Сёлета работы аб'ядналі пошукавікаў з Магілёва, Мінска, Жлобіна, Расійскай Федэрацыі і вайскоўцаў 52-га спецыялізаванага батальёна Міністэрства абароны Беларусі. Актыўна дапамагаюць вопытным пошукавікам навучэнцы сярэдніх школ з Быхава і Магілёва.
Сёння пошукавікі працуюць непадалёк ад вёскі Прыбярэжжа. Першыя знаходкі - два медальёны. «Пачынаючы з 1999 года, кожны год мы вяртаемся на дадзеную мясцовасць з пошукавымі працамі. За гэты час мы паднялі тут астанкі каля 100 байцоў. Як паказвае інфармацыя, якую мы змаглі атрымаць, вывучаючы гэтую мясцовасць, тут займала абарону 148-я стралковая дывізія 45-га корпуса генерала Моргана. У сярэдзіне ліпеня 1941 года адно з падраздзяленняў гэтай дывізіі са штабам 45-га корпуса патрапіла ў акружэнне», - распавядае кіраўнік Магілёўскага абласнога гісторыка-патрыятычнага пошукавага клуба «Вікру» Мікалай Барысенка.
На працягу трох дзён у населенага пункта Быхаўскага раёна ішлі разлютаваныя баі - байцы Чырвонай арміі спрабавалі прарваць акружэнне і вывесці штаб корпуса. «Але пакуль да іх не падышлі танкі генерала Бахарава з 50-й танкавай дывізіі, яны не змаглі прарвацца адсюль. І толькі з дапамогай танкістаў дывізія змагла выйсці ў бок ракі Сож і далей у бок Клімавіцкага раёна, - адзначыў Мікалай Барысенка. - Як паказваюць устаноўленыя імёны байцоў, тут ляжаць чырвонаармейцы з тэрыторыі немцаў Паволжа. Цяпер гэтая тэрыторыя ўваходзіць у склад сучаснай Саратаўскай вобласці».
Праз некалькі гадзін пасля пачатку раскопак пошукавікі знайшлі астанкі савецкага салдата з металічным медальёнам, які добра захаваўся. Мікалай Барысенка адзначыў, што такія медальёны ў добрым стане - вялікая рэдкасць. Інфармацыя з такіх медальёнаў рэдка чытаецца, але заўжды ёсць надзея знайсці імя салдата. «У гэты раз высокая верагоднасць устанавіць яго асобу. Дай бог, што папера ўнутры захавалася таксама добра, як і сам корпус», - падкрэсліў кіраўнік пошукавага клуба.
Адзін з пошукавікоў, які знайшоў медальён, - Аляксандр Юрчын. У «Вікру» ён ужо тры гады. «Спачатку я займаўся ваеннай рэканструкцыяй. Там сярод хлопцаў шмат пошукавікоў было, яны ўсё растлумачылі і расказалі. Мне заўсёды была цікавая гісторыя - я адвучыўся на гісторыка-філалагічным факультэце МДУ ім. А.А.Куляшова. Так я і патрапіў да пошукавікоў, - падзяліўся малады чалавек. - Але адна справа - узнаўляць выявы і амуніцыю чырвонаармейцаў, і зусім іншая - удзельнічаць у пошуках загінулых у гады Вялікай Айчыннай вайны салдат. Тут у нас - жывая гісторыя ў руках. І мне падаецца, што сваёй працай мы робім высакародную справу, дапамагаючы родным даведацца пра гісторыю блізкіх людзей».
Самае галоўнае ў пошукавай рабоце - не прапусціць ні адну дэталь, расказвае Аляксандр Юрчын. Асабістыя рэчы, дакументы і, вядома, медальёны - гэта тое, што заўжды мае найбольшую каштоўнасць. «Часта чырвонаармейцы ўвогуле не насілі медальёны ці ж не клалі ўнутр укладыш. Але калі ўсё ж такі знаходзіш медальён, заўсёды спадзяешся на лепшае. І самая лепшая наша ўзнагарода - устаноўленае імя», - адзначыў ён.
Сярод пошукавікоў - настаўнік матэматыкі з сярэдняй школы №181 горада Мінска Вера Глазкова. На свае першыя раскопкі яна паехала яшчэ будучы вучаніцай 6-га класа. З таго часу дзяўчына стараецца не прапускаць ніводнай вахты. «Я вучылася ў сярэдняй школе №34 у Магілёве. Там нам гісторыю выкладала Галіна Мікалаеўна Бяляева, якая сёння таксама тут з іншымі рабятамі. І вось у 6-м класе я паехала на першыя раскопкі - тады мы працавалі на курганах эпохі мезаліту. І вось з таго часу я з імі. Крыху пазней сталі вывучаць гісторыю Вялікай Айчыннай вайны. Сталі ездзіць на вахты ўжо з пошукавікамі, — расказвае дзяўчына. - Гэтая праца - наша прамая сувязь з продкамі, наша спроба захаваць гісторыю, аднавіць імёны герояў. Выдатна, што школьнікі таксама актыўна далучаюцца да пошукавых прац. Гэта, на мой погляд, найлепшы фармат патрыятычнага выхавання. Тут рабяты не проста слухаюць гісторыі ці чытаюць кнігі. Яны тут прамацваюць кожны міліметр зямлі, імкнучыся не прапусціць ніводную дэталь. Бо любая дробязь можа дапамагчы аднавіць лёс аднаго з нашых абаронцаў у гады Вялікай Айчыннай вайны».
Пошукавая вахта ў Быхаўскім раёне працягнецца да 13 ліпеня. Яе ўдзельнікамі стануць каля 50 чалавек.
Пры выкарыстанні матэрыялаў актыўная гіперспасылка на mogilev-region.gov.by абавязковая
