Магілёўскі абласны цэнтр гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя адзначае 80-годдзе

Урачыстае мерапрыемства, прысвечанае 80-годдзю Магілёўскага абласнога цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя, адбылося сёння ў горадзе на Дняпры.

«Сімвалічна, што юбілей адзначаецца напярэдадні Дня медыцынскага работніка, – падкрэсліў намеснік старшыні Магілёўскага аблвыканкама Валерый Малашка. – Дзякуючы найвышэйшаму прафесіяналізму кадраў санэпідслужбы, мы змаглі годна вытрымаць найцяжэйшы ўдар стагоддзя–COVID-19. Разам з усёй аховай здароўя, палітычным кіраўніцтвам нашай краіны, якія сфарміраваліся як адзінае цэлае, не дапусцілі маштабных чалавечых страт, выстаялі і, аказваючы своечасовую дапамогу, адначасова праводзілі прафілактычныя мерапрыемствы, што стрымліваюць распаўсюджванне інфекцыі. За гэта дазвольце вам выказаць ад імя аблвыканкама велізарныя словы падзякі».

Валерый Малашка звярнуў увагу на дысцыплінаванасць, высокую кваліфікацыю кадраў санітарна-эпідэміялагічнай службы рэгіёна. «Дзякуючы вам і таму, што яшчэ жывыя настаўнікі, сістэма аховы здароўя пастаянна развіваецца, хоць і рухаецца па выразна выпрацаваных раней законах», – адзначыў ён.

Як расказала галоўны дзяржаўны санітарны ўрач Магілёўскай вобласці – галоўны ўрач Магілёўскага абласнога цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя Святлана Нячай, станаўленне санітарнай службы рэгіёна праходзіла ў цеснай сувязі з гістарычнымі, палітычнымі, сацыяльна-эканамічнымі зменамі ў краіне. Абласная санэпідстанцыя была ўтворана 22 мая 1941 загадам Наркамздрава СССР. Аднак у перыяд вайны ёй не прыйшлося выконваць тыя функцыі, на якія яна была накіравана. А сваю актыўную дзейнасць аднавіла ў снежні 1943 года, знаходзячыся ў Крычаве. У чэрвені 1944 года ўстанова была перанесена ў горад Магілёў, дзе пачалося фарміраванне арганізацыйна-штатнай структуры. Да 1945 года санітарна-эпідэміялагічная станцыя была прадстаўлена ўжо паўнавартасным калектывам урачоў-спецыялістаў і медработнікаў сярэдняга звяна.

Медработнікі ў 1940-50-я гады здолелі аднавіць разбураную ўстанову службы, пабудаваць новую і ў кароткі тэрмін ліквідаваць цяжкія наступствы вайны, адзначыла Святлана Нячай. Чарговая задача, якая стаяла перад спецыялістамі–гэта барацьба з інфекцыйнымі захворваннямі: малярыяй, тыфам, дыфтэрыяй, вострымі кішачнымі захворваннямі. У 1959 годзе ў абласной санэпідстанцыі ў дадатак да ўжо існуючых бактэрыялагічнай, паразіталагічнай і санітарна-хімічнай лабараторый з’явілася прамысловая. У 1960-1970-я ствараюцца вірусалагічная лабараторыя, лабараторыя ядахімікатаў і радыяцыйнай гігіены.

З 26 красавіка 1986 года пачаўся перыяд цяжкіх выпрабаванняў і праверкі прафесійных і маральных якасцей работнікаў санэпідслужбы, звязаных з аварыяй на ЧАЭС, якая паставіла праблему радыяцыйнай бяспекі насельніцтва ў лік прыярытэтных напрамкаў дзейнасці службы вобласці. Гарадскія і раённыя санэпідстанцыі былі абсталяваныя спецыяльнай апаратурай, арганізаваны і створаны пасты радыётэхнічнага кантролю.

Святлана Нячай дапоўніла, што з 1991 года санітарна-прафілактычныя ўстановы вобласці злучылі ў тэрытарыяльныя медыцынскія аб’яднанні, на базе 10-ці былі створаныя занальныя цэнтры гігіены і эпідэміялогіі.

У цяперашні час санэпідэмічная служба рэгіёна прадстаўлена 23 установамі, а структура абласнога цэнтра – 7 аддзеламі з 21 аддзяленнем. Тут працуе 71 урач, 107 сярэдніх медработнікаў, а ў цэлым па службе–212 урачоў, 146 спецыялістаў з вышэйшай адукацыяй. Праведзена цэнтралізацыя лабараторнай службы з мэтай канцэнтрацыі ў буйных, добра абсталяваных лабараторыях. У снежні 2017 года пабудаваны новы лабараторны корпус. Гэта дазволіла істотна аптымізаваць даследаванні, асвоіць больш за 2,5 тыс. санітарна-хімічных паказчыкаў.

2020 год–чарговы няпросты этап у гісторыі. «Істотныя карэктывы ў працу ўнесла новая інфекцыя–COVID-19, – канстатавала Святлана Нячай. – Былі мабілізаваны намаганні ўсіх службаў і ведамстваў на забеспячэнне дабрабыту насельніцтва. Зладжаная праца дазволіла вырашыць адну з асноўных задач–адсочваць развіццё эпідсітуацыі і пазбегнуць некантралюемага распаўсюджвання інфекцыі, паменшыць нагрузку на сістэму аховы здароўя і звесці да мінімуму неспрыяльныя сацыяльна-эканамічныя наступствы для нашага рэгіёна».

Сёння наяўная матэрыяльна-тэхнічная база, кадравы патэнцыял дазваляюць службе паспяхова вырашаць пастаўленыя задачы па забеспячэнні санітарна-эпідэмічнага дабрабыту жыхароў вобласці. «На ўсіх этапах станаўлення і развіцця аператыўнае выкананне пастаўленых урадам і Міністэрствам аховы здароўя задач ажыццяўляецца дзякуючы падтрымцы органаў выканаўчай улады», – падкрэсліла Святлана Нячай.

Падчас урачыстага мерапрыемства яна падзякавала калегам за працу і самаадданасць, прафесіяналізм і адданасць агульнай справе, а таксама пажадала калектыву здароўя, дабрабыту, дабра і ўдачы.

На святкаванне юбілейнай даты, якое адбылося на пляцоўцы каля абласнога цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя, сабраліся ветэраны санітарна-эпідэміялагічнай службы рэгіёна, супрацоўнікі цэнтра, медыцынская грамадскасць. У якасці ганаровых гасцей прысутнічалі намеснік старшыні Магілёўскага аблвыканкама Валерый Малашка; начальнік галоўнага ўпраўлення па ахове здароўя аблвыканкама Аляксандр Старавойтаў; галоўны ўрач Магілёўскага абласнога цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя ў перыяд з 1999 па 2021 гады, намеснік міністра–галоўны дзяржаўны санітарны ўрач Беларусі з 2012 па 2014-ы, дырэктар Дэпартамента санітарных, фітасанітарных і ветэрынарных мер Еўразійскай эканамічнай камісіі з 2014 па 2020 гады Ігар Гаеўскі; старшыня Магілёўскай абласной арганізацыі Беларускага прафсаюза работнікаў аховы здароўя Віктар Суслаў. За плённую працу, высокі прафесіяналізм, значны асабісты ўклад у забеспячэнне санітарна-эпідэміялагічнага дабрабыту насельніцтва рэгіёна і ў сувязі з прафесійным святам шэраг прадстаўнікоў сферы ўзнагародзілі заслужанымі ўзнагародамі. Як напамін аб значнай даце каля будынка цэнтра гігіены адкрылі памятны камень.

Дарэчы, адзін з удзельнікаў закладкі падмурка цяперашняга будынка Магілёўскага абласнога цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя – Анатоль Чарняўскі. Выпускнік Мінскага дзяржаўнага медыцынскага інстытута 1973 года калісьці быў накіраваны ў Шклоў загадчыкам эпідэміялагічнага аддзела. Праз два месяцы па вытворчай неабходнасці яго перавялі галоўным дзяржаўным санітарным урачом Крычаўскага раёна, дзе ён адпрацаваў тры гады. Пасля працаваў загадчыкам санітарнага аддзела абласнога цэнтра гігіены, а таксама 22 гады дырэктарам Магілёўскага дзяржаўнага медыцынскага вучылішча: рыхтаваў санітарных фельчараў, лабарантаў.

«Санітарныя і прафілактычныя ўрачы павінны заўсёды быць на галаву вышэйшыя за астатніх медыцынскіх работнікаў, – лічыць Анатоль Чарняўскі. – Калі ўрач у пэўны час адказвае за аднаго хворага, загадчык аддзялення – за аддзяленне, яны адказваюць за папуляцыю раёна, вобласці. Праца ўрача прафілактычнага напрамку– прадугледзець чаканыя наступствы. Па каранавіруснай інфекцыі рэгіён своечасова ўключыў патрэбныя рэзервы, магчымасці, кадравы патэнцыял, і ўсё знаходзілася пад кантролем. Але элемент рызыкі і непрадказальнасці ёсць заўсёды. Працаваць цяжка. Урач ідзе да хворых, калі яшчэ няма дыягназу. І магчыма, гэта ўспышка цяжкага інфекцыйнага захворвання, а можа, чалавек проста нездаровы. Заўсёды–як на перадавой».

Звяртаючыся да маладога ўрача, Анатоль Чарняўскі звярнуў увагу на неабходнасць пастаяннага ўдасканалення ведаў. «Калі пачынаў працаваць, будаваліся вялікія гіганты–17 жывёлагадоўчых комплексаў, «Хімвалакно»,«Бабруйскі шынны камбінат», Бабруйскае тралейбуснае дэпо. Не спыняючы прафілактычную працу, мы апраналі боты, целагрэйкі і займаліся фізічнай працай, расказаў ён. – Прафілактычным урачам пастаянна даводзіцца вырашаць комплексныя пытанні. А яшчэ трэба памятаць і медыкам, і жыхарам рэгіёна: здаровы лад жыцця–аснова ўсяго. Калі хвораму патрэбна толькі аптэка і бальніца, здароваму чалавеку–усё па плячы: праца, сям’я, выхаванне моладзі».