Рэгіянальная дыскусія па праблемных пытаннях сацыяльнай сферы адбылася ў Магілёве

Рэгіянальная дыскусія па праблемных пытаннях сацыяльнай сферы адбылася сёння ў Магілёўскім абласным метадычным цэнтры народнай творчасці і культурна-асветнай працы. Палілог стаў завяршальным у чарадзе дыялогаў экспертаў па канкрэтных галінах, перадае карэспандэнт сайта. 

– Пытанні сацыяльнай сферы – гэта ўсё, што акружае чалавека: навука, адукацыя, ахова здароўя, культура, спорт, турызм, экалогія, – адзначыў член Пастаяннай камісіі Савета Рэспублікі па адукацыі, навуцы, культуры і сацыяльным развіцці Ігар Каско. Таму гэтаму напрамку сярод дыскусій адводзіцца асаблівая роля.

Беларусь дасягнула значных поспехаў у сацыяльнай палітыцы. І гэтыя маркеры ўсім вядомыя: сярэдняя працягласць жыцця, даступнасць медыцыны, паказчык дзіцячай і мацярынскай смяротнасці, высокі ўзровень трансплантацыйнай актыўнасці, падкрэсліў намеснік старшыні Магілёўскага аблвыканкама Валерый Малашка. Разам з тым насельніцтвам нашай краіны фіксуецца шэраг праблем, якія тычацца, напрыклад, якасці медпаслуг, слабай тэхнічнай аснашчанасці спартыўных аб’ектаў, высокага кошту заняткаў у секцыях і пракату спортінвентару.

«Гэта толькі невялікая частка прыкладаў, якія паказваюць, што сёння неабходна правесці сур’ёзны аналіз устаноўленых сацстандартаў: наколькі яны адпавядаюць чаканням нашых грамадзян і ці зразумелыя насельніцтву варыянты вырашэння дадзеных праблем, – канстатаваў Валерый Малашка. – У тым ліку мы павінны максімальна прааналізаваць наша заканадаўства на розных узроўнях, пачынаючы з Канстытуцыі».

Падчас дыскусіі адной з асноўных тэм сталі пераўтварэнні ў сферы медыцынскага абслугоўвання. Як падкрэсліў начальнік упраўлення па ахове здароўя Магілёўскага аблвыканкама Аляксандр Старавойтаў, у Беларусі створана і функцыянуе дзейсна сістэма аховы здароўя, якая паказала сябе і сваю эфектыўнасць. Але ідэальных мадэляў няма. І новыя ўмовы, якія пастаянна ўзнікаюць, прыводзяць да таго, што трэба мадыфікаваць. Але пры гэтым павінен захоўвацца аптымальны баланс паміж дасягнутымі вынікамі, даступнасцю медыцынскай дапамогі, якасцю яе аказання, а таксама эфектыўным выкарыстаннем матэрыяльных рэсурсаў. «Сёння, у першую чаргу, лячэнне павінна грунтавацца на сістэме класіфікацыі падобных захворванняў, з дапамогай якой бальнічныя арганізацыі змогуць разлічыць, колькі сродкаў неабходна, каб забяспечыць поўнае і якаснае выкананне ўзятых абавязацельстваў», – падкрэсліў ён.

Была агучана і здагадка аб змене структуры ўстаноў, у тым ліку, адвязванне штатаў ад ложкаў. «Цяпер трэба разлічваць на аб’ём выкананай працы, а не проста на ложак, які то заняты, то пустуе», – сказаў на заканчэнне Аляксандр Старавойтаў.

На думку начальніка ўпраўлення па ахове здароўя аблвыканкама, павінна быць сфарміравана выразная і аб’ектыўная сістэма кантролю якасці аказання медпаслуг. «Яна маецца, але ўсё цячэ і мяняецца. Укаранёная адзіная інфармацыйная сістэма дасць магчымасць ажыццяўляць гэты кантроль без якіх-небудзь адхіленняў у бок», – растлумачыў ён.

Зваротная сувязь паміж насельніцтвам і аховай здароўя – гэта таксама крытэрый, неабходны для фарміравання новай сістэмы, як лічыць Аляксандр Старавойтаў. І тут у дапамогу – выбудоўванне дзяржаўна-прыватнага партнёрства, якое дазваляе камерцыйным суб’ектам гаспадарання атрымліваць сацзаказ і выконваць неабходныя насельніцтву аб’ёмы меддапамогі. Гэта таксама дасць магчымасць развіваць медыцынскае страхаванне.

«Вось некалькі пастулатаў, на якія неабходна абапірацца, – падсумаваў Аляксандр Старавойтаў. – У цэлым фінансы выкарыстоўваюцца максімальна эфектыўна пры ўмове, што імі распараджаецца кіраўнік галіны і арганізацыі. А працоўны калектыў павінен гэтыя грошы не атрымліваць, а зарабляць. Таму кожны работнік абавязаны ставіцца да матэрыяльна-тэхнічнай базы, рэсурсаў як да сваёй уласнай маёмасці. Да таго ж, меддапамога аказваецца найбольш выніковай, калі на рынку з’яўляецца канкурэнтная барацьба. І гэта сістэма будзе працаваць, калі аб’ём бюджэтнага фінансавання паступіць у распараджэнне галоўнага ўпраўлення аховы здароўя, а далей будзе забяспечана размеркаванне фінансавых сродкаў па прынцыпе «следам за пацыентам».

– Умацаванне амбулаторнага звяна – таксама адзін з немалаважных накірункаў развіцця, – адзначыў Аляксандр Старавойтаў. – Перанос асноўнай амбулаторнай дапамогі на першаснае звяно дазволіць паменшыць аб’ёмы затратнай стацыянарнай, не зніжаючы якасці паслуг. А стацыянары змогуць зарабляць грошы праз клініка-затратныя групы, дзе лячэнне немагчыма без стацыянарнага назірання. У выніку медыцынская дапамога, зарыентаваная на вынік, будзе аплачвацца па выніку на аснове падушавога фінансавання і па якасці аказання меддапамогі. «Менавіта такая ўзаемасувязь кампанентаў дасць магчымасць павысіць эфектыўнасць функцыянавання сістэмы аховы здароўя, а таксама яго якасць», – упэўнены ён.

Прапанову аб незалежным пражыванні людзей з інваліднасцю выказаў падчас палілога дырэктар Цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва Кастрычніцкага раёна г. Магілёва Андрэй Руцкі. Ён падкрэсліў, што ў Беларусі ўдалося многа зрабіць, каб людзі з множнымі парушэннямі развіцця былі ўключаныя ў жыццё грамадства. Аднак па меры іх сталення многія бацькі ўжо фізічна не могуць забяспечыць належны догляд і суправаджэнне свайму даросламу сыну або дачцэ ва ўмовах сям’і.

«На сённяшні дзень у краіне пакуль няма альтэрнатывы такім стацыянарным установам, як псіханеўралагічныя інтэрнаты. Таму актуальным пытаннем у гэтай галіне з’яўляецца развіццё такіх формаў пражывання людзей з інтэлектуальнымі парушэннямі развіцця, якія дазваляюць ім жыць ва ўмовах звычайнага сацыяльнага асяроддзя, нават калі іх бацькі сыходзяць з жыцця ці не ў стане забяспечыць сваім дзецям належнае суправаджэнне, – растлумачыў Андрэй Руцкі. – Цяпер паслугі суправаджальнага пражывання і паслугі асістэнта прадастаўляюцца для адзінокіх інвалідаў 1 і 2 груп з разумовымі парушэннямі ў аб’ёме не больш за 60 гадзін на месяц. Таму мы прапануем пашырыць магчымасць аказання такіх паслуг, прадугледзеўшы розныя формы суправаджэння. Залежныя ад ступені страты здольнасці да самастойнага пражывання – кругласутачнае суправаджэнне (рэгулярнае) або перыядычнае».

Абмяркоўваліся і пытанні рэфармавання сістэмы адукацыі. З рознымі прапановамі выступіў начальнік галоўнага ўпраўлення адукацыі Магілёўскага аблвыканкама Андрэй Заблоцкі. «Сёння ёсць два важныя і ўзаемазвязаныя пытанні – профільная і прафесійная адукацыя, – адзначыў ён. – Мы прапануем дадатковыя незалежныя іспыты пасля пачатковай школы, а таксама пасля 9-га класа для падзелу патокаў навучэнцаў. Тыя вучні, якія атрымаюць не ніжэй 6-ці балаў па агульнаадукацыйных прадметах і 7-мі – па профільных, пойдуць у профільны 10-ы клас з далейшай перспектывай паступлення ў ВНУ адпаведнага кірунку. Тыя, у каго ацэнкі ніжэйшыя, могуць атрымаць прафесійную адукацыю. Мы зараз маем патрэбу ў граматных спецыялістах рабочых спецыяльнасцей. Акрамя гэтага, мы прапануем зрабіць адзіны экзамен пасля 11-га класа – як выніковы за ўвесь школьны курс і адначасова ўступны экзамен у ВНУ. Гэта можа быць варыянт ЦТ або любы іншы фармат – у гэтым напрамку яшчэ трэба папрацаваць».

Андрэй Заблоцкі таксама падкрэсліў, што наспела неабходнасць павышэння бацькоўскай адказнасці за выхаванне дзяцей, сумеснай працы настаўніка і бацькоў. Толькі ў такім саюзе можна выхаваць сапраўднага грамадзяніна. «Мы прапануем распрацаваць адзіную палітыку, выразна размежаваць абавязкі сям’і і школы, прапісаць адзіныя падыходы і патрабаванні», – падкрэсліў ён.

Агучаныя падчас сённяшняга дыялогу ідэі, аспекты будуць акумуляваныя і прапанаваныя для абмеркавання на абласным мерапрыемстве, якое запланавана да правядзення ў Магілёве 23 кастрычніка. Выніковыя тэзісы будуць накіраваны для разгляду на Усебеларускім народным сходзе ў якасці змяненняў у Канстытуцыю, унясення ў кодэксы, іншыя заканадаўчыя акты.