У Беларусі з 1993 года вернута ў сельгасабарот больш як 19,5 тыс.га на пацярпелых ад аварыі на ЧАЭС тэрыторыях

У Беларусі з 1993 года вернута ў сельгасабарот больш як 19,5 тыс. га зямель на пацярпелых ад аварыі на Чарнобыльскай АЭС тэрыторыях, паведамілі ў Дзяржатамнаглядзе.

У выніку катастрофы на Чарнобыльскай АЭС 23% тэрыторыі Беларусі было забруджана радыенуклідамі, у тым ліку 1,8 млн га сельскагаспадарчых земляў. Адной з першых эфектыўных ахоўных мер у пераадоленні наступстваў катастрофы стала абмежаванне гаспадарчага выкарыстання зямель. Больш за 265 тыс. га зямельных участкаў было выключана з сельскагаспадарчага абароту і аднесена да радыяцыйна небяспечных зямель.

«Шчыльнасць забруджвання земляў радыенуклідамі паступова зніжаецца з прычыны іх натуральнага распаду. У сувязі з гэтым з 1990-х гадоў планамерна праводзіцца работа па вяртанню радыяцыйна небяспечных зямель у сельскагаспадарчы абарот. Усяго з 1993 года вернута ў выкарыстанне больш за 19,5 тыс. га радыяцыйна небяспечных зямель у Брэсцкай, Гомельскай і Магілёўскай абласцях, у тым ліку 474,3 га вернута ў 2020 годзе», - адзначылі ў Дзяржатамнаглядзе.

Асноўны прынцып рэабілітацыі радыяцыйна небяспечных зямель - радыяцыйная бяспека спажыўцоў прадукцыі, што вырабляецца на такіх участках, а таксама работнікаў, якія будуць працаваць на гэтых землях. З гэтай мэтай вызначаюцца ўзроўні забруджвання зямельных участкаў радыенуклідамі, улічваюцца каэфіцыенты пераходу радыенуклідаў у прадукцыю раслінаводства, разлічваюцца прагнозныя дозы апрамянення працуючых. Таксама ўлічваецца эканамічны складнік вяртання зямель у абарот.

Парадак выключэння зямельных участкаў з радыяцыйна небяспечных зямель зацверджаны пастановай Савета Міністраў ад 23 кастрычніка 2012 года нумар 962. Ён прадугледжвае паслядоўны алгарытм падрыхтоўкі дакументаў ад заявы зацікаўленага землекарыстальніка да атрымання экспертных заключэнняў упаўнаважаных дзяржаўных органаў. Кожны дакумент накіроўваецца на разгляд у Дзяржатамнагляд для прыняцця кіраўніцкіх рашэнняў і падрыхтоўкі прапаноў па вяртанні зямель у абарот.

У бягучым годзе ў Дзяржатамнагляд паступілі матэрыялы аб вяртанні ў выкарыстанне зямельных участкаў трох раёнаў Гомельскай вобласці агульнай плошчай 317 га. Па выніках разгляду матэрыялаў узгоднена правядзенне дэталёвага радыяцыйнага і аграхімічнага абследавання глеб з мэтай прыняцця рашэнняў аб магчымасці выкарыстання гэтых зямель у сельскай гаспадарцы.

У сувязі з паляпшэннем радыяцыйнай абстаноўкі пастановай Савета Міністраў ад 20 жніўня 2024 года нумар 605 з радыяцыйна небяспечных зямель выключаны зямельныя ўчасткі ў Кастрычніцкім раёне Гомельскай вобласці агульнай плошчай 16,65 га, прадастаўленыя адкрытаму акцыянернаму таварыству «Майсееўка». Зямельныя ўчасткі будуць выкарыстоўвацца ў адпаведнасці з асноўным мэтавым прызначэннем для вядзення на іх сельскай гаспадаркі, з абавязковым кантролем радыялагічнай якасці прадукцыі. Згодна з экспертнымі заключэннямі Мінпрыроды, Мінсельгасхарча, Міністэрства аховы здароўя, прадукцыя раслінаводства, вырабленая на вернутых у абарот землях, будзе адпавядаць патрабаванням нарматываў у галіне забеспячэння радыяцыйнай бяспекі.

«Сельскагаспадарчыя землі Кастрычніцкага раёна Гомельскай вобласці, у тым ліку землі ААТ «Майсееўка», не адносяцца да тэрыторыі радыеактыўнага забруджвання. Шчыльнасць забруджвання глебаў усіх апрацоўчых зямель у раёне складае менш за 1 Кі/кв.км па цэзію-137 і менш за 0,15 Кі/кв.км па стронцыю-90», - дадалі ў Дзяржатамнаглядзе.

Праца па рэабілітацыі радыяцыйна небяспечных земляў працягваецца.

БЕЛТА