Магутная відэакамера, квадракоптар і штучны інтэлект: як у лясгасах краіны працуе інавацыйная сістэма маніторынгу за пажарамі

Цэлы лес навінак

Колькасць лясных пажараў у гэтым годзе набліжаецца да дзевяці соцень. Агонь ужо пашкодзіў не адну тысячу гектараў лесу, знішчыў расліннасць, прагнаў з абжытых месцаў звяроў. І, безумоўна, знішчыў працу некалькіх пакаленняў лесаводаў. Менавіта таму ў Мінлясгасе робяць упор на ранняе выяўленне лясных пажараў. Дапамагае ў гэтым сучасная інтэлектуальная сістэма, якую ў апошнія пару гадоў пачалі ўкараняць у лясгасах.

Касцюковічы: Ёй зверху відаць усё

Для нашай краіны забеспячэнне захаванасці лясоў, а менавіта іх пажарнай бяспекі, мае ключавое значэнне. Смарагдавае золата не толькі важна для развіцця эканомікі, але і займае адно з ключавых месцаў у фарміраванні экасістэмы ўсёй Еўропы. Балазе, стагоддзе інфармацыйных тэхналогій адкрывае новыя магчымасці і для такіх задач. Высокадакладныя камеры і штучны інтэлект істотна спрашчаюць працу шматлікім лясным гаспадаркам. Такая сістэма больш за год адпрацоўваецца ў Касцюковіцкім лясгасе Магілёўскай вобласці і ўжо паспела паказаць сваю эфектыўнасць.

35 кіламетраў пад наглядам

На пажарна-хімічнай станцыі Касцюковіцкага лясгаса пануе звыклая рабочая абстаноўка: супрацоўнікі арганізацыі заступілі на свае пасады, адбываецца стандартная праверка гатоўнасці тэхнікі і сродкаў тушэння, кожны выконвае штодзённыя, даведзеныя да аўтаматызму рытуалы. Але мітуслівы гул сціхае з кожным крокам, які набліжае да кабінета дзяжурнага па пажарах. Тут, за зачыненымі дзвярыма, знаходзіцца каманда аператараў, уважліва глядзяць у маніторы, якія адлюстроўваюць у рэжыме рэальнага часу інфармацыю аб становішчы ў зялёным масіве гаспадаркі.

– Сочым штодня за больш чым 100 000 гектараў лясных угоддзяў, – раскрывае дэталі працы начальнік пажарна-хімічнай станцыі Валерый Капейка. – Сярод іх і лясы высокай прыродаахоўнай каштоўнасці, заказнікі, помнікі прыроды, гаі, эталонныя насаджэнні хвоі – вялікая адказнасць. Падтрымліваць супрацьпажарную абстаноўку нам дапамагаюць лічбавыя тэхналогіі. Больш за год на нашым узбраенні знаходзіцца сістэма «Лясны вартаўнік». Яна складаецца з высокадакладнай камеры назірання і праграмнага забеспячэння на аснове штучнага інтэлекту. Комплекс аператыўна вызначае ачагі ўзгарання. Гэта дазваляе хутка зарыентавацца на мясцовасці і выслаць пажарную каманду для ліквідацыі ўзгарання на пачатковай стадыі.

Камера здольна дакладна вызначыць месцазнаходжанне пажару на адлегласці да 35 кіламетраў. Для гэтага ёй патрэбны добры агляд, у сувязі з чым яе размясцілі на сотавай вышцы ў вёсцы Яноўка на тэрыторыі Краснапольскага раёна. Гэта за чатыры кіламетры ад Касцюковіцкага раёна. Яна таксама захоплівае частку Клімавіцкага раёна і памежную з Расіяй тэрыторыю. Вока нездарма падглядвае за суседзямі: часам адтуль прыходзяць пажары. Малюнак сапраўды ўражвае: выразна відаць усё – камера круціцца вакол сваёй восі. Дзякуючы штучнаму інтэлекту ў начынні яна пастаянна знаходзіцца ў рэжыме аўтаномнага пошуку. Рэагуе на любое задымленне і туман. Зрэшты, тут ужо апошняе слова за аператарам: ён ацэньвае крытычнасць сітуацыі. Працы камеры не перашкаджаюць ні ўмовы надвор’я, ні час сутак – прыбор мае інфрачырвоныя датчыкі. Менавіта яны дазваляюць вызначыць тэмпературу ўзгарання.

– Можам наблізіць любую кропку, – Валерый Капейка пераходзіць ад слоў да справы. – Пры выяўленні ачагоў узгарання ў нас на экране міргае індыкатар, вылучаючы тэрыторыю чырвоным колерам. Плюс мы чуем суправаджальны гукавы сігнал. Дзякуючы сістэме мы таксама можам спрагназаваць кірунак руху полымя. Ад гэтага залежыць, якую тэхніку з пажарным разлікам і куды мы накіруем. Такім чынам істотна эканомяцца сілы і сродкі арганізацыі, забяспечваецца высокая хуткасць выканання пастаўленых задач.

Вочы паўсюль

Пагаварыўшы з супрацоўнікамі лясной аховы, я прыйшоў да высновы, што «Лясны вартавы» дапамагае ім працаваць значна больш эфектыўна. Самі памяркуйце: у любы час сутак можна зразумець, якая абстаноўка ў лесе. Сістэма настолькі самастойная, што ў выпадку чаго адправіць папераджальнае паведамленне на тэлефон кіраўніцтву лясгаса. Аператыўнасць дзеянняў дапаможа зберагчы гектары каштоўных парод і, што больш важна, жыцці многіх людзей, якія могуць знаходзіцца непадалёк. Дарэчы, усяго за год дзякуючы лічбавай інавацыі ўдалося своечасова справіцца з больш чым дзясяткам пажараў.

Аднак «варце» ёсць яшчэ куды расці: комплекс пакуль не ахоплівае кожны кавалачак тутэйшага лесу. У гэтым яму дапамагае ўжо адпрацаваная сістэма назірання, якая складаецца са стандартных камер. У момант маёй прысутнасці ў лясгасе за суседнім маніторам з іх дапамогай адсочваў змены ў абстаноўцы аператар сістэмы відэаназірання за лесам Раман Малайцоў:

– У маім распараджэнні цяпер знаходзіцца шэсць камер, устаноўленых у найбольш праглядаемых кропках лясгаса. Яны дазваляюць дэталёва ацаніць сітуацыю ў дадатак да «Ляснога вартавога». Асноўная камера хутка вызначае ачаг, а дзякуючы больш простым камерам я магу дакладна вызначыць квартал, у якім ёсць узгаранне. Пасля чаго гэту інфармацыю мы паведамляем у найбліжэйшае лясніцтва і накіроўваем каманду на ліквідацыю ўзгарання.

Нягледзячы на ўсю зладжанасць дзеянняў, сістэму, на думку Валерыя Капейкі, можна ўдасканаліць. За год да яе хочуць далучыць і шэсць звычайных камер, замяніўшы іх на больш сучасныя аналагі. Так можна будзе аўтаматызаваць назіранне, задаўшы яму большы ахоп, і павысіць дакладнасць. Дапрацоўка дазволіць выйсці на яшчэ больш якасны ўзровень у пажарнай бяспецы ляснога фонду.

СБ