Запал да палётаў
Таццяна Пятрэня завяршыла кар'еру батутысткі, але сыходзіць са спорту не плануе
Дзюймовачка па камплекцыі, але з жалезнай сілай волі Таццяна Пятрэня змагла дабіцца галавакружных ва ўсіх сэнсах вышынь у скачках на батуце: чэмпіёнка свету і Еўропы, удзельніца чатырох Алімпіяд (лепшы вынік — пятае месца), заслужаны майстар спорту. Нягледзячы на тое, што магіляўчанцы ўжо споўнілася 42 гады, а такое спартыўнае доўгажыхарства пакарылася адзінкам батутыстаў у свеце, здавалася, яна яшчэ здольная здзіўляць. І здзівіла, заявіўшы на адкрыцці спаборніцтваў у родным Магілёве, што завяршае спартыўную кар'еру.
- Для грамадскасці ваша заява стала поўнай нечаканасцю…
- Зразумела, што зрабіла ўсё магчымае і трэба сыходзіць. Рыхтавалася да гэтага даўно. Лічу, што поўнасцю рэалізавала сябе ў спорце. Пражыла ў ім доўгае, разнастайнае, цікавае жыццё, напоўненае радасцю яркіх перамог і шчаслівых момантаў: 36 гадоў у прафесіі, 24 з якіх - у нацыянальнай камандзе. Вядома, я буду сумаваць па гэтых часах. Шкада, што больш не змагу адчуваць пачуццё палёту.
- Чаму не зможаце? Батуты ж вам ніхто не забароніць. Ці гаворка аб перамогах?
- Так! Мусіць, не змагу адчуць адрэналін спаборніцтваў, эйфарыю ад перамогі. Заўсёды цяжка развітвацца з тым, што табе дорага. З тым, чаму прысвяціў большую частку свядомага жыцця. У мяне запал да палётаў, любоў да спорту і сваёй справы, таму так доўга пратрымалася. У нас вялікія нагрузкі на спіну і ногі, траўмы давалі аб сабе ведаць. Раней магла вытрымаць дзякуючы савецкай школе, але з узростам цела перайшло ў энергазберагальны рэжым, даводзілася рабіць розныя практыкі (ёга, стаянне на цвіках), шмат плаваць, прыдумляць іншыя інструменты, каб падоўжыць кар'еру. Калі не адновішся сёння, нічога не зможаш зрабіць заўтра.
- Дык што ж матывавала вас ісці на гэтыя цяжкасці і працягваць кар'еру?
- Мне асаблівая матывацыя не патрэбна. Аддаюся справе поўнасцю. Як казаў Сенека, "толькі тое мае значэнне, што закранае душу". Дзяцінства памятаю як чорна-белае кіно, усё жылі аднолькава. Вельмі хацелася выбіцца ў людзі, і спорт адкрыў мне іншае жыццё, дзе я змагла раскрыць свой патэнцыял, рэалізаваць сябе як асобу. Што яшчэ натхняе? Мусіць, пастаўленыя мэты. Разумееш, куды ідзеш, для чаго табе ўсё гэта трэба, чым гатовы ахвяраваць. Я марыла стаць алімпійскай чэмпіёнкай і чэмпіёнкай свету. Нечага не змагла дасягнуць, але галоўнае, атрымала цудоўны вопыт. Хутчэй за ўсё, не хапіла шанцавання, таму што ўсё астатняе было. Больш за ўсё ўдзячна настаўнікам, з якімі мне пашанцавала. Яны падтрымлівалі мяне, давалі веды, дапамагалі раскрыцца, натхнялі. Вера Іванаўна Круцікава, першы трэнер, прывіла любоў да батутаў, заклала трывалы падмурак. На працягу розных спартыўных этапаў са мной былі Анатоль Іванавіч Шмялёў, Валерый Іванавіч Вагель, разам мы прайшлі тры Алімпіяды. Затым Вольга Анатольеўна Уласава. Кожны дапамог стаць лепшым.
- Азіраючыся, якія самыя яркія моманты ў кар'еры ўспамінаеце?
- Усе любяць перамагаць і да гэтага імкнуцца, але трыумф доўжыцца літаральна імгненні. Я ўспамінаю не сябе на пастаменце, а менавіта гэты доўгі пройдзены шлях. Падрыхтоўка да стартаў, цяжкія правалы, калі не дасягала жаданага. Хаця для кагосьці пятае месца на Алімпіядзе, можа, і не правал. Усё ж увайсці ў васьмёрку лідэраў сапраўды нялёгка. Пасля нездавальняючых момантаў цяжка сябе рэанімаваць. Разумееш, што зноў трэба пахаць некалькі гадоў, каб заваяваць ліцэнзію. Самае складанае - пачынаць усё з нуля. У маёй скарбонцы больш за 70 медалёў самага высокага ўзроўню. Тым не менш з самых яркіх момантаў вылучу дэбют у зборнай у 1998 годзе ў Аўстраліі, 1999-й - Афрыка. Памятныя ўзнагароды, няхай і ў камандзе, таму што толькі пачынала кар'еру, уступіла ў дарослае жыццё. І затым 2002 год, Еўропа, першы сур'ёзны медаль. З Галінай Лебедзевай узялі золата ў сінхроне. 2003-ы — чэмпіянат свету, Гановер. Таксама выйгралі з Галяй. У нас да гэтага часу выдатныя адносіны, я хросная яе дзяцей. 2012-ы — два золаты на Еўропе, 2015-ы — тры медалі чэмпіянату свету. І самы запамінальны, 2017 год, калі стала чэмпіёнкай свету!
- Вы сказалі: цяжэй за ўсё пачынаць з нуля. Але менавіта гэта вам зараз трэба!
- Разумею, што для мяне адчыняюцца іншыя дзверы. Хочацца знайсці такую справу, каб прыносіла карысць. Сэнс жыцця ў тым, каб не быць спажыўцом, таму паспрабую сябе ў трэнерскай дзейнасці. Не буду загадваць, атрымаецца ці не, час пакажа.
- Перспектыўных зорачак сярод батуцістаў назавеце?
- Не бяру лідэраў зборнай. Алег Рабцаў, Іван Літвіновіч - гэта зразумела. Вылучу магілёўскую дзяўчынку Віялету Бардзілоўскую. Таленавітая спартсменка, працавітая, мэтанакіраваная. Веру, што дасягне большага за мяне. Яна робіць даволі складаную праграму, а ў батуце якраз шануюцца складанасць, вышыня, тэхніка выканання.
- У 2017 годзе вы прызнаваліся лепшай спартсменкай Беларусі.
- Удзячная, што мяне ўдастоілі такога гонару. Але, сапраўды сказаць, я саромеюся і ад такой увагі некамфортна пачуваюся. Хоць самае лепшае, што магу даць маладому пакаленню, - гэта быць прыкладам. Не словамі, а дзеяннямі. Лічу, маладым спартсменам неабходна вучыцца ў старэйшых, арыентавацца на іх. Кожны ўсё роўна пройдзе сваёй дарогай, але нейкія падказкі важна пачуць.
- У вас падрастае сын. Калі чакаць новую зорачку ў батутным спорце?
- Сашы ўсяго чатыры гады. Гіперактыўны, таму плануем аддаць у спорт. Па целаскладу ён бліжэй да барацьбы, хаця і батут таксама паспрабуем. Сыну падабаецца глядзець на мае выступленні. Кажа: "Мам, пакажы свае відэа". Яшчэ пытаецца, чаму ў мяне прозвішча Пятрэня, а ў яго Ціток. Падрасце - зразумее!
Таццяна Пятрэня — пра турнір на прызы Таццяны Пятрэні:
- Турнір атрымаўся экспромтам, калі шмат гадоў таму трэнерскі калектыў прапанаваў мне гэтую ідэю. Я была не супраць, паколькі атлетам трэба больш спаборніцкага вопыту. У магілёўскім Палацы гімнастыкі цудоўныя ўмовы: высокія столі, добрае асвятленне. Таксама ідзе папулярызацыя віду спорту, прапаганда здаровага ладу жыцця, прывіваем падрастаючаму пакаленню правільныя каштоўнасці.
СБ
