У Магілёўскай вобласці сістэмай дзяржаўных дапамог ахоплена каля 59 тыс. дзяцей

Заканадаўствам Рэспублікі Беларусь забяспечваецца дзейснасць сістэмы сацыяльнай абароны маці і дзіцяці, якая ўключае, у тым ліку, сацыяльныя гарантыі і правы, стварае канкрэтныя ўмовы для іх рэалізацыі. Для сем’яў, якія выхоўваюць дзяцей, прадугледжана 11 відаў дзяржаўных дапамог, што адносяцца да трох асноўных груп: па мацярынстве, сямейныя і па часовай непрацаздольнасці па доглядзе дзяцей, паведамілі ў камітэце па працы, занятасці і сацыяльнай абароне Магілёўскага аблвыканкама.

Да дапамог па мацярынстве адносяцца: дапамога па цяжарнасці і родах і дапамога жанчынам, якія сталі на ўлік у арганізацыях аховы здароўя Рэспублікі Беларусь да 12-тыднёвага тэрміну цяжарнасці.

Да сямейных дапамог – у сувязі з нараджэннем дзіцяці; па доглядзе дзіцяці да дасягнення ім узросту 3 гадоў; на дзяцей, старэйшых за 3 гады з асобных катэгорый сем’яў; на дзіця ва ўзросце да 18 гадоў, інфікаванае вірусам імунадэфіцыту чалавека; па доглядзе дзіцяці-інваліда ва ўзросце да 18 гадоў; на дзяцей ва ўзросце ад 3 да 18 гадоў у перыяд выхавання дзіцяці ва ўзросце да 3 гадоў.

Дапамогі па часовай непрацаздольнасці прызначаюцца ў выпадку неабходнасці догляду хворага дзіцяці ва ўзросце да 14 гадоў (дзіцяці-інваліда ва ўзросце да 18 гадоў); дзіцяці ва ўзросце да 3 гадоў і дзіцяці-інваліда ва ўзросце да 18 гадоў у выпадку хваробы маці або іншай асобы, якая фактычна ажыццяўляе догляд дзіцяці; дзіцяці-інваліда ва ўзросце да 18 гадоў у выпадку яго санаторна-курортнага лячэння, медыцынскай рэабілітацыі.

Асаблівая ўвага аказваецца сем’ям, якія выхоўваюць дзяцей ва ўзросце да 3 гадоў. Пры нараджэнні першага дзіцяці выплачваецца аднаразовая дапамога ў памеры 10 бюджэтаў пражытачнага мінімуму ў сярэднім на душу насельніцтва (БПМ), што на сённяшні дзень складае Br 2 240,20, і штомесячная дапамога па доглядзе дзіцяці ва ўзросце да трох гадоў у памеры 35% сярэдняй заработнай платы работнікаў у рэспубліцы за папярэдні квартал (СЗП), што складае Br 362,46 рубля; пры нараджэнні другога і наступных дзяцей адпаведна 14 БПМ (Br 3 136,28) і 40% СЗ (Br414,24), у выпадку выхавання ў сям’і дзіцяці-інваліда памер штомесячнай дапамогі павялічваецца да 45% СЗП (Br 466,02).

Асобам, якія пастаянна (пераважна) пражываюць на тэрыторыі радыеактыўнага забруджвання ў зоне наступнага адсялення з правам на адсяленне, выплата дапамогі па доглядзе дзіцяці ва ўзросце да трох гадоў робіцца ў памеры 150 працэнтаў гэтай дапамогі, прадугледжанай заканадаўствам.

Пры выхаванні ў сям’і двух і больш дзяцей ва ўзросце да 3 гадоў штомесячная дапамога назначаецца і выплачваецца на кожнага дзіця.

Варта адзначыць, што дапамога на дзяцей, старэйшых за 3 гады, з асобных катэгорый сем’яў прызначаецца на кожнае дзіця незалежна ад даходу сям’і ў памеры 50% БПМ, што на сённяшні дзень складае Br 112,01, на дзіця-інваліда 70% БПМ, або Br 156,81.

Сем’ям, у якіх выхоўваюцца дзеці як да 3 гадоў, так і старэйшыя за гэты ўзрост, прызначаецца штомесячная дапамога на дзяцей ва ўзросце ад 3 да 18 гадоў у перыяд выхавання дзіцяці ва ўзросце да 3 гадоў у памеры 50% БПМ (Br 112,01). Такая дапамога прызначаецца па месцы атрымання дапамогі па доглядзе дзіцяці ва ўзросце да 3 гадоў незалежна ад даходаў сям’і і занятасці (незанятасці) бацькоў. Сям’і выплачваецца адна такая дапамога незалежна ад таго, колькі дзяцей ва ўзросце ад 3 да 18 гадоў у ёй выхоўваецца.

У Магілёўскай вобласці сістэмай дзяржаўных дапамог ахоплена каля 59 тыс. дзяцей.

З 1 ліпеня 2017 года ўступіў у сілу Закон Рэспублікі Беларусь «Аб дзяржаўных дапамогах сем’ям, якія выхоўваюць дзяцей» у новай рэдакцыі. Законам прадугледжваецца ўзмацненне сацыяльнай абароны найбольш уразлівых катэгорый сем’яў – маладых спецыялістаў, студэнтаў, якія атрымліваюць дапамогу па цяжарнасці і родах у мінімальным памеры, сем’яў, якія выхоўваюць дзяцей-інвалідаў, і бацькоў, якія маюць інваліднасць:

уведзена даплата да дапамогі па цяжарнасці і родах жанчынам, якія атрымліваюць яе ў мінімальным памеры;

бацькам дзяцей-інвалідаў прадастаўлена права працаваць на ўмовах няпоўнай занятасці і адначасова атрымліваць дапамогу па доглядзе дзіцяці-інваліда;

у сем’ях, дзе выхоўваюцца дзеці-інваліды з найбольш цяжкімі формамі інваліднасці, аб’ём падтрымкі павялічаны са 100% да 120% бюджэту пражытачнага мінімуму (складае ў сярэднім на душу насельніцтва каля Br 200). Акрамя таго, бацькам дзіцяці-інваліда прадастаўлена права на дапамогу па доглядзе дзіцяці-інваліда незалежна ад віду атрыманай імі пенсіі (раней – толькі бацькам, якія з’яўляюцца інвалідамі).

Маці, якія нарадзілі пяць і больш дзяцей, і бацькам дзяцей-інвалідаў прадугледжваецца таксама шэраг ільгот у пенсійным забеспячэнні.

У Магілёўскай вобласці пенсію па ўзросце атрымлівае 4,6 тыс. шматдзетных маці (з іх не дасягнуў агульнаўстаноўленага пенсійнага ўзросту 431 чалавек) і 2,6 тыс. бацькоў дзяцей-інвалідаў (з іх не дасягнула агульнаўстаноўленага пенсійнага ўзросту 723 чалавекі); 53 жанчыны рэгіёна атрымліваюць пенсіі за асаблівыя заслугі перад Рэспублікай Беларусь, паколькі нарадзілі і выхавалі дзевяць і больш дзяцей і ўзнагароджаны адной з дзяржаўных узнагарод СССР або Рэспублікі Беларусь (ордэн Маці, «Медаль мацярынства», ордэн «Матчына слава», ордэн «Маці-гераіня»).

Працягваецца работа па рэалізацыі дадатковай меры падтрымкі шматдзетных сем’яў – «сямейны капітал» у памеры $10 тыс. пры нараджэнні (усынаўленні) трэцяга або наступных дзяцей. З 1 студзеня 2015 года мясцовымі выканаўчымі і распарадчымі органамі прынята 7,1 тыс. рашэнняў аб прызначэнні сямейнага капіталу.

На набыццё дзіцячых рэчаў першай неабходнасці пры нараджэнні двух і больш дзяцей адначасова робіцца аднаразовая выплата на кожнага з дзяцей у памеры двухразовай найбольшай велічыні бюджэту пражытачнага мінімуму ў сярэднім на душу насельніцтва. У першым квартале 2019 года ажыццёўлена аднаразовая выплата пры нараджэнні двух і больш дзяцей на набыццё дзіцячых рэчаў першай неабходнасці 20 сем’ям на суму Br 17,7 тыс.

У адпаведнасці з пунктам 15 падпраграмы 1 «Сям’я і дзяцінства» Дзяржаўнай праграмы «Здароўе народа і дэмаграфічная бяспека Рэспублікі Беларусь» на 2016-2020 гады, зацверджанай пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 2016/03/14 № 200 (далей – падпраграма), прадугледжана выплата аднаразовай матэрыяльнай дапамогі да навучальнага года сем’ям, якія выхоўваюць траіх і больш дзяцей, на кожнага навучэнца ва ўстановах агульнай сярэдняй і спецыяльнай адукацыі (на ўзроўні агульнай сярэдняй адукацыі), у памеры да 30% бюджэту пражытачнага мінімуму, які дзейнічае на 1 жніўня каляндарнага года.

У 2018 годзе аднаразовую матэрыяльную дапамогу да новага 2018/2019 навучальнага года ў памеры Br 64 атрымала 9,7 тыс. сем’яў, якія выхоўваюць 19,1 тыс. школьнікаў. На гэтыя мэты зрасходавана Br 1228,85 тыс.

У мэтах матэрыяльнай падтрымкі грамадзян, якія маюць патрэбу, рэалізуецца механізм дзяржаўнай адраснай сацыяльнай дапамогі (ДАСД). Згодна з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 19.01.2012 № 41 «Аб дзяржаўнай адраснай сацыяльнай дапамозе» ДАСД можа быць прадастаўлена ў выглядзе:

штомесячнай сацыяльнай дапамогі – сем’ям (грамадзянам) пры ўмове, што іх сярэднедушавы даход па аб’ектыўных прычынах ніжэйшы за найбольшую велічыню бюджэту пражытачнага мінімуму ў сярэднім на душу насельніцтва, зацверджанага Міністэрствам працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь, за два апошнія кварталы, які ў маі 2019 года складае 224,02 рубля (далей – крытэрый патрэб). Памер штомесячнай сацыяльнай дапамогі на кожнага члена сям’і (грамадзяніна) складае станоўчую рознасць паміж крытэрыем патрэб і сярэднедушавым даходам сям’і (грамадзяніна);

аднаразовай сацыяльнай дапамогі – сем’ям (грамадзянам), якія аказаліся ў цяжкай жыццёвай сітуацыі, якая парушае нармальную жыццядзейнасць (поўная непрацаздольнасць па прычыне інваліднасці або дасягнення грамадзянамі 80-гадовага ўзросту; няздольнасць да самаабслугоўвання ў сувязі з захворваннем, для лячэння якога патрабуецца доўгае прымяненне лекавых сродкаў; смерць мужа (жонкі), бацькоў (усынавіцеляў), дзяцей (у тым ліку ўсыноўленых); прычыненне шкоды жыццю, здароўю, маёмасці ў выніку стыхійных бедстваў, катастроф, пажараў і іншых надзвычайных сітуацый (абставінаў) непераадольнай сілы (форс-мажор), супрацьпраўных дзеянняў іншых асоб; іншыя аб’ектыўныя абставіны, якія патрабуюць матэрыяльнай падтрымкі), пры ўмове, што іх сярэднедушавы даход не перавышае 1,5 велічыні крытэрыя патрэб (у маі 2019 г. – Br 336,03);

забеспячэння прадуктамі харчавання дзяцей першых двух гадоў жыцця – сем’ям, якія маюць па аб’ектыўных прычынах сярэднедушавы даход, ніжэйшы за крытэрый патрэб. Сем’ям пры нараджэнні і выхаванні дваіх або больш дзяцей такая дапамога прадастаўляецца незалежна ад велічыні сярэднедушавога даходу;

сацыяльная дапамога для кампенсацыі затрат на набыццё падгузнікаў прадастаўляецца інвалідам I групы, дзецям-інвалідам ва ўзросце да 18 гадоў, якія маюць IV ступень страты здароўя, на падставе індывідуальнай праграмы рэабілітацыі інваліда або заключэння ўрачэбна-кансультацыйнай камісіі дзяржаўнай арганізацыі аховы здароўя аб патрэбе ў падгузніках.

Для вызначэння права на прадастаўленне ДАСД грамадзяне могуць звяртацца ў органы па працы, занятасці і сацыяльнай абароне па месцы жыхарства.

На 1 красавіка 2019 года дзяржаўная адрасная сацыяльная дапамога прадастаўлена 14,6 тыс. грамадзянам на суму Br 3427,3 тыс.

Значнае развіццё атрымала сістэма сацыяльнага абслугоўвання сем’яў з дзецьмі. У Магілёўскай вобласці сацыяльныя паслугі прадастаўляе 25 тэрытарыяльных цэнтраў сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва.

Асноўная мэта сацыяльнага абслугоўвання – аказанне садзейнічання грамадзянам у пераадоленні цяжкіх жыццёвых сітуацый, якія яны не ў стане вырашыць пры дапамозе ўласных сродкаў і наяўных магчымасцяў, прадастаўленне ім поўнага комплексу сацыяльных паслуг, якія адпавядаюць іх патрэбам, а таксама павышэнне якасці іх жыцця.

У цэнтрах аказваюцца сацыяльна-пасрэдніцкія, сацыяльна-псіхалагічныя, кансультацыйна-інфармацыйныя паслугі, паслугі сацыяльнага патранату, часовага прытулку і інш.

На 1 красавіка 2019 года на ўліку ў цэнтрах знаходзілася 10 689 шматдзетных сем’яў, 3 031 сям’я, якая выхоўвае дзяцей-інвалідаў ва ўзросце да 18 гадоў.

Найбольш запатрабаванай з’яўляецца паслуга пагадзіннага догляду дзяцей (паслуга няні), якая прадастаўляецца сем’ям, што выхоўваюць дваіх і больш дзяцей, якія нарадзіліся адначасова (двайнят, трайнят) ва ўзросце да 3-х гадоў, дзяцей-інвалідаў ва ўзросце да 18 гадоў у межах 20 гадзін у тыдзень (трайнят – да 40 гадзін), а таксама бацькам з інваліднасцю I (II) групы (да 20 гадзін у тыдзень да дасягнення дзіцём (дзецьмі) узросту 4 гадоў). У Магілёўскай вобласці на 1 красавіка 2019 года гэтай паслугай скарысталася 116 сем’яў.

Жанчыны, якія нарадзілі і выхавалі пяць і больш дзяцей, прадстаўляюцца да дзяржаўнай узнагароды – ордэна Маці. Узнагароджанне ордэнам Маці праводзіцца пры дасягненні пятым дзіцём узросту аднаго года і пры жывых астатніх дзецях гэтай маці.

Пры ўзнагароджанні ордэнам Маці ўлічваюцца таксама дзеці: усыноўленыя ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку; загінулыя або прапаўшыя без вестак пры абароне Айчыны і яе дзяржаўных інтарэсаў, выкананні грамадзянскага абавязку па выратаванні чалавечага жыцця, забеспячэнні законнасці і правапарадку, а таксама памерлыя ў выніку ранення, калецтва, захворвання, атрыманых пры названых абставінах, або ў выніку працоўнага калецтва або прафесійнага захворвання.

Жанчыны, якія маюць судзімасць, якія вядуць амаральны лад жыцця, ордэнам Маці не ўзнагароджваюцца.

Грашовая выплата шматдзетным маці, якія ўзнагароджваюцца ордэнам Маці, праводзіцца адначасова ў памеры пяцікратнага зацверджанага бюджэту пражытачнага мінімуму ў сярэднім на душу насельніцтва, што дзейнічае на дату ўзнагароджання (у маі 2019 года гэтая сума склала Br 1121).

Усяго ў Магілёўскай вобласці ордэнам Маці ўзнагароджана 998 жанчын, у тым ліку ў 2019 годзе – 18.

Штогод 15 мая адзначаецца Міжнародны дзень сям’і. Гэта свята заснавана Генеральнай Асамблеяй ААН 20 верасня 1993 года. Сям’я, як асноўны элемент грамадства, была і застаецца захавальніцай чалавечых каштоўнасцей, культуры і гістарычнай пераемнасці пакаленняў, фактарам стабільнасці і развіцця. Дзякуючы сям’і мацнее і развіваецца дзяржава, расце дабрабыт народа. З сям’і пачынаецца жыццё чалавека, тут адбываецца фарміраванне яго як грамадзяніна.