Рэпартаж аб магілёўскіх аптэках: што адбываецца з пастаўкамі прэпаратаў і ці варта закупляцца імі празапас

Нестабільная абстаноўка ў свеце і санкцыйны ціск адбіваецца на настроях людзей. Падстаў для хваляванняў шмат: рост курсу замежнай валюты, пытанне пераарыентацыі рынкаў збыту і магчымага зніжэння экспартных паставак, захаванне дастатковай колькасці на прылаўках магазінаў тавараў замежнай вытворчасці і асабліва – наяўнасць у аптэках і бальніцах неабходных прэпаратаў. Карэспандэнты БелТА вырашылі праверыць, як выбудавана праца па забеспячэнні аптэк і медустаноў медыкаментамі, а таксама адказаць на пытанне: ці варта ствараць штучны ажыятаж і скупляць пра запас разнастайныя лекі?

Першым за ўсё па тлумачэнне сітуацыі адпраўляемся ў Магілёўскае РУП «Фармацыя». «На аптэчным складзе і ў аптэках прадпрыемства забяспечаны неабходны запас лекавых сродкаў у аб’ёме двух-трохмесячнай патрэбы, які папаўняецца штодня, – адзначае генеральны дырэктар прадпрыемства Алена Раманенка. – Попыт у аптэках нельга назваць ажыятажным, аднак ён павышаны. Сёння ў наяўнасці ёсць усе неабходныя прэпараты, прычым у арсенале – больш за 3 тыс. найменняў. Асаблівая ўвага надаецца лекавым сродкам, якія з’яўляюцца жыццёва неабходнымі: для лячэння анкалагічных, эндакрыналагічных і кардыялагічных захворванняў. Іх наяўнасць адсочваецца штодня».

Магілёўскае РУП «Фармацыя» – гэта 241 аптэка ва ўсіх рэгіёнах вобласці, а таксама аптэчны склад, які забяспечвае лекавымі сродкамі не толькі аптэкі, але і ўсе арганізацыі аховы здароўя вобласці. У сельскай мясцовасці рэалізацыю лекавых сродкаў насельніцтву, акрамя 40 аптэк прадпрыемства, ажыццяўляюць медыцынскія работнікі 319 фельчарска-акушэрскіх пунктаў, а таксама сельскіх урачэбных амбулаторый.

Па словах Алены Раманенка, імпартныя лекавыя прэпараты працягваюць паступаць у рэгіён у звычайным рэжыме, без збояў. Выключэнне складаюць толькі ўкраінскія лекі, аднак усе яны замяняюцца іншымі вытворцамі. Напрыклад, у спіс самых запатрабаваных украінскіх лекавых прэпаратаў увайшоў карвалол, які таксама шырока прадстаўлены беларускімі і расійскімі вытворцамі. «Ні адзін з пастаўшчыкоў замежных прэпаратаў не адмовіўся ад пастаўкі заяўленых медыкаментаў, – падкрэсліла гендырэктар. – Наадварот, асноўныя замежныя вытворцы лекавых сродкаў пацвердзілі працяг сваёй працы на беларускім рынку».

Немалаважны таксама той факт, што сёння больш за 50% лекавых сродкаў на фармацэўтычным рынку складаюць прэпараты айчыннай вытворчасці. Гэта найлепшая гарантыя лекавай бяспекі. Як адзначаюць у Магілёўскім РУП «Фармацыя», беларуская прамысловасць паказала сваю заможнасць і забяспечыла стабільнасць фармацэўтычнага рынку ў перыяд пандэміі каранавіруснай інфекцыі. Гэта мае вялікае значэнне. «Павышаны попыт на лекі, звязаны з COVID-19, мы ўжо праходзілі ў 2020 годзе, – заўважае Алена Раманенка. – Усе памятаюць, як разбіралі ў аптэках парацэтамол. Спраўляліся тады і аптэчныя сеткі, і айчынная прамысловасць. Вопыт працы ў рэжыме павышанага попыту ў нас ёсць. Аднак хочацца папярэдзіць людзей, што ў лекаў ёсць свой тэрмін прыдатнасці і пэўныя ўмовы захоўвання. Да такіх пакупак трэба ставіцца ўважліва, а не бяздумна набіраць празапас».

Дарэчы, аб наяўнасці лекавых сродкаў у канкрэтных аптэках вобласці можна даведацца па кароткім нумары 169 даведачна-інфармацыйнага цэнтра прадпрыемства. Пры неабходнасці прэпарат можна пераразмеркаваць з адной аптэкі ў другую. Для сацыяльна ўразлівых слаёў насельніцтва ў аптэках «Фармацыі» на пастаяннай аснове дзейнічае 5%-я зніжка на лекі айчыннай вытворчасці. Зніжка да 10% распаўсюджваецца на пералік прэпаратаў, вызначаных пастановай Савета Міністраў ад 23 лютага 2021 года № 100 «Аб часовых мерах па стабілізацыі цэн на сацыяльна значныя тавары першай неабходнасці».

Загадчыца аптэкі № 28 1-й катэгорыі Магілёва Марына Палазкова адзначае, што пакупнікам не варта турбавацца, што з аптэчных паліц могуць знікнуць неабходныя лекі. Перабояў з прэпаратамі не назіралася нават у перыяд каранавіруснага ажыятажу, хоць аптэка размешчана ў густанаселеным раёне і людзей тут заўсёды дастаткова.

«У апошні час пакупнікоў у нас сапраўды стала больш, аднак попыт на медыкаменты павысіўся нязначна, – адзначае Марына Полозкова. – Асартымент аптэкі складае каля 5,5 тыс. назваў, з іх 2,85 тыс. – лекавыя прэпараты. Шырока прадстаўлены прэпараты як айчыннай, так і імпартнай вытворчасці. Тавар мы атрымліваем 4 разы на тыдзень бесперабойна. Адмоваў па пастаўках у нас няма, усяго дастаткова. Лекі атрымліваем у вызначанай для сябе колькасці згодна з замовай».

У абедзенны час людзей у аптэцы дастаткова, аднак чэргаў няма: працуюць усе 4 касы, наведвальнікаў адпускаюць аператыўна. Дарэчы, аптэка № 28 нядаўна адкрылася пасля рамонту і стала першым аб’ектам сеткі Магілёўскага РУП «Фармацыя» з адкрытай выкладкай тавараў. Астатнія моманты прадуманы ў аптэцы да дробязяў: для наведвальнікаў ёсць камфортнае безбар’ернае асяроддзе, устаноўлена дастатковая колькасць сядзячых месцаў у гандлёвай зале і нават аформлены выставачныя дэкаратыўныя вітрыны, у напаўненні якіх прасочваецца развіццё аптэчнай справы. На паліцах размясцілася абсталяванне вытворчай аптэкі – колбы, ступкі, рарытэтнае аптэчнае начынне. Нават стоячы ў чарзе праводзіць час тут эстэтычна прыемна і пазнавальна, як адгукаюцца наведвальнікі.

Разглядаем пералік тавараў на паліцах: нават карвалолу прадстаўлена некалькі відаў. Налічылі трох вытворцаў, прычым украінскі прэпарат сярод іх самы дарагі. «Няма такой пазіцыі, якую мы не маглі б замяніць, – упэўненая Марына Палазкова. – У нас дастаткова беларускіх фармпрадпрыемстваў, таму ў пакупнікоў вельмі вялікі выбар. Пры ўздыме захворвання на каранавірус людзі разбіралі тэсты на COVID-19, жарапаніжальныя, супрацьвірусныя і супрацьпрастудныя прэпараты. Там мы сапраўды бачылі павышаны попыт. Цяпер бяруць усяго патрошку: у асноўным, пэўнымі прэпаратамі запасаюцца людзі з хранічнымі захворваннямі».

На аптэчны склад лекі паступаюць штодня. З яго адгрузкі камплектуюцца ў адпаведнасці з заяўкамі аптэк і ўстаноў аховы здароўя. Зараз праца ідзе спакайней, чым у перыяд уздыму захворвання на COVID 19. І нават ёду, які цяпер карыстаецца павышаным попытам, у дастатковай колькасці.

У аптэцы Магілёўскай бальніцы № 1 таксама ўсё ў штатным рэжыме: Няма неабходнасці запасацца прэпаратамі наперад. Больш за тое, у сувязі са зніжэннем захворвання на каранавірус попыт на асобна ўзятыя пазіцыі стабільна падае. Прычым гэта тычыцца імпартных лекавых сродкаў прамога дзеяння, накіраваных на лячэнне COVID-19. Патрэба ў іх зніжаецца, і ў колькасным выражэнні лекаў становіцца больш.

«Працэнт айчынных лекаў у нас заўсёды знаходзіцца на ўзроўні 80%, – адзначае загадчыца аптэкі ўстановы аховы здароўя Таццяна Філімонава. – Ёсць прэпараты пастаяннага запасу, якіх у бальніцы хопіць на паўгода наперад – гэта антыбіётыкі, група антывірусных прэпаратаў, антыкаагулянты. Па іншых пазіцыях у нас закрываецца месячная патрэба. Дарэчы, некаторыя прэпараты, звязаныя з каранавіруснай інфекцыяй і яе ўскладненнямі, таксама адносяцца да пастаяннага запасу, паколькі наша бальніца з-за COVID-19 працуе ў рэжыме інфекцыйнага шпіталя».

Бальнічная аптэка – гэта не гасразліковая ўстанова, таму заўсёды ёсць конкурсная працэдура закупкі лекавых сродкаў. Важны баланс кошту прэпаратаў пры якасным аказанні лячэбнай медыцынскай дапамогі. Таму імпартазамяшчэнне для бальнічнай аптэкі – пытанне № 1. Украінскія прэпараты таксама адносяцца да імпарту, які для ўстановы не асноўны. «Беларуская прамысловасць працуе такім чынам, каб забяспечыць замяшчальнасць замежных медыкаментаў, – падкрэслівае Таццяна Філімонава. – Напрыклад, сярод украінскіх мы выкарыстоўвалі прэпарат, які ўжываецца ў рэнтген-дыягностыцы. Аднак ён выдатна можа быць заменены іншымі рэнтгенакантраснымі прэпаратамі».

Бальніца працуе з цэнтралізаванымі пастаўшчыкамі – РУП «Фармацыя» і РУП «Медтэхніка». Для таго каб забяспечыць лячэбны працэс і падтрымаць незніжальны запас, пастаўкі вырабляюцца 3 разы на тыдзень. Таму не можа быць і гаворкі, што чалавек своечасова не атрымае неабходнага прэпарата, пераконваюць ва ўстанове.

БЕЛТА