятнае мерапрыемства, удзельнікамі якога становяцца вучні, прадстаўнікі ветэранскага руху, інжынерных войскаў, духавенства. Як адзначыў Яўген Рудакоўскі, такія мерапрыемствы маюць вялікае значэнне для кожнага, хто на іх бывае. «Бо перад намі стаіць задача захаваць дакладную гісторыю аб падзеях Вялікай Айчыннай вайны, не даць забыцца на імёны тых, хто змагаўся за наша мірнае сучаснасць, - падкрэсліў ён. - Калі аб гэтым не гаварыць з дзецьмі, не расказваць аб тых страшных падзеях, у будучыні на нашу зямлю зноў можа прыйсці бяда. Важна не дапусціць гэтага».

Сярод удзельнікаў памятнага мерапрыемства - вучаніца 9-га класа Ульяна Ляшчына. Дзяўчынка расказала, што тэма Вялікай Айчыннай вайны адгукаецца ў яе сэрцы. «Мы разам з іншымі рабятамі працуем з архіўнымі дакументамі, знаходзім розныя дадзеныя аб партызанах і іншых людзях, пасведчанні аб жорсткім знішчэнні савецкіх грамадзян, - распавяла яна. - Мне здаецца, гэтай тэмай важна і трэба займацца, бо так мы ўносім свой уклад у захаванне памяці нашага народа. Мая прабабуля ў гады вайны патрапіла ў палон да фашыстаў. Пакуль яна была жывая, яна расказвала нам пра перажытыя кашмары. І гэтую гісторыю мая сям'я беражліва захоўвае».

Разам з дзяўчынкай даследчай працай займаецца дзевяцікласнік Андрэй Пятроўскі. Ён заўважыў, што праца ў архівах дае магчымасць у прамым сэнсе дакрануцца да гісторыі беларускага народа. «Маю сям'ю Вялікая Айчынная вайна таксама не абышла бокам. Мой прадзед Міхась Кавалёў быў у складзе войскаў, што падчас блакады Ленінграда спрабавалі прарваць фашысцкае асяроддзе. Ёсць верагоднасць, што менавіта ён стаў аўтарам фразы «Наводжу агонь на сябе» - ён быў радыстам. І пасля прарыву блакады горада ён пайшоў вызваляць Кёнігсберг. Напэўна, таму мне такая блізкая тэма вайны. Мы захоўваем гэтую гісторыю ў нашай сям'і, а значыць, беражом гісторыю і ў больш глабальным маштабе», - распавёў падлетак.

Мерапрыемства працягнулася ўскладаннем кветак да памятнага знака на брацкай магіле, дзе спакутаваныя і расстраляныя фашыстамі ў 1941-1944 гадах жыхары Магілёва, навакольных вёсак, партызаны і ваеннапалонныя. Месца, дзе ён усталяваны, завуць «расстрэльным лесам». Згодна з заключэннем камісіі па ўстанаўленні і расследаванні злачынстваў нямецка-фашысцкіх захопнікаў і іх саўдзельнікаў па знішчэнні савецкіх грамадзян на тэрыторыі Магілёва і яго наваколлях, тут былі расстраляны каля 7 тыс. чалавек, у ліку якіх мірныя жыхары, старыя, жанчыны і дзеці.

Важнасць такіх мерапрыемстваў адзначыў і намеснік камандзіра пантонна-маставога батальёна па ідэалагічнай рабоце вайсковай часці 72471 Кірыл Воранаў. «У кожным перапахаванні, ускладанні, усіх тэматычных мерапрыемствах у Магілёве і вобласці прымаюць удзел нашы вайскоўцы. Асабліва важна ўдзельнічаць у такіх мерапрыемствах разам са школьнікамі. Цяпер прадстаўнікі заходніх краін спрабуюць перапісаць гісторыю, навязаць меркаванне аб тым, што фашысцкая Германія спрабавала выратаваць грамадства, што фашысты неслі мір на заваяваныя тэрыторыі. І каб абараніць праўду, не страціць сувязь з мінулым, і патрэбны такія памятныя акцыі, - упэўнены ён. - Выхаванне сапраўднага грамадзяніна і патрыёта пачынаецца з сям'і, дзіцячага сада, школы. І шлях вайскоўца таксама пачынаецца з самага ранняга ўзросту. А войска ў сваю чаргу ўмацоўвае гэтыя асновы, вучыць бараніць суверэнітэт і цэласнасць нашай краіны».

БЕЛТА