У Крычаўскім раёне захоўваюць памяць аб трактарыстцы, расстралянай фашыстамі ў гады вайны

Народ па сваёй ініцыятыве і паставіў у 1975 годзе помнік - грошы вылучыў калгас «Запаветы Ільіча», скінуліся мясцовыя жыхары.

Дзяўчына з характарам

Таццяна Гіндзіна, якая нарадзілася ў сялянскай сям'і, рана страціла бацьку. Каб дапамагчы маці ўзняць малодшых дзяцей, пакінула школу і ў 1935 годзе пайшла на курсы механізатараў.

- За яе дэбютам у прафесіі пільна сачыў увесь раён: жанчына на трактары - гэта быў нонсэнс! — расказвае бібліятэкар Сакольніцкай сельскай бібліятэкі Таццяна Сімага. — І яна так добра сябе выявіла, што ўсяго праз два гады стала брыгадзірам. Кіравалася лепш за многіх хлопцаў. Неяк на калгасным полі ў яе маладога калегі трактар ​​заглух. Колькі ні важдаўся хлопец завесці матор не мог.

І тут з'явілася Гіндзіна: станістая, са значком «Варашылаўскі стралок» на грудзях. Пад трактар ​​нырнула, нешта там пакруціла - і заработаў! «Тэхніку трэба разумець, берагчы і любіць», - сказала, развітваючыся, і памчалася па сваіх справах. Гэта не легенда, у нас захаваліся ўспаміны пра Таццяну Міхайлаўну тых, хто добра яе ведаў, хто з ёй працаваў, жыў побач.

З лёгкай рукі Гіндзінай руліць сельгастэхнікай захацелі і іншыя дзяўчаты. Трактарысткамі сталі яе блізкая сяброўка Васіліса Саманкова, дзве Марыі - Ерамеева і Аўдзеева.

- Ерамеева была маёй суседкай, яе цёзка Аўдзеева - з суседняй вёскі Хацілавічы, - удакладняе настаўнік Сакольніцкай СШ Святлана Белавусава, якая кіруе школьным музеем. - У гады Вялікай Айчыннай Аўдзеева, стаўшы партызанкай, па заданні кіраўніцтва прабіралася ў вёскі, скручвала дэталі на трактарах, каб сельгасмашынамі не змаглі скарыстацца ворагі. Аднойчы яе, якая ў той момант насіла пад сэрцам дзіця, злавілі фашысты, катавалі, адправілі на прымусовыя працы ў Нямеччыну. Цяжарнасць захавалася цудам, там Марыя Дзмітрыеўна і нарадзіла дачку Валю. Пасля вайны яны вярнуліся на малую радзіму, Аўдзеева па-ранейшаму працавала ў калгасе.

Не вярнулася, нажаль, яе брыгадзір і настаўніца Таццяна Гіндзіна.

За стратай страта

Таццяна Міхайлаўна, якая ў 1938 годзе стала старшынёй Сакольніцкага сельсавета, а ў 1939-м — інструктарам Крычаўскага райвыканкама па калгасным будаўніцтве, у пачатку вайны эвакуіравалася ў ліку апошніх. Эшалон, які ішоў на Смаленшчыну, у якім яна знаходзілася, атакавалі нямецкія «месершміты».

Гіндзіна разам з іншымі жанчынамі, дзецьмі, старымі выскачыла з вагона, кінулася да бліжэйшай канавы, каб схавацца. Але раптам спынілася як укапаная. Кулямётная чарга не зачапіла яе, але прашыла цела маленькага сына, якога маладая маці трымала на руках. У Сакольнічах кажуць: дзіцяці не было і гады...

Таццяна, скончыўшы спецшколу, стала намеснікам камандзіра разведвальна-дыверсійнай групы, была накіравана ў тыл ворага, удзельнічала ў баявых аперацыях. Увосень 1942 года іх група знаходзілася на Магілёўшчыне, у адной з вёсак яна зайшла ў сялянскую хату папрасіць хлеба - нарвалася на жонку паліцая. Байцы спрабавалі сысці ў лес - Таццяна прыкрывала адыход таварышаў. Але яе, цяжкапараненую, схапілі немцы, адправілі ў гестапа.

На растрэл 19 лістапада патрыётку вялі басанож па снезе — зіма ў той год прыйшла раней за каляндарны тэрмін. Ад выгляду параненай дзяўчыны, якую каты лупілі прыкладамі стрэльбаў, у сведак пакарання сціскалася сэрца. Пазней нехта з іх раскажа, што зламаць яе ворагам не ўдалося. Перад расстрэлам Таццяна не плакала, а спявала любімую песню аб Радзіме.

Яна пайшла на ўзлёце, на момант смерці Таццяне Гіндзінай не было і 30 гадоў... Імем таго, якое пражыло кароткае, але яркае жыццё, назвалі паляводчую брыгаду ў яе родным калгасе «Запаветы Ільіча», вуліцу ў Крычаве.

СБ