RU BY EN 中文
Twitter Instagram

Урачыстасць стала кульмінацыяй навагодняй дабрачыннай акцыі «Нашы дзеці», якая традыцыйна праходзіць у краіне, сёлета яна працягнецца з 15 снежня па 15 студзеня

Урокі сям'і
 
Дзіцячы дом у Бабруйску яшчэ ў 2006 годзе быў выбраны ў якасці рэспубліканскай эксперыментальнай пляцоўкі па патранатным выхаванні дзяцей-сірот. Сёння тут ужо цэлая каманда тых, для каго гэта стала не разавай дабрачыннай акцыяй, а часткай жыцця. І нярэдкія выпадкі, калі патранат перарастае з часам у прыёмную сям'ю ці ўсынаўленне.

Шчасце быць адзіным

У дзіцячым доме пераднавагодняя мітусня. На канікулах можна забыцца пра ўрокі - самы час упрыгожваць ёлку, рэпеціраваць святочны паказ і пісаць ліст Дзеду Марозу. У гэтых дзяцей мара адна на ўсіх, расказвае дырэктар Марына Шарко:

- Не бывае дня, каб да мяне не падышоў нехта з хлопцаў і не спытаў: «А калі вы мне знойдзеце маму?» Наш дзіцячы дом адзіны на ўсю вобласць - сямейныя формы ўладкавання для дзяцей-сірот задзейнічаны максімальна. Тут 41 выхаванец. Нашы дзеці маюць асаблівасці ў развіцці, але гэта толькі азначае, што ім трэба крыху больш увагі і клопату.

 

Марына Шарко ўжо пераканалася, што патранат - магчымасць не толькі для дзіцяці пажыць, няхай нават часова, у сям'і, але і для дарослага прыняць узважанае рашэнне стаць прыёмным бацькам.
 
- Патрабуецца некалькі месяцаў зносін, каб зразумець, ці камфортна ім разам. Спешка з такім рашэннем можа абярнуцца псіхалагічнымі траўмамі для ўсіх.

Да патранатных выхавальнікаў дзіця ходзіць у госці ў выхадныя, святы і на канікулах. Наколькі важны для яго, які жыве з нараджэння ў казённых сценах, досвед сямейнага цяпла і клопаты, цяжка пераацаніць. Дырэктар дзіцячага дома заўважае, што для сацыяльнай адаптацыі ў будучым самастойным жыцці іх выхаванцы вучацца рыхтаваць, хадзіць у магазін, але ёсць навыкі, якія можна сфарміраваць толькі ў сям'і:

- Дзяржаўная сямейная палітыка ў нашай краіне арыентуе сацработнікаў і педагогаў прыкласці максімум намаганняў, каб дзяцей выхоўвалі іх бацькі. Тады яны з пялёнак атрымліваюць урокі кахання і даверу да бліжняга, вучацца адносінам супрацоўніцтва, уменню будаваць сямейны побыт. Галоўнае ўражанне з расповеду дзіцяці пра праведзеныя выходныя з патранатнымі выхавацелямі — яно шчаслівае быць для кагосьці адзіным, а не адным з выхаванцаў у групе: «Мяне павялі на каруселі, мне чыталі казку на ноч».

Стаць дзіцяці сябрам
 
На канікулах 12‑гадовую Надзю прыйшла павіншаваць з днём нараджэння Святлана Іваноўская. Падарыла цацку «Гусі-абнімусі» і прапанавала дзяўчынцы абмеркаваць планы. Ужо больш за год жанчына забірае Надзю дадому на выхадныя, святы.

— У мяне свае дзве дачкі, адну таксама клічуць Надзя, — расказвае Святлана Аляксандраўна. - Восем гадоў таму аформіла патранат над Віялетай. Цяпер на вакацыі забіраю дваіх - і Віялету, і Надзю. Адчуваю ў сабе нерастрачаны мацярынскі патэнцыял і ўсіх сваіх дзяўчынак вучу: «Чым больш аддаеш сябе на карысць іншым, тым больш напаўняецца тваё жыццё сэнсам і любоўю».

Дома - сабака пароды шпіц. Разам пякуць пірагі, улетку адпраўляюцца ў паходы і нават сплавы на байдарках. Святлана разважае:
 
- У дзіцячым доме яны ні ў чым не маюць патрэбы: шасціразовае харчаванне, цацкі, экскурсіі. Але вельмі важна, каб чалавек вырас сацыяльна сталым і зразумеў, што сям'я - гэта адказнасць, сталы клопат адзін пра аднаго, праца на карысць родных. Выхаванне дзяцей для мяне - служэнне ім, а ўзнагарода - бачыць, як мае дзяўчынкі мяняюцца, становяцца хатнімі дзецьмі.
 
Любоў Няфёдава адразу вырашыла, што дзецям з дзіцячага дома прасцей адаптавацца ў сям'і, калі іх будзе цэлая кампанія. Так дзве Каці і Маша сталі не толькі праводзіць выходныя ў яе дома, але і разам падарожнічаць. Каханне Паўлаўна яшчэ і апякун унука. На пытанне аб матывацыі стаць патранатным выхавацелем адказвае коратка:

- Калі можаш дапамагчы, дапамажы. У мяне гэта атрымалася неяк само сабой. А ў гэты дзіцячы дом мы спачатку прыйшлі як валанцёры па рамонце, пасябравалі з дзецьмі і знайшлі адзін аднаго.

Дзяўчынкі з гонарам дэманструюць фотаальбом. Вось іх дэфіле на подыуме асаблівага моднага паказу «Каляровыя сны», а вось фотасесія ў бальных сукенках. Любоў Паўлаўна, дарэчы, працуе ў індустрыі прыгажосці. Пакуль патранат - адзіны фармат, магчымы ва ўмовах яе занятасці. Але калі дзяўчынкі крыху пасталеюць і стануць самастойнымі, не выключае, што яны змогуць да яе пераехаць.

- Мне б хацелася дапамагчы ім атрымаць вышэйшую адукацыю, стаць паспяховымі. Дзяржава гарантуе дзецям-сіротам падтрымку ў вырашэнні кватэрнага пытання, у іх ёсць ільготы пры паступленні ў навучальную ўстанову. Але нехта павінен правесці падлетка за руку, як гэта адбываецца ў звычайных сем'ях.

26‑гадовая Наталля Кашыцкая пачынала тут выхавацелем, а зараз працуе псіхолагам. Гаворыць, выпадковыя людзі ў дзіцячых дамах не затрымліваюцца, гэта пакліканне. А вось падказаць даросламу падыход да дзіцяці гатовы ўсе - цэлая каманда выхавальнікаў, сацыяльных педагогаў, псіхолагаў, дэфектолагаў, медыкаў.

— Мы завочна знаёмім патэнцыйнага патранатнага выхавацеля з дзіцем, расказваем пра яго здароўе, характар, асаблівасці паводзін. У любы момант, хоць у выходны, нам можна патэлефанаваць з праблемай. Напрыклад, раптам высвятляецца, што дзіця, якое прызвычаілася класціся спаць разам з іншымі дзецьмі, не можа заснуць адно ў пакоі. У нас сфармавалася цэлая каманда вопытных патранатных выхавальнікаў - 13 чалавек, яны самі могуць ужо дзяліцца педагагічнымі сакрэтамі. Выхаванцаў мы таксама рыхтуем, пытаемся, ці жадаюць яны пайсці ў госці. Але іх дом пакуль тут.

Воўчыны мары
 
«Гэта ён мяне абраў» - так Наталля Гетманчанка пачынае гісторыю аб іх з Воўкам сяброўстве.
 
- Яму тады было пяць гадоў, я прыйшла сюды працаваць выхавацелем. Калі ён мяне ўпершыню ўбачыў, то ўсміхнуўся. І я спытала ў дырэктара спачатку, што за хлопчык, а пасля, ці можна яму будзе прыходзіць у маю сям'ю ў госці. Гэта ніякі не жаль, проста спадабаліся адзін аднаму два чалавекі.

Воўчык ужо ў пятым класе. Кожную пятніцу ўвечары пасля вячэры ён у поўнай гатовасці чакае Віктараўну, так ён заве сваю былую выхавальніцу. Наталля Гетманчанка перайшла працаваць у школу, але іх сяброўству гэта не перашкодзіла. Нас запрасілі ў госці - як тут адмовіш. Едзем у машыне, Воўчык дзелавіта падказвае кіроўцу, дзе згарнуць, бяжыць адчыняць сваім ключом дзверы, а Наталля Віктараўна ўспамінае:
 
- Калі Воўчык першы раз быў у нас у гасцях, то баяўся заходзіць у пад'езд. Ён жа раней не бываў у звычайнай хаце і ў сям'і ніколі не жыл. Кошку таксама пагладзіў упершыню. А зараз і ў краму можа сам за прадуктамі схадзіць, а аліўе так гатуе, што яшчэ мне фору дасць. Любіць гуляць з маімі ўнукамі, калі яны прыязджаюць.
 
Дома перш за ўсё Воўчык бяжыць да Аўгусціна - гэта чарапашка. Каля ног труцца засумавалі па маленькім гаспадару дзве коткі. Наталля Віктараўна нахвальвае свайго выхаванца:

- Уяўляеце, ён сам дзверы адрамантаваў. Настаяў, каб мы пайшлі ў краму і купілі дзвярныя завесы. Дзе ён гэтаму навучыўся, не ўяўляю. У маім класе развёў цэлую аранжарэю фіялак, а ў нашым вясковым доме палёт градкі і вырошчвае шынкі. Мы з ім падобныя, у нас нават дні нараджэння супадаюць.
 
У хлапчука тут свой пакой, кахае часам пагуляць адзін у канструктар. Пытаемся ў Воўкі, пра што ён марыць:
 
- Вырасту - пабудую дом. Завяду каня, карову, буду разводзіць шмат катоў і сабак. І Віктараўну з сабой вазьму.

СБ

Пры выкарыстанні матэрыялаў актыўная гіперспасылка на mogilev-region.gov.by абавязковая